sidretül münteha
Mon 21 February 2011, 08:22 pm GMT +0200
A- Şartsız Olarak Satılan Maldaki Kusurlar
Satılan herhangi bir malda bir kusurun bulunması üzerine malın geri verilmesi, "Birbirinizin malını haksızlıkla değil, karşılıklı rıza ile yapılan alış-verişle yiyin" âyet-i kerimesi ile sütünün çok olduğunu göstermek için sütü birkaç gün sağılmayıp göğsünde biriktirildikten sonra satışa çıkarılan hayvan hakkında varid olan meşhur hadise dayanmaktadır.
Kusurlu bulunan mal, ya geri verilmesini gerektiren ya da gerektirmeyen bir akidle başkasına verilmiş olur. Geri verilmesini gerektiren bir akid ile verilmiş olsa, o kusur ya bir hükmü gerektirir, ya gerektirmez. Şayet gerektiriyorsa satıldıktan sonra, malda ya bir değişiklik olur ya olmaz. Değişiklik olmazsa hükmü nedir? Değişik olursa kaç çeşit değişiklik vardır ve her birinin hükmü nedir? îşte bunun için bu babın ana kaidelerini içinde toplayan bahis beş fasıl olmuştur:
1- Mal kusurlu olduğu için bir hükmü gerektiren akidlerle gerektirmeyen akidler hangileridir?
2- Bir hükmü gerektiren kusurların şartı nedir?
3- Satılan malda bir değişiklik olmadığı zaman bir hükmü gerektiren kusurun hükmü nedir?
4- Satılan malın alıcı elinde uğradığı değişiklikler kaç çeşittir ve herbiri-nin hükmü nedir?
5- Satıcı ile alıcı ihtilâfa düştükleri zaman -her ne kadar buna «muhakeme usulü» babında yer vermek daha uygun ise de- nasıl çözülür? [118]
[118] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 3/223.