ehlidunya
Thu 4 October 2012, 01:37 pm GMT +0200
Süleyman KÖSMENE
Takvada yardımlaşmak
Eskişehir’den okuyucumuz: “Aynı evde kaldığım namaz kılan ve uyanmakta zorlanan birisini sabah namazına kaldırmayınca vebali var mıdır? Kaldırmak üzerime borç mudur?”
NAMAZ İÇİN YARDIMLAŞMALI
Beş vakit namaz birer birey olarak zimmetimizdedir, yani üzerimizde ferdî farzdır, yani günlük zarurî bildiğimiz işlerimizden öte birebir yükümlülüğümüzdür, hesabını birebir biz vereceğiz. O halde namazı vaktinde kılmakla, namazı vaktinde kılmak için gerekli tedbirleri almakla,—meselâ namaz vaktinde uyanmak için akşam erken yatmak, mümkünse bizi uyandıracak saat ve sair teknik imkânlardan yararlanmak, yatmak üzereyken uykuda ağırlık verecek ölçüde midemizi doldurmamak, sol yanımız üzerine yatmamak, yatarken sünnet olan duâları okumak... gibi.—namazı vaktinde kılmak için gerekli duyarlılığı taşımakla, namazı vaktinde kılmak için önce uyanan arkadaşlarımıza bizi uyandırmasını rica etmekle yükümlü olan bizleriz.
Hayat yardımlaşma ile güzeldir. Kardeşlik yardımlaşmayla güçlenir. İnsanlık yardımlaşmayla yükselir. Başarı yardımlaşmanın meyvesidir. Dinimiz yardımlaşmayı emreder. Kur’ân, “İyilik ve takvada yardımlaşın” 1 buyurur. Peygamber Efendimiz (asm): “Kul, kardeşinin yardımında olduğu sürece, Allah da kulun yardımındadır” 2 diye müjde eder. Yani Allah’ın yardımını almak, bizim kardeşlerimize olan yardımımıza bağlıdır. Allah’ın emri, iradesi ve ahlâkı böyledir.
YARDIMLAŞMAK ALLAH’IN EMRİDİR
Rivâyet olunur ki, Hazret-i Mûsâ (as) Tûr Dağına çıkarken yolunu yaşlıca bir kadıncağız kesmiş ve “Yâ Musa, Rabb’ine benim için yalvarsan da, bana bir inek lütfetse!” demiş. Hazret-i Mûsâ (as) Tûr Dağından dönüşte yaşlı teyze tekrar yoluna durmuş ve bir müjdeli haber beklemiş. Hazret-i Musa (as) da: “Teyzeciğim, senin, ineği hasta bir komşun varmış. Eğer sen komşunun ineğinin iyileşmesi için hayır duâ edersen, Allah da sana verecekmiş” deyince, kadın öyle bir somurtmuş, öyle bir dönmüş ki... “İstemem! Ne ona versin, ne bana!” diyerek, ayrılıp gitmiş.
Demek oluyor ki, din işinde, dünya işinde, âhiret işinde, maddî ve manevî mümkün olan her hayırlı işte gerek duâ ile gerek fiil ile yardımlaşmak hem Allah’ın emri, hem Resûlullah’ın (asm) tavsiyesi, hem kardeşliğimizin ve uhuvvetimizin bir gereği, hem ahlâkımızın bir güzelliğidir.
Öyleyse, beraber bulunduğumuz sevgili dostlarımızı namaza kaldırmak gibi bir hayırlı ve nezih işte niçin yardımlaşmayalım? Biz erken uyandığımızda bizim onu kaldırmamız, o erken uyandığında onun bizi uyandırması her şeyden önce birbirimiz üzerinde kardeşlik hakkımız değil mi?
Nitekim Peygamber Efendimiz de (asm) ehlini ve ailesini namaz için uyandırırdı.3
O halde, birbirimizi namaza uyandırmamız Sünnet-i Seniyye hükmündedir. Peygamber Efendimiz’in (asm) şerefli yolu budur.
NAMAZA UYANDIRIRKEN ÜSLÛBUMUZA DİKKAT!
Fakat birbirimizi namaza uyandırırken çok şefkatli, çok nazik, çok nezih, çok tatlı bir üslûp kullanalım.
Namaza, namazın nezahetine uymayan, namaza karşı soğukluk veren kaba bir üslûpla çağırmayalım. Birbirimizi namazın tatlılığına yakın bir tatlılıkla namaza dâvet etmeye özen gösterelim.
***
Gücümüz yettiği kadar ibadet
İstanbul’dan okuyucumuz: “Bir kişiden dört milyar lira alacağım var. Bu parayı almama ise daha iki yıl var. O şartla borç vermiştim. Başka bir imkânım da yok. Bu durumda kurban kesmem gerekir mi? Zekât verirken nasıl hareket etmem gerekir?”
İbadette emredilen, gücümüz yettiği kadar yapmaktır. Dinde “teklif-i mâlâyutak yoktur.” 4
Dinen zengin sayılacak ölçüde elinizde veya ulaşabileceğiniz yerde nakit paranız yok ise, zarurî geçim için yaptığınız harcamalardan sonra bir kurbanlık almaya güç yetiremiyor iseniz, kurban kesmemenizde bir sakınca yoktur.
Alacağınız olan dört milyar için zekât tahakkuk eder. Ancak para elinizde olmadığından bu paranın zekâtını vermeye güç yetiremediğinizde, parayı alıncaya kadar zekâtı ertelemenizde bir mahzur yoktur. Alacağınızı tahsil ettiğiniz zaman, geriye dönük zekâtınızı hesaplayıp, topluca verebilirsiniz.
Dipnotlar:
1- Mâide Sûresi, 5/2. 2- Riyâzu’s-Sâlihîn, 245.
3- Müslim, İtikâf, 3. 4- Mektubat, s. 73.