sumeyye
Mon 10 September 2012, 01:54 pm GMT +0200
Şehir Veya Şehir Hükmündeki Yerde Oturmak: [274]
Cuma’nm hem farz, hem de sahih olması için cuma kılınan yerde, yani şehir veya şehir hükmündeki yerde oturmak şarttır:
(a) Hanefî Mezhebinin müfta bih görüşüne göre, cuma kılman yere bitişik olan üç mil veya 5040 m. uzaldıktakilere de cuma namazı farzdır. Bazı hanefî hukukçular, şehir hükmündeki yeri, dörtyüz zira (arşın) olarak takdir eder.
(b) Şafiî Mezhebine göre, cuma kılınan yer ve ezanın duyulacağı yerde oturanlara, cuma namazı farzdır. Şehir hükmündeki yerde oturanların sayısı, kırk olunca, cumayı kendileri kılar. Cumanın farz olması için bir yeri vatan edinmek şart değildir. Yalnız, cumanın in’ikadı için kırk kişi gerekir.
(c) Malikî Mezhebine göre, devamlı olarak oturulan şehir, köy vb. yerleşim merkezlerinin ve 3.3 mil (bir mil, üç km.’dir) çevrelerindekilere cuma namazı farzdır. Bu uzaklık, oturulan taraftaki camilerin minaresinden itibaren, böyle bir cami yoksa cuma kılınan camiden itibaren ölçülür. Cumanın farz olması için devamlı oturma niyeti, hem farz, hem sahih olma şartıdır. Cuma kılınacak yerleşim merkezinin şehir olması şart değildir. Göçebe hayatı yaşayanlara, cuma farz olmadığı gibi, kıldıkları da sahih olmaz.
(d) Hanbelî Mezhebine göre, en az kırk kişinin devamlı ikamet ettiği yer ve bir fersah civarında oturanlara, cuma namazı farzdır. Göçebeler veya kırktan az kişinin oturduğu yerdekilere, cuma farz değildir.
Cuma Namazının Şartları
Farz Olmasının Şartları
Genel Şartlar Özel Şartlar Sahih Olmasının Şartları
1. İslam 1. Erkek 1. Hutbe
2. Akıl 2. Hürriyet 2. Cami
3. Bulûğ 3. Şehir veya o hükümdeki yerde oturmak a- Tek Cami
4. Mukim Olmak b- Herkese Açık
5. Mazeretli Olmamak 3. Cemaat
a- Ağır Hastalık veya Hastalığın Artması a- Sayı
b- Gözleri Görmemek b- Mükellefler
c- Kötürümlük c- Birinci Secde Sonuna Kadar
d- Bitkin İhtiyarlık 4. Yerleşim Merkezi
e- Kötü Hava Şartları 5. Vakit
f- Mal, Can ve Namus Korkusu 6. İmam (Resmî Vazifeli)
g- Haksız Yere Hapis ve Zulüm Korkusu
Şema 37: Cuma Namazının Şartları
[274] İbn Rüşd, BM, c. I, s. 129; Kâsânî, BS, c. I, s. 259; İbn Kudâme, age, c. II, s. 339-340; Cezîrî, Fame, c. I, s. 380-381, 383-387.