seymanur K
Mon 19 December 2011, 06:59 pm GMT +0200
ŞUF'A
Şuf'a, komşulukla olmayarak ortaklıkta vacip olur.
Şuf'a birbirinden ayrılabilir şeylerde olur. Bölünemeyen şeylerde şuf'a yoktur. Nakledilmeyen akar ( gelir getiren arazi, dükan...) gibi gayri menkullerde Şuf'a sabittir. Yeni ortağın aldığı fiyatla eski ortak söz konusu akar parçasını kendi mülkiyetine alır.
Şuf'a hakkı zaman geçirilmeden istenmeli, imkânı olduğu halde geciktirirse şuf'a hakkı batıl olur.
Bir kişi içinde ortaklık payı bulunan arsasını satarak evlenirse, o zaman daha önceki ortağı kadının mehri misil değerini vererek ondan satın alır. Şuf'a hakkına sahip olanlar bir kaç kişi iseler herkes kendi hissesi nisbetince şuf'a hakkına sahiptirler.
Şuf'a, bir bedel karşılığında yeni ortak için gerçekleşen mülkiyet hakkının eski ortak tarafından alınabilme yetkisine denir.
Şuf'a hakkı, eski ortağın zarara uğramasını önlemek için konulmuştur.
Metinde ifade edildiği gibi şuf'a, satılan bir malda eski ortak için yeni ortak üzerine sabit olan bir haktır. İslam dini, zararı önlemek ve düşmanlıkları kaldırmak için şuf’ ayı meşru kılmıştır. Çünkü satılan bir malda yabancının oraya yerleşmesi sonucu, meydana gelecek zararı defetmek için satılan şeyi, şuf'a sahibi olan eski ortağın temlik etme hakkı vardır.
Ortaklık malının satımında ortağın, satıştan önce ortağının iznini alması gerekir. İzin almadan satarsa ortağı yeni ortağa kıyasla ona daha fazla hak sahibidir. Şayet ortağı satışa izin verirse o zaman satıştan sonra onun için bir talep söz konusu olamaz.
Peygamber (s.a.v.) bir hadisi şerifilerinde şöyle buyurur:
"Kimin bir hurmalık veya evde ortağı varsa, ortağının izni olmadıkça onu satamaz, ortağı isterse onu alır." [1]
Yukarıdaki hadisi şeriften de anlaşılıyor ki Peygamber (s.a.v.), taksimatı yapılmamış malda şufa hakkına hükmetmiştir. Şayet ortakların payları arasında sınırlar çizilir veya değişik şekilde benzer işaretler yapılırsa Şuf'a hakkı sakıt olur. [2]
[1] Buhari, 2l38 : Müslim, 1608.
[2] Kadı Ebu Şuca’, Ğayet’ül-İhtisar ve Şerhi , Ravza Yayınları: 344-345.