sumeyye
Sat 1 September 2012, 02:05 pm GMT +0200
Oruç Borcunun İntikali Veya Oruç Borcuna Halefiyet:
Genel Olarak:
Oruç borcunun intikali veya oruç borcuna halef olma, oruç mükellefinin ölümü halinde ortaya çıkabilir. Fukahanın ittifakına göre, birer bedeni ibadet olan namaz ile oruç borcu, başkasına intikal etmez, başkasının bu ibadetleri yerine getirmesiyle bu borçlar düşmez, mükellefin şahsî sorumluluğu devam eder. Ölünün borçtan kurtulması açısından farklı bir içtihadı savunan Ahmed b. Hanbel, Evzaî, Ebu Sevr ve Nevevî gibi hukukçular ile muhaddislerin çoğuna göre, ölünün yakınlarının, onun borçlu olduğu oruç, hac gibi ibadetleri de kaza etmesi caiz ve sahihtir. [590]
Caferî Mezhebine göre, tıpkı namaz gibi; oruçta da ölünün tutamadığı oruçları mutlak olarak velinin kaza etmesi gerekir. Hatta, terkedilemeyecek ihtiyata göre, isyan olarak tutmadığı oruçlarda da hüküm böyledir, yalnız bu durumda veliye orucun vacip olmayışı uzak da değildir. Konuya, sevabın ölüye ulaşması açısından da yaklaşan İslâm bilginlerinin Cumhuru, sevabını ölüye bağışlamak niyetiyle yapılan ibadetlerin sahih olduğuna ve başka âlemdekilerin bundan istifade edeceklerine hükmetmiştir.
Iskat-ı Savm
Orucun ıskatı da, namazın ıskatı gibidir. Böyle bir kavramsözkonusu değildir.
[590] İbn Âbidin, Raddu'l-Muhtar, c. I, s. 541-542; Karaman, İslâm'ın Işığında Günün Meseleleri, (2.B.) c. I, s. 70.