selsebil
Fri 7 August 2009, 12:34 am GMT +0200
Bismillahirrahmanirrahim
Uyku üç nevidir.
BİRİNCİSİ: Gaylûledir ki, fecirden sonra, tâ vakt-i kerahet bitinceye kadardır. Bu uyku, rızkın noksaniyetine ve bereketsizliğine hadisçe sebebiyet verdiği için, hilâf-ı sünnettir. Çünkü rızık için sa'y etmenin mukaddemâtını ihzar etmenin en münasip zamanı, serinlik vaktidir. Bu vakit geçtikten sonra bir rehavet ârız olur. O günkü sa'ye ve dolayısıyla da rızka zarar verdiği gibi, bereketsizliğe de sebebiyet verdiği, çok tecrübelerle sabit olmuştur.
İKİNCİSİ: Feylûledir ki, ikindi namazından sonra, mağribe kadardır. Bu uyku ömrün noksaniyetine, yani, uykudan gelen sersemlik cihetiyle, o günkü ömrü nevm-âlûd, yarı uyku kısacık bir şekil aldığından, maddî bir noksaniyet gösterdiği gibi, mânevî cihetiyle de, o gün hayatının maddî ve mânevî neticesi ekseriya ikindiden sonra tezahür ettiğinden, o vakti uykuyla geçirmek, o neticeyi görmemek hükmüne geçtiğinden, güya o günü yaşamamış gibi oluyor.
ÜÇÜNCÜSÜ: Kaylûledir ki, bu uyku sünnet-i seniyyedir. Duhâ vaktinden, öğleden biraz sonraya kadardır. Bu uyku, gece kıyamına sebebiyet verdiği için sünnet olmakla beraber, Ceziretü'l-Arabda, vaktü'z-zuhr denilen şiddet-i hararet zamanında bir tatil-i eşgal, âdet-i kavmiye ve muhitiye olduğundan, o sünnet-i seniyyeyi daha ziyade kuvvetlendirmiştir. Bu uyku hem ömrü, hem rızkı tezyide medardır. Çünkü yarım saat kaylûle, iki saat gece uykusuna muadil gelir. Demek, ömrüne hergün bir buçuk saat ilâve ediyor. Rızık için çalışmak müddetine, yine bir buçuk saati, ölümün kardeşi olan uykunun elinden kurtarıp yaşatıyor ve çalışmak zamanına ilâve ediyor. (Lemalar, Yirmi Sekizinci Lem'a, s. 269)
Bediüzzaman Said Nursî
SÖZLÜK:
FECİR : Tan yerinin ağarması, güneşin doğduğu yerde sabaha yakın meydana gelen aydınlık.
VAKT-İ KERÂHET : Güneşin doğuş, batış ve zevâl vakti.
HİLÂF-I SÜNNET : Peygamberin sünnetine aykırı.
SA'Y : Gayret, çalışma, emek.
MUKADDEMÂT : Başlangıçlar, hazırlıklar.
İHZAR : Hazırlamak.
ÂRIZ : Sonradan ortaya çıkma.
MAĞRİB : Akşam; batı, günbatısı.
NEVM-ÂLUD : Uykulu, uykuya bulaşmış, uyumuş.
SÜNNET-İ SENİYYE : Peygamberimizin (a.s.m.) sözlerine, emirlerine ve hareketlerine dâir en yüksek ve kıymetli haller, tavırlar, hareket düsturları.
DUHA : Kuşluk vakti.
KIYÂM : Ayakta durmak, ayağa kalkmak, ayaklanmak; ölümden sonra tekrar dirilmek.
CEZÎRETÜ'L-ARAP : Arap Yarımadası.
VAKTÜ'Z-ZUHR : Öğle vakti.
ŞİDDET-İ HARARET : Sıcaklığın şiddeti.
TÂTİL-İ EŞGAL : Boş durma, işlere son verme.
ÂDET-İ KAVMİYE VE MUHÎTİYE : Millî ve örfî âdetler.
TEZYİD : Arttırma, çoğaltma.
MUÂDİL : Denk olma, dengeli halde.