sumeyye
Fri 7 September 2012, 01:34 pm GMT +0200
D. Safları Yarmak (İhtirâku’s-Sufûf): [299]
Tehattı’r-Rikâb adı verilen ve cumaya gelenlerin saflarını yararak sırtları üzerinden öne geçmek, uygun bir davranış değildir:
(a) Hanefî Mezhebine göre, safların yarılması iki şartla caizdir:
(1) Kimseyi -ayağına, eline, elbisesine basarak- rahatsız etmemek,
(2) Hatibin hutbeye çıkmasından önce geçmek. Bu iki durum dışında, safları yararak öne geçmek tahrimen mekruhtur. Zarurî durumlarda da, meselâ oturacak yer bulamayınca ön tarafa geçilebilir.
(b) Şafiî Mezhebine göre, cuma günü bu şekilde safları yarmak mekruhtur. Tahattı’r-Rikab, ayağı kaldırıp omuz üstünden ileriye yürümektir. Şunlar mekruh hükmünün dışında kalır:
(1) Öndekileri incitmeyecek kimse olması,
(2) Önde boşluğun bulunması,
(3) Ön saflarda kendileriyle cuma in’ikad etmeyenlerin bulunması,
(4) One geçenin imam olması.
(c) Maliki Mezhebine göre, hatibin minberde bulunduğu sırada, -öndeki boşluğu doldurmak için bile olsa- safları yarmak haramdır. Oturanların içinden kimseyi rahatsız etmemek, öndeki boşluğu doldurmak için değil, başka bir sebeple safları yarmak ise mekruhtur; ön saftaki boşluğun doldurulması için caiz, başkasını rahatsız edince haramdır, Saflar arasında -hutbe sırasında bile olsa- yürümek caiz olduğu gibi, hutbeden sonra, namazdan önce öne ilerlemek de caizdir.
(d) Hanbelî Mezhebine göre, cuma günü, camiye girince imam ve müezzin dışındakilerin -öndeki boşluğu doldurma gayesi dışında- safları yarması mekruhtur. Tahattı’r-Rikab, Şafiî Mezhebindeki gibi tanımlanır.
[299] Şafiî, Umm, c. I, s. 198; İbn Kudâme, age, c. II, s. 349-352; Cezirî, Fame, c. I, s. 399400.