hafiza aise
Sun 19 June 2011, 07:59 pm GMT +0200
12— Rasûlullah'ın (s.a.), Tebük'te İki Namazı Bir Arada Kılması:
Ebu Davud, Kuteybe b. Saîd—Leys—Yezîd b. Ebî Habîb—Ebu't-Tufeyl—Âmir b. Vasile kanalıyla Muaz b. Cebel'den şöyle bir hadis nakleder: "Hz. Peygamber (s.a.), Tebük gazasında güneşin zevalinden önce yola çıktığında öğle namazını, ikindi ile cem edip kılmcaya kadar tehir etti. Akşam namazı vaktinden önce yola çıktığı zaman, akşam namazını yatsı namazı ile beraber kılıncaya kadar tehir etti. Akşam namazından sonra yola çıktığı zaman yatsı namazını kılmakta acele etti ve akşam namazı ile beraber kıldı."
Tirmizî şöyle demektedir: "Zeval vaktinden sonra yola çıkarsa, ikindi namazını kılmakta acele eder, öğle ve ikindiyi öğle namazı vaktinde beraber kılardı."[123] Tirmizî bu hadis için: "Hadis hasendir." demişti.. Ebu Davud da: "Bu hadis münkerdir, vaktin öne alınması konusunda herhangi bir hadis yoktur." demektedir.
Ebu Muhammed İbn Hazm der ki: "Hiç bir hadisçi Ebu Davud hadisinde geçen Yezîd b. Ebî Habîb'in Ebu Tufeyl'i dinleyip ondan hadis aldığını bilmemektedir."
Hâkim ise bu Ebu Tufeyl hadisi ile ilgili olarak şöyle demektedir: Bu, râvileri güvenilir imamlar olan bir hadistir. İsnad ve metin yönünden şâzzdır. Sözkonusu hadis için söyleyebileceğimiz bir illet, eksiklik de bulamıyoruz. Bütün bunlardan sonra bir de baktık ki, hadis mevzu imiş. Buharî'den şöyle nakledilmiştir: Kuteybe b. Saîd'e: "Ebu Tufeyl'den Yezîd b. Habîb'ın rivayet ettiği hadisi Leys'ten yazarken kiminle beraberdin?" dedim. Dedi ki: "Halid el-Medâinî ile beraber yazdım." Halid el-Medâinî, hadis şeyhlerine söylemedikleri şeyleri isnad ederdi. Yine Ebu Davud, Yezîd b. Halid b. Yezîd b. Abdullah b. Muvehheb er-Remlî—Mufaddal b. Fudâle—Leys b. Sa'd— Hişâm b. Sa'd—Ebu Zübeyr—Ebu Tufeyl senediyle Muâz b. Cebel'den şöyle rivayet etmiştir: "Rasûlullah (s.a.) yola çıkmadan önce, güneşin zeval vakti geçtiğinde öğle ile ikindi namazlarını bir arada kılardı. Akşam namazı için ise şöyle yapardı: Yola çıkmadan önce güneş battıysa akşam ve yatsıyı beraber kılar, şayet güneş batmadan Önce yola çıktıysa akşam namazını yatsının vaktine girinceye kadar tehir eder, sonra ikisini beraber kılardı."[124]
Ahmed b. Hanbel, İbn Maîn, Ebu Hatim, Ebu Zür'a, Yahya b. Saîd, bu hadiste geçen Hişâm b. Sa'd'ı hadis rivayetinde zayıf bulmuşlardır. Ondan hadis rivayet edilmezdi. Nesâî de bu şahsı zayıf bulanlardandır. Ebu Bekir el-Bezzâr dedi ki: "Hişâm b. Sa'd'dan hadis rivayet etmekten çekinen, ya da çekinmeyi gerektirecek bir illet, bir eksiklik yönelten kimseye rastlamadım." Ebu Davud der ki: "Mufaddal ve Leys'in hadisi münker hadistir/*[125]
[123] Ebu Davud, 1220; Tirmizî, 553. Bu konunun tafsilatı için bk. Fethu'l-Barî, 2/480-481.
[124] Ebu Davud, 1208. Hişâm b. Sa'd hakkında İhtilaf olunmuştur. Zübeyr'in arkadaşlarından Mâlik, Sevrî, Kurra b. Halid gibiler, Hişâm b. Sa'd'a muhalefet etmişler ve-rivayetlerinde cem'-i takdimi zikretmemişlerdir.
[125] İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 4/99-100.
Ebu Davud, Kuteybe b. Saîd—Leys—Yezîd b. Ebî Habîb—Ebu't-Tufeyl—Âmir b. Vasile kanalıyla Muaz b. Cebel'den şöyle bir hadis nakleder: "Hz. Peygamber (s.a.), Tebük gazasında güneşin zevalinden önce yola çıktığında öğle namazını, ikindi ile cem edip kılmcaya kadar tehir etti. Akşam namazı vaktinden önce yola çıktığı zaman, akşam namazını yatsı namazı ile beraber kılıncaya kadar tehir etti. Akşam namazından sonra yola çıktığı zaman yatsı namazını kılmakta acele etti ve akşam namazı ile beraber kıldı."
Tirmizî şöyle demektedir: "Zeval vaktinden sonra yola çıkarsa, ikindi namazını kılmakta acele eder, öğle ve ikindiyi öğle namazı vaktinde beraber kılardı."[123] Tirmizî bu hadis için: "Hadis hasendir." demişti.. Ebu Davud da: "Bu hadis münkerdir, vaktin öne alınması konusunda herhangi bir hadis yoktur." demektedir.
Ebu Muhammed İbn Hazm der ki: "Hiç bir hadisçi Ebu Davud hadisinde geçen Yezîd b. Ebî Habîb'in Ebu Tufeyl'i dinleyip ondan hadis aldığını bilmemektedir."
Hâkim ise bu Ebu Tufeyl hadisi ile ilgili olarak şöyle demektedir: Bu, râvileri güvenilir imamlar olan bir hadistir. İsnad ve metin yönünden şâzzdır. Sözkonusu hadis için söyleyebileceğimiz bir illet, eksiklik de bulamıyoruz. Bütün bunlardan sonra bir de baktık ki, hadis mevzu imiş. Buharî'den şöyle nakledilmiştir: Kuteybe b. Saîd'e: "Ebu Tufeyl'den Yezîd b. Habîb'ın rivayet ettiği hadisi Leys'ten yazarken kiminle beraberdin?" dedim. Dedi ki: "Halid el-Medâinî ile beraber yazdım." Halid el-Medâinî, hadis şeyhlerine söylemedikleri şeyleri isnad ederdi. Yine Ebu Davud, Yezîd b. Halid b. Yezîd b. Abdullah b. Muvehheb er-Remlî—Mufaddal b. Fudâle—Leys b. Sa'd— Hişâm b. Sa'd—Ebu Zübeyr—Ebu Tufeyl senediyle Muâz b. Cebel'den şöyle rivayet etmiştir: "Rasûlullah (s.a.) yola çıkmadan önce, güneşin zeval vakti geçtiğinde öğle ile ikindi namazlarını bir arada kılardı. Akşam namazı için ise şöyle yapardı: Yola çıkmadan önce güneş battıysa akşam ve yatsıyı beraber kılar, şayet güneş batmadan Önce yola çıktıysa akşam namazını yatsının vaktine girinceye kadar tehir eder, sonra ikisini beraber kılardı."[124]
Ahmed b. Hanbel, İbn Maîn, Ebu Hatim, Ebu Zür'a, Yahya b. Saîd, bu hadiste geçen Hişâm b. Sa'd'ı hadis rivayetinde zayıf bulmuşlardır. Ondan hadis rivayet edilmezdi. Nesâî de bu şahsı zayıf bulanlardandır. Ebu Bekir el-Bezzâr dedi ki: "Hişâm b. Sa'd'dan hadis rivayet etmekten çekinen, ya da çekinmeyi gerektirecek bir illet, bir eksiklik yönelten kimseye rastlamadım." Ebu Davud der ki: "Mufaddal ve Leys'in hadisi münker hadistir/*[125]
[123] Ebu Davud, 1220; Tirmizî, 553. Bu konunun tafsilatı için bk. Fethu'l-Barî, 2/480-481.
[124] Ebu Davud, 1208. Hişâm b. Sa'd hakkında İhtilaf olunmuştur. Zübeyr'in arkadaşlarından Mâlik, Sevrî, Kurra b. Halid gibiler, Hişâm b. Sa'd'a muhalefet etmişler ve-rivayetlerinde cem'-i takdimi zikretmemişlerdir.
[125] İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 4/99-100.