sumeyye
Sat 5 February 2011, 03:00 pm GMT +0200
Rasûlullah (s.a.) Döneminde Fıkıh:
Oysaki Rasûlullah (s.a.) döneminde durum böyle değildi. O, abdest alırdı, sahabe onun nasıl abdest aldığını görür ve, bu rükündür, şu müstahaptır.., gibi bir açıklamaya girmeksizin gördükleri gibi amel ederlerdi. Rasûlullah (s.a.) namaz kılar, onlar onun nasıl namaz kıldığını görürler, kendileri de aynen onun gibi kılarlardı. O, haccetmişti, insanlar onun nasıl haccettiklerini görmüşler ve aynen onun yaptığı gibi yapmışlardı. Bu, Rasûlullah’ın (s.a.) genelde takip ettiği yol oluyordu; o, meselâ abdestin farzı altıdır veya dörttür gibi bir açıklamada bulunmamıştı, insanların abdest organlarını peşipeşine yıkamayacağı varsayımım düşünerek, şöyle olursa sahih, böyle olursa fâsid olur gibi -bazı istisnalar hariç- bir davranışa girmemişti.
Sahabe Çok Az Soru Sorardı:
Sahabe, bu gibi konularda Rasûlullah’a (s.a.) zaten çok az soru sorarlardı. İbn Abbâs, konu ile ilgili olarak şöyle demiştir:
“Rasûlullah’ın (s.a.) ashabından daha hayırlısını görmedim; vefat edinceye kadar ona sadece onüç mesele sormuşlardır; sorduklarının hepsi de Kur’ân’da yer almaktadır.
“Sana haram ayı ve o ayda savaşmayı soruyorlar. De ki: O ayda savaş büyük günahtır.” [722]
“Sana aybaşı halini soruyorlar...” [723] Ayetleri gibi.” O, devamla şöyle demiştir:
“Onlar, sadece kendilerine bir faydası dokunacak şeyleri sorarlardı.”
İbn Ömer de:
“Olmayan şeyi sorma; çünkü ben (babam) Hz. Ömer’in, olmayan şeyler hakkında soru soranlara lanette bulunduğunu duydum.” demiştir.
el-Kâsım (ö. 102/720) ise:
“Sizler, bizim sormadığımız şeyleri soruyor; bizim kurcalamadığımız konuları eşeliyorsunuz; ne olduklarını bilmediğim şeyler soruyorsunuz. Eğer biz onları bilseydik, onları gizlememiz bize helâl olmazdı.” demiştir.
Ömer b. İshâk da şöyle demiştir:
“Rasûlullah’ın ashabından yetişip gördüklerim, göremediklerimden daha çoktur. Onlardan daha kolay ve sade bir hayat tarzı sergileyen, daha az zorluk çıkaran bir topluluk görmedim.”
Ubâde b. Büsr el-Kindî’ye, erkekler arasında ölen ve aralarında yakın akrabası bulunmayan bir kadının durumunu sorarlar. O şöyle cevap verir:
“Ben öyle insanlara (ashaba) yetiştim, onlar hiç sizin gibi işi zora sürmezler, sizin meselelerinizi kendilerine problem edinmezlerdi.”
Bu haberleri ed-Dârimî rivayet etmiştir.
[722] Bakara: 2/217.
[723] Bakara: 2/222.