sumeyye
Wed 3 February 2010, 12:04 pm GMT +0200
Selam Verme ve Almanın Hükmü ve Âdâbı
Selam vermek nafile bir ibadet olmakla beraber, verilen selamın alınması gerekmektedir.[146] Selam verilirken de:
1- Binitli olan, yayaya,
2- Yaya, oturana,
3- Azlık, çokluğa,[147]
4- Yaşça küçük olan, büyük olana önce selam verir.[148]
5- Selamı cemaat içinden birisine tahsis ederek vermek mekruhtur ve Kıyamet alâmetlerindendir.[149]
6- Tanıdığına ve tanımadığına selam vermek İslâm´ın hayırlı hasletlerindendir.[150]
7- Peygamberimiz Aleyhisselam; Mekke´nin fethinde yanına gelen ve kendisine selam veren amcası Ebu Talib´in kızı Ümmü Hani Hatuna:
"Merhaba=hoşgeldin Ümmü Hani!" buyurdu.[151]
Yanına geldikçe Hz. Fâtıma´ya da:
"Merhaba kızcağızım!" buyurup, onu sağına veya soluna oturttuğu bildirilmektedir.[152]
8- Müslüman olmayanların verdikleri selama "ve aleyküm!" denilerek mukabele edilir.[153]
9- Mü´min kardeşi ile selamlaşmak, musafaha ile tamamlanır. [154]
Musafaha; iki kişinin, esenleşmek için birbirlerinin ellerini-avuç içleri birbirine yapışacak biçimde-tutuşmalarına ve yüzyüze gelmelerine denir.[155]
10- Enes b. Malik der ki:
"Biz:
Yâ Rasûlallah! Bazımız bazımıza (hürmeten) eğilebilir mi?´ diye sorduk. Resûlullah Aleyhisselam: ´Hayır!´ buyurdu.
[11-12.] ´Bazımız bazımızla kucaklaşabilir mi?´ diye sorduk. Resûlullah Aleyhisselam: ´Hayır! Fakat, musafaha ediniz!´ buyurdu."[156] "Bir adam:
´Yâ Rasûlallah! İçimizden biri, bir din kardeşi veya bir dostu ile karşılaşınca, ona (hürmeten) eğilebilir mi?´ diye sordu. Resûlullah Aleyhisselam: ´Hayır!´ buyurdu.
´Onu kucaklayabilir ve öpebilir mi?´ diye sordu. Resûlullah Aleyhisselam: ´Hayır!´ buyurdu. Adam:
´Onun elini tutar ve kendisi ile musafaha yapabilir mi?´ diye sordu. Resûlullah Aleyhisselam: ´Evet!´ buyurdu."[157]
13- Ebû Mes´ûd el-Ensârî der ki: "Bir gün, Berâ´ b. Âzib´e rastlamıştım.
Bana selam verdi. Elimi tutup yüzüme güldü ve:
´Sana niçin böyle yaptım, biliyor musun?´ diye sordu.
Ona:
´Bilmiyorum! Fakat senin her yaptığın şeyde hayırdan başka birşey görmem!´ dedim.
Bunun üzerine:
´Resûlullah Aleyhisselam da, bana rastlayınca, sana yapmış olduğumun tıpkısını bana yapmış ve niçin böyle yaptığını benden sormuştu.
Ben de senin şimdi bana söylemiş olduğun gibi söylemiştim.
Resûlullah Aleyhisselam da:
´Müslümanlardan iki kişi karşılaşırda birisi öbür arkadaşına selam verir ve elini tutarak musafaha yaparsa, Yüce Allah onların günahlarını-onlar daha birbirlerinden ayrılmadan önce-bağışlar´ buyurmuştu´ dedi."[158]
Berâ´ b. Âzib´in kendisi de:
"Resûlullah Aleyhisselam:
´Birbirlerine kavuşup da musafaha yapan iki Müslüman yoktur ki, onlar daha birbirlerinden ayrılmadan önce günahları bağışlanmış olmasın!´ buyurdu" demiştir.[159]
14- Küçük çocuklarla musafaha yerine onların üç kere başları sığanır, okşanır, kendileri için "Allah sana bereket versin!" diyerek dua edilir.[160]
15- Erkeklerin kadınlarla musafaha yapmaları, el sıkışmaları caiz değildir.
Esma binti Zeyd Hatun, Peygamberimiz Aleyhisselamın bey´at etmek isteyen Ensar kadınlarına:
"Ben kadınlarla musafaha yapmam!" buyurduğunu;[161]
Hz. Âişe de, Peygamberimiz Aleyhisselamın, kadınlardan bey´at alırken bile elinin onlardan hiçbirinin eline,[162] avucunun onlardan hiçbirinin avucuna[163] değmediğini bildirmiş;[164] "Bey´atını sözle aldığı her kadına[165] ´Git, senin bey´atını aldım´ buyururdu" demiştir.[166]
16- İslâm´da ilk topluca musafaha, Medine´ye geldikleri zaman, Yemenliler tarafından yapılmıştır.[167]
[147] Ahmedb. Hanbel, Müsned, c. 3, s. 444, Buhârî, Sahih, c. 127, Edebü´l-müfred, s. 258, Müslim, Sahîh, c. 4, s. 1703, EbuDâvud, Sünen, c. 4, s. 351, Tirmizî, Sünen, c. 5, s. 61-62, Dârimî, Sünen, c. 2, s. 188.
[148] Buhârî, Sahîh, c. 7, s. 1 28, Edebü´l-müfred, s. 259, Ebu Dâvud, c. 4, s. 351, Tirmizî, c. 5, s. 61 .
[149] Ahmed b. Hantael, c. 1, s. 407, 408, Buhârî, Edebü´l-müfred, s. 270, Hâkim, Müstedrek, c. 4, s. 445-446, Heysemî, Mecmau´z-zevâid, c. 7, s. 329.
[150] Buhârî, Sahîh, c. 1, s. 9, Edebü´l-müfred, s. 270, Müslim, c. 1,s.65, Ebu Dâvud, c. 4, s. 350.
[151] Ahmedb. Hanbel, c. 6, s. 425, Buharı, c. 7, s. 110, Tirmizî, c. 5, s. 78.
[152] İbn Sa´d, Tabakâtü´l-kübrâ, c. 2, s. 247, Ahmedb. Hanbel, c. 6, s. 282, Buhârî, c. 5, s. 141 , Müslim, c. 4, s. 1904.
[153] Ahmed b. Hanbel, c. 6, s. 398, Buhârî, c. 7, s. 133, 134, Edebü´l-müfred, s. 283, 284, Müslim, c. 4, s. 1705, 1706, Ebu Dâvud, c. 4, s. 353, İbn Mâce, Sünen, c. 2, s. 1219.
[154] Buhârî, Edebü´l-müfred, s. 251.
[155] İbn Esîr, Nihâye, c. 3, s. 34, Mütercim Âsim Efendi, Kâmusu´l-Muhît Tercemesi, c. 1, s. 490.
[156] İbn Mâce, Sünen, c. 2, s. 1220.
[157] Tirmizî, Sünen, c. 5, s. 75.
[158] Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 4, s. 289.
[159] Ahmed b. Hanbel, c. 4, s. 289, Ebu Dâvud, Sünen, c. 4, s. 354, Tirmizî, Sünen, c. 5, s. 74, İbn Mâce, Sünen, c. 2, s. 1220.
[160] Buhârî, Edebü´l-müfred, s. 251.
[161] İbn Sa´d, Tabakâtü´l-kübrâ, c. 8, s. 6, Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 6, s. 454.
[162] Ahmed b. Hanbel, c. 6, s. 114, Müslim, Sahîh, c. 3, s. 1489, İbn Mâce, Sünen, c. 2, s. 960.
[163] Müslim, c. 3, s. 1489, İbn Mâce, c. 2,5.960.
[164] Ahmed b. Hanbel, c. 6, s. 114, Müslim, c. 3, s. 1489, İbn Mâce, c. 2, s. 960.
[165] Müslim, c. 3, s. 1489, İbn Mâce, c. 2, s. 960.
[166] Ahmed b. Hanbel, c. 6, s. 114, Müslim, c. 3, s. 1489, İbn Mâce, c. 2, s. 960.
[167] Ahmed b. Hanbel. c. 3. s. 212. Buhârî. Edebü´l-müfred. s. 251.
M. Asım Köksal, İslam Tarihi, Köksal Yayıncılık: 3/57-60.