sidretül münteha
Fri 21 January 2011, 02:12 pm GMT +0200
1, Şıra Yapılabilecek Kaplar:
Ulema, tuluk gibi deriden olan kablarda nebiz yapmanın cevazında müttefik iseler de, deriden başka kablar hakkında ihtilâf etmişlerdir.
îbn Kasım İmam Mâlik'ten, «Su kabağı ile ziftle sıvanmış kablardan başka, bir şeyde kerahet yoktur» dediğini rivayet etmektedir.
Süfyan Sevrî de, «Kabak, yeşil testi ve nakir ağacından yapılan kablarla ziftli kablarda nebiz yapmak mekruhtur» demiştir, tmam Ebû Hanife ile tabileri ise hiçbir şeyde sakınca görmemişlerdir.
Bu ihtilâfın sebebi, bu mevzuda varid olan hadislerin birbirleriyle çelişmesidir.
Zira İbn Abbas'ın tariki ile varid olan hadise göre, Süfyan Sevrî'nin mekruhtur dediği dört kabta nebiz yapmak yasak edilmiştir [57]. îmam Mâlik Muvatta'da tbn Ömer'den, «Peygamber (s.a.s) Efendimiz su kabağı ile ziftli kablarda nebiz yapmayı yasak etti» diye rivayet etmektedir [58]. Şureyk'in, Semmâk yolu ile Câbir'den rivayetine göre de Peygamber (s.a.s) Efendimiz, size su kabağında, yeşil testi ve nakir ağacından yapma kablarla ziftli kablarda nebiz yapmayı yasak etmiştim. Bundan böyle yapabilirsiniz. Fakat sarhoşluk veren bir şeyi helâl kılmam» [59] buyurmuştur.
îmam Mâlik Muvatta'da ayrıca Ebû Said el-Hudrî'den de, Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in,
Ben size nebiz yapmayı yasak etmiştim. Bundan böyle yapın. Fakat sarhoştuk veren her şey haramdır» [60]buyurduğunu rivayet etmektedir. Bunun için, «Önce edilip de sonra nesholunan yasak yukarıda geçen kablara mahsustu. Zira bu yasaktan başka biri bilinmemektedir» diyenler, herhangi bir kabta nebiz yapmayı sakıncalı görmemişlerdir.
Önce edilip sonra nesholunan yasak mutlaktı diyenler ise, «Yukarıda geçen kablarda nebiz yapmak mekruhtur» demişlerdir ki, bunlarda iki gruba ayrılmış olup, bir grup îbn Ömer'in hadisine dayanmışlardır. Bunlara göre, sadece bu hadiste geçen iki çeşit kabta nebiz yapmak mekruhtur. Diğer grup da «îbn Abbas'ın hadisinde ziyade bulunduğu için bu hadisi tutmak lâzımdır. Zira îbn Ömer'in hadisi ancak delüü'I-hitab yoluyla bu hadis ile çelişmektedir» deyip her dört çeşit kapta da nebiz yapmanın kerahetini benimsemişlerdir. Müslim'in hadis kitabında yalnız yeşil testide nebiz yapmanın yasak edildiği ve ziftli olmayan yeşil testilerde ise, yapmak için ruhsat verildiği rivayet olunmaktadır [61].[62]
[57] Buhârî,/mûn, 2/40, no: 53.
[58] Mâlik, Eşribe, 42/2, no: 5.
[59] Tahâvî, a.g.e., 4/228; Beyhâkî, 8/311.
[60] Mâlik, Dahâyâ, 23/4, no: 8.
[61] Müslim, Egribe, 36/6, no: 2000.
[62] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/403-404..