sumeyye
Fri 18 March 2011, 02:40 pm GMT +0200
Öşür Ve Haracı Alma Hakkı Devlet Reisinindir:
Mükellef kişi öşür veya haracı hakedenlere kendisi verirse, devlet reisi bunu ikinci defa mükellefden alır. Çünkü alma hakkı onundur. Ama devlet reisi haracı istemezse, mükellef bunu fakirlere sadaka olarak verir. Çünkü devlet reisi istemezse, mükellefin haracı ona vermesi imkânsız olur. Mes'ûliyetten kurtulması için tek yol kalır ki, o da bunu sadaka olarak vermesidir.
Devlet reisi haracı veya öşrü bir adama bırakırsa; Ebû Yûsuf’a göre bu öşür hakkında değil de, haraç hakkında caiz olur. İmam Muhammed dedi ki; 'bu ne öşür, ne de haraç hakkında caiz olur. Çünkü bunlar müslümanların hakkı olan bir vergidir.'
Ebû Yûsuf’un bu mes'eledeki görüşünün gerekçesi şudur; devlet reisinin haraçta hakkı vardır. Haracı bir kimseye bağışlaması sahihtir. Öşür ise, sadece fakirlerin hakkıdır. Onu bir kimseye bırakması caiz olmaz. Fetva da bu görüşe göre verilmiştir.
Sâ' dört men'dir. Bir men 260 dirhemdir. Dirhemde nakidlerin en halisi ve en sağlamıdır. Bir cerib, hükümdar Kisra'nın zirâi ile 60 60 zira' dır. Bu, halkın kullandığı zirâ'dan bir tutam daha uzundur. Bu, Irak Sevadındaki ceribdir, diyenler de vardır. Her beldenin ceribi kendi örfüne göredir. [119]
[119] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/99.