saniyenur
Mon 19 December 2011, 09:27 pm GMT +0200
5- Rükuda Elleri Dizler Üzerine Koymak Ve Avuçları Birbiri Üzerine Kapamanın Neshi
431- Esved ile Alkame'den rivayet edilmiştir: “Abdullah İbn Mes'ud'u evinde ziyaret etmiştik. Bize:
“Şu arkanızda bulunan kimseler, namaz kıldılar mı?” diye sordu. Biz de:
“Hayır!” dedik. Bunun üzerine bize:
“Öyleyse kalkın, namazı kılın!” dedi. Fakat bize, ezan ve kameti emretmedi. Biz de, onun arkasında namaza durmak için peşisıra gittik. Hemen bizim ellerimizden tutarak birimizi sağma ve diğerimizi de soluna durdurdu. O rükûya vardığı zaman biz de ellerimizi dizlerimizin üzerine koyduk. Fakat o, bizim ellerimize vurarak avuçlarını birbiri üzerine kapadı. Sonra ellerini uylukları arasına soktu. Namazı bitirince:
Doğrusu ileride size bir takım emirler gelecek, namazı vaktinden geriye bırakacak ve onu vaktin sonuna sıkıştıracaklar. İşte onların böyle yaptıklarını gördüğünüz zaman sîz hemen namazı vaktinde kılın! Onlarla kıldığınız namaz nafile namaz olsun! Üç kişi olursanız namazı beraber kılın! Bundan daha çok olursanız (yine öyle yapın. içinizden biri, size imam olsun. Biriniz rükûya vardığında kollarım uylukları üzerine döşeyerek eğilsin! Avuçlarının da birbiri üzerine kapasın. Gerçekten Resulullah (s.a.v.)’ın parmaklarının hareketi hâlâ gözümün önündedir. Onları görür gibiyim” dedi.[653]
Abdullah İbn Mes'ud, rükuya varınca avuç içlerini birbirine yapıştırarak dizlerin arasına koymanın sünnet olduğunu ifade etmektedir. Yalnız Nevevî, bu uygulamanın, İslam'ın ilk yıllarında geçerli olduğu, sonradan bu uygulamanın yürürlükten kaldırıldığını belirtmiştir. [654]
Bu bakımdan “Tatbik” adı verilen bu hareketi yapmak, alimlerin büyük çoğunluğuna göre mekruhtur.
432- Mus'ab b. Sa'd b. Ebi Vakkâs'tan rivayet edilmiştir:
“Babam (Sa'd)'in yanı başında namaza durdum. Rükuda ellerimi birbirine geçirerek dizlerimin arasına koymuştum. Bunun üzerine babam bana:
“Avuçlarını diz kapaklarının üzerine koy!” dedi.
Sonra bunu başka bir defa (yine) yaptım. Bu defa babam ellerime vurup:
“Doğrusu biz bunu yapmaktan yasaklandık. Ellerimizi dizlerimizin üzerine koymakla emrolunduk” dedi.[655]
Açıklama:
Rükuya varınca iki elin parmaklarını birbirine geçirerek dizlerin arasına koymaya “Tatbîk” denir. İslam'ın ilk yıllarında uygulama böyle iken sonradan yasaklanarak yürürlükten kaldırılmıştır. Ahmed Naim efendi, tatbikin, haram değil de tenzihen mekruh olduğunu belirtmiştir. Bu konuda Ömer ile Sa'd'ın, tatbikden yasakladıkları halde namazın iadesini emretmediklerini delil getirir.
Elleri diz kapaklan üzerin koymaya ise “Tefrîc” denir.
Tefricin tatbike tercih edilmesinin hikmeti olarak Hz. Aişe şöyle der:
“Tatbik, Yahudilerinden fiillerinden olduğu için Peygamber (s.a.v.) bunu yasaklamıştır. Hakkında yasak nazil olmayan hususlarda Ehl-i Kitaba uymak, Peygamber (s.a.v.)'in hoşuna giderdi. Sonraları onlara muhalefet etmek kendsine emrolundu.” [656]
[653] Ebu Dâvud, Salat 145-146, 868; Nesâî, Mesacid 27; Ebu Avâne, Müsned, 2/164, 165; İbn Hibban, Sahih, 1874, 1875.
[654] Nevevî, Müslim Şerhi, 5/14.
[655] Buharı, Ezan 118; Ebu Dâvud, Salât 145-146, 867; Tirmizî, Salât 192, 259; Nesâî, İftitâh 91 (=Tatbîk 1); İbn Mâce, İkâme 17, 873; Ahmed b. Hanbel, 1/182.
[656] B.k.z: Ahmed Naim, Tecrid Tercemesi, 2/793.