müzzemmil
Fri 16 September 2011, 08:23 am GMT +0200
Sûre Ve Ayetlerin Tertibi
Arapçada “sûre» şeref, makam, yüksek ve güzel dıvar, nişan, fazilet veya kitaptan bir bölüm anlamında kullanılır. Nitekim bu sebepledir ki Kur'an'ın bu mübarek bölümlerine “sûre» denilmektedir.
Bilindiği üzere Kur'an-ı Kerim, kısım kısım olarak 23 yılda inmiştir. Bununla beraber bâzı sürerlerin birden indiği de olmuştur. Nitekim İbni Abbas (r.d.) En'am sûresinin “Kul taalev» ile başlayan üç ayeti (151, 152, 153) hariç, birden inmiştir. [614] Ayet Ayet inen sûreler de vardır. Bir sûre tamamen olmadan her hangi bir hâdise sebebiyle başka sûrelere ait ayetler de mmiştir. Ancak bunların yerlerini Peygamberimiz tayin buyurur ve “şu ayeti şu sürenin şurasına koyun» diye talimat verirlerdi. Bu konularda “îtkan» özetle şunları yazar :
Kur'an'da iki türlü tertip söz konusudur. Bunlardan birisi, Ayetlerin, diğeri ise, Sûrelerin tertibi konularıdır. Ayeti Kerimelerin tertiplerinin, İlâhî Vahye dayanarak Peygamber Efendimizin işaretleri üzerine yapıldığında ihtilâf yoktur. Nitekim İmamı Süyutî “Al-İtkan Fi Ulûmil Kur'an»ında diyor ki:
“Ayetlerin tertibinin tevkifi (Vahyile) olduğunda İcmaı Ümmet (din bilginlerinin ittifakı) ve ittifakı nusus (delillerin uyumluluğu) vardır. Çünkü tekrar tekrar geçtiği üzere, bir Ayet inince Peygamberimiz, vahy kâtiplerine “şu ayeti şu ve şu ayetleri havi olan sûrenin şurasına yazın» diye gösterirdi.
Rivayet edildiği üzere Osman Bini Ebûl'as dedi ki “Allah'ın Resulünün huzurunda oturuyordum. Gözlerini dikti baktı, sonra dedi ki :
- Cebrail geldi şu ayeti şu sûrenin şu yerine koymamı emretti. İnnallahe Ye'muru bil adli...»
“Osmana dedim ki -Vellezine yüteveffevne mülküm- Ayetini diğer bir ayet neshetti (hükümden kaldırdı) onu niçin yazıyorsunuz? Osman da, -Ey kardeşimoğlu! onda (Kur'an'da) hiç bir şeyi yerinden bozamam- dedi.» [615]
[614] İtkan : C. 1, S. 9
[615] İtkan : C. 1, S. 60 Ahmet Gürkan, Kur’an’ın Nasih Ve Mensuh Ayetleri, Yeni İlahiyat Kitabevi, Ankara, 1980: 179-180.