sumeyye
Fri 18 December 2009, 10:37 pm GMT +0200
Şer´i Hükümler
Namazla ilgili seri hükümler pratik olarak Hendek ve Ku-rayza Oğulları gazvelerinde sabit olmuştur. Kurayza Oğulları nın mallarını taksim ederken de, ganimetlerin dağıtımına iliş kin seri hükümler konulmuştur. Denebilir ki, o zamana kadar yapılan gazalardan elde edilen ganimetlerin en fazlası, Kuray za Oğullarından elde edilen mallardı. Hendek gazasında na mazla ilgili olarak konulan şer´i hükümlerden biri, Hz. Pey gamberin evine saldınldığı esnada, ikindi namazının kılınması nın, gün batımından sonraya ertelenmesidir. O gün Hz. Pey gamber, ikindi namazıyla akşam namazını cem-i te´hir şeklinde kılmıştır. Hz. Peygambere tabi olanlar, savaş mazeretinin iki namazı birleştirmeyi caiz kıldığım söylemişlerdir, Buna tabi olan fıkıhçılarm çoğunluğu ise, her türlü mazeret için iki nama zın birleştirilerek kılınmasına cevaz vermişlerdir. Bu durumda te´hir edilen namaz, kaza değil eda şeklinde kılınmış sayılır.
Kurayza Oğulları gazvesinde ikindi namazıyla akşam namazı cem edilerek kılınmıştı. Çünkü Hz. Peygamber, sahabileri Kurayza Oğullan yurduna doğru hareket etmeye çağırmış ve ikindi namazlarım orda kılmalarını söylemişti. Bazı sahabiler demişlerdi ki: ikindi namazını Kurayza Oğulları yurduna ka vuşmadan kılmamak, bizim için azimet oldu. Biz Resulullah´ın kararma uyduğumuzdan dolayı günahkar sayılmayız.
Bu görüşe uyarak ikindi namazını akşama ertelemişler ve akşam namazıyla ikindi namazını cem ederek gün batınımdan sonra kılmışlardı. Ayrıca o zaman, insanların bir kısmı da ikin di namazını nafile olarak akşam namazından sonra yine kıl mışlardı ve gruplardan hiçbiri diğerini ayıplamamıştı. Bu da, iki namazın cem´i te´hir şeklinde bir arada kılınmasının caiz olduğuna işaret ediyor. Ayrıca yanlışlıkla yapılan işlerden dolayı da insanın günahkar sayılmayacağını gösteriyor. Nitekim Hz. Peygamber bir hadis-i şeriflerinde şöyle buyurmuşlardır: "Yanılma, unutma ve zorlanma nedeniyle işledikleri hatalar dan dolayı ümmetimin üzerinden sorumluluk kalkmıştır." Bu da mü´minlerin duasına icabet olarak konulan bir hükümdür. Onların dualarını Cenab-ı Allah şöyle naklediyor: "Rabbimiz, unutur, ya da yanılırsak bizi sorumlu tutma! Rabbimiz, bize, bizden öncekilere yüklediğin gibi ağır yük yükleme! Rabbimiz, bize gücümüzün yetmediği şeyleri yükleme! Bizi affet, bizi ba ğışla, bize acı! Sen bizim meulamızsın. Kafirler toplumuna kar şı bİZe yardim et" (Bakara 286)
Kuşkusuz, Kurayza Oğulları gazvesine giden iki grup mü´minden biri hatalıydı, ama hatalı hareket ederken de içti-had yapmışlardı. Dolayısıyla sorumlulukları yoktu.
Namazla ilgili seri hükümler pratik olarak Hendek ve Ku-rayza Oğulları gazvelerinde sabit olmuştur. Kurayza Oğulları nın mallarını taksim ederken de, ganimetlerin dağıtımına iliş kin seri hükümler konulmuştur. Denebilir ki, o zamana kadar yapılan gazalardan elde edilen ganimetlerin en fazlası, Kuray za Oğullarından elde edilen mallardı. Hendek gazasında na mazla ilgili olarak konulan şer´i hükümlerden biri, Hz. Pey gamberin evine saldınldığı esnada, ikindi namazının kılınması nın, gün batımından sonraya ertelenmesidir. O gün Hz. Pey gamber, ikindi namazıyla akşam namazını cem-i te´hir şeklinde kılmıştır. Hz. Peygambere tabi olanlar, savaş mazeretinin iki namazı birleştirmeyi caiz kıldığım söylemişlerdir, Buna tabi olan fıkıhçılarm çoğunluğu ise, her türlü mazeret için iki nama zın birleştirilerek kılınmasına cevaz vermişlerdir. Bu durumda te´hir edilen namaz, kaza değil eda şeklinde kılınmış sayılır.
Kurayza Oğulları gazvesinde ikindi namazıyla akşam namazı cem edilerek kılınmıştı. Çünkü Hz. Peygamber, sahabileri Kurayza Oğullan yurduna doğru hareket etmeye çağırmış ve ikindi namazlarım orda kılmalarını söylemişti. Bazı sahabiler demişlerdi ki: ikindi namazını Kurayza Oğulları yurduna ka vuşmadan kılmamak, bizim için azimet oldu. Biz Resulullah´ın kararma uyduğumuzdan dolayı günahkar sayılmayız.
Bu görüşe uyarak ikindi namazını akşama ertelemişler ve akşam namazıyla ikindi namazını cem ederek gün batınımdan sonra kılmışlardı. Ayrıca o zaman, insanların bir kısmı da ikin di namazını nafile olarak akşam namazından sonra yine kıl mışlardı ve gruplardan hiçbiri diğerini ayıplamamıştı. Bu da, iki namazın cem´i te´hir şeklinde bir arada kılınmasının caiz olduğuna işaret ediyor. Ayrıca yanlışlıkla yapılan işlerden dolayı da insanın günahkar sayılmayacağını gösteriyor. Nitekim Hz. Peygamber bir hadis-i şeriflerinde şöyle buyurmuşlardır: "Yanılma, unutma ve zorlanma nedeniyle işledikleri hatalar dan dolayı ümmetimin üzerinden sorumluluk kalkmıştır." Bu da mü´minlerin duasına icabet olarak konulan bir hükümdür. Onların dualarını Cenab-ı Allah şöyle naklediyor: "Rabbimiz, unutur, ya da yanılırsak bizi sorumlu tutma! Rabbimiz, bize, bizden öncekilere yüklediğin gibi ağır yük yükleme! Rabbimiz, bize gücümüzün yetmediği şeyleri yükleme! Bizi affet, bizi ba ğışla, bize acı! Sen bizim meulamızsın. Kafirler toplumuna kar şı bİZe yardim et" (Bakara 286)
Kuşkusuz, Kurayza Oğulları gazvesine giden iki grup mü´minden biri hatalıydı, ama hatalı hareket ederken de içti-had yapmışlardı. Dolayısıyla sorumlulukları yoktu.