hafiza aise
Tue 22 November 2011, 11:57 am GMT +0200
Sağlık
Mayıs 2008 32.SAYI
Hamile misiniz? Obez misiniz?
Hamilelikle başlayan kilo artışları normalin üzerinde olduğu zaman obeziteye dönüşebiliyor. Ancak birçok kadın bu durumu gebeliğin normal süreci olarak değerlendiriyor. Oysa hamileyken alınan kiloların bilinçli olarak takip edilmemesi ileriki dönemlerde yüksek tansiyon, damar sertliği gibi hastalıklara neden oluyor.
Gebelikte “İki canlıyım bol bol yemeliyim” düşüncesi tamamen yanlıştır. Obezite (şişmanlık) hayatın her döneminde olduğu gibi gebelikte de birçok sağlık sorununa yol açıyor. Üstelik bu sorunlar sadece annenin değil bebeğin de sağlığını risk altına sokuyor.
Vücutta fazla miktarda yağ birikmesi sonucu ortaya çıkan obezite mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Yaşama kalitesini olumsuz yönde etkileyen ve birçok önemli hastalığa zemin hazırlayan bir sağlık sorunudur. Bayanlarda hamileliklerle başlayan kilo artışlarının bilinçli olarak takip edilmemesi ileriki dönemlerde yüksek tansiyon, damar sertliği, kalp büyümesi, kalp yetersizliği gibi hastalıklara neden olur. Obezite şeker hastalığına da zemin hazırlar, bazı kanser türlerinde artışa, solunum hastalıklarına ve psikolojik bozukluklara neden olabilir.
Hamileyken de az ve sık sık yiyin
Formda kalmak için tavsiye edilen “sık ama az yiyin” önerisi hamile hanımların kilo kontrolü için de gerekli. Gebelikte beslenme ile ilgili dikkat edilmesi gereken önemli hususlardan biri sık sık, az yemeğe özen göstermek, şeker, tuz ve undan mümkün olduğunca uzak durmak, bol su, sebze, meyve, süt ve süt ürünleri tüketmektir.
Haftada bir tartılın
En az haftada bir kez düzenli tartılmalısınız. Tartılma işini sabahları aç karnına ve giyinmeden yapmalısınız. Gebeliğin ilk üç ayında her ay 0.5-1 kg, sonraki aylarda ise ayda ortalama 1.5-2 kg artış olur. Gebelik süresince annenin toplam ağırlık artışı 9-14 kg’dan fazla olmamalıdır. Gebelikten önce anne şişmansa daha az kilo almalıdır (toplam 8-9 kg).
Hamile kalmadan önce ideal kilonuzu yakalayın
Gebelikte besin gruplarının her birinden yeterince alınması, minimum günlük kalori alımı ve günlük öğünde gereksiz yağ ve karbonhidratların çıkarılması, anne adayını zorlamayan egzersiz programlarının uygulanması, bir uzman kontrolü altında olması çok önemlidir.
Gebe kalmadan önce BKİ 25 ve üzerinde olanların istenilen ideal kiloya ulaşmaları daha sağlıklı bir gebelik açısından önerilir. Şişman gebelerin ise daha ciddi sağlık kontrollerinden geçmeleri gerekir.
Hamilelikte aşırı kilo alımı pek çok hastalığa davetiye çıkarıyor
Fazla kilo hamilelikte ve hamilelik öncesinde karbonhidrat toleransında bozulmalara neden olur bunun sonucu kilo fazlalığı olan bir kadında gestasyonel diabet (gebeliğe bağlı şeker hastalığı) görülme olasılığı normal kilolu kadına oranla daha yüksektir. Obez bir kadında gebelikte preeklampsi (ödem+preteinüri+hipertansiyon) gibi anne ve bebek hayatını riske sokan rahatsızlıklar ortaya çıkma olasılığı daha fazladır. Obez gebelikte sezeryan (sectio) gerektiren durumlarla daha çok karşılaşılır. Sezeryan sonrası yara iyileşmesinde zorluklar, damarlarda pıhtılaşma ve enfeksiyon gibi sezeryan sonu koplikasyonlar da artmaktadır.
Kilolu bir bayanda insülin duyarlılığının bozulması ile yumurtlama problemleri ve hamile kalmakta güçlük olabildiği gibi bu sorunlar bebekte çeşitli anomalilerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bebekte nöral tüp defektleri dediğimiz sinir sistemi anomalileri, kalp anomalileri, inmemiş testis, karın ön duvarının açık olması gibi problemlerle daha sık karşılaşılmaktadır. Gebeliğe bağlı şekerin olduğu annelerden iri bebek doğma ihtimali daha fazla olduğundan doğumda çeşitli travmalarla karşılaşılması ve sakatlıklar olma ihtimali veya bebeği doğumda kaybetme riski daha fazladır. Bu yüzden gebelik öncesi ve gebelikte hayat tarzımızı ve beslenme programımızı gözden geçirmemiz hem bizim ve hem de bebeğimizin sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır.
Kilonuzun normal olup olmadığını ölçün
Şişmanlık tanısı için kullanılan yöntem beden kitle indeksidir (BKİ). BKİ, vücut ağırlığının kg olarak, boyun metre cinsinden karesine bölünmesinden çıkan sonuçtur.
BKİ = Ağırlık (kg) / Boyun karesi (m)
BKİ < 20 ZAYIF --------------------Gebelikte önerilen artış 12.5 - 18
BKİ 20 - 25 NORMAL---------------- ” ” ” 11.5 - 16
BKİ 25 - 30 FAZLA KİLOLU------- ” ” ” 7 - 11.5
BKİ 30 - 40 ŞİŞMAN (OBEZİTE )--- mutlaka doktora başvurmalı
BKİ > 40 AŞIRI ŞİŞMAN------------- mutlaka doktora başvurmalı
Dr. Kıvanç BEKTEMÜR