hafiza aise
Thu 17 March 2011, 11:19 am GMT +0200
4. Ölü Hayvanın Derisi
269. Abdullah ibn Abbâs (r.anhümâ)'dan rivayet edilmiştir: "Resulullah (s.a.v), ölmüş bir koyunun yanından geçerken:
Onun derisinden faydalansanız ya!1 buyurdu. (Oradaki sahabiler:)
Bu koyun (kendiliğinden) ölmüştür' dediler. Resulullah (s.a.v): (Ölmüş hayvanın) ancak etini yemek haramdır' buyurdu. [616] (Birinci rivayet) (Hadisin lafzı, Buhârî'ye aittir.) [617] Konu ile ilgili bir rivayet İse şu şekildedir:
Meymûne'nin azadlı bir cariyesine, bir koyun sadaka (olarak) verilmişti. (Bir süre sonra) koyun öldü. Resulullah (s.a.v), koyunun yanından geçerken:
Onun derisini alsanız da tabaklayıp sonra da ondan faydalansanız ya! [618] buyurdu. (Oradaki sahabiler:)
Bu koyun (kendiliğinden) ölmüştür' dediler. Resulullah (s.a.v):
(Ölmüş hayvanın) ancak etini yemek haramdır' buyurdu.[619] (İkinci rivayet)
Bu hadis(in bu şekildeki metinlerin)i; Buhârî ile Müslim rivayet etmiştir. Yine Buhârî'nin konu ile ilgili bir rivayeti şu şekildedir:
Peygamber (s.a.v), ölmüş bir dişi keçinin yanından geçerken: Eğer bu ölmüş keçinin sahipleri, onun derisi yi e faydalanmalardı, bu keçinin sahipleri üzerine (hiçbir günah) olmaz' buyurdu.[620]
Yine Müslim'in konu ile ilgili rivayetinde, Abdullah ibn Abbâs şöyle der:
Meymûne, Abdullah ibn Abbâs'a şöyle haber verdi: Resulullah (s.a.v)'in hanımlarından birinin bir koyunu vardı. (Bir süre sonra) koyun öldü. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v):
Onun derisini alsanız da, ondan faydalansanız ya!' buyurdu. [621]
Tirmizî'nin konu ile ilgili rivayeti ise şu şekildedir:
"Bir koyun ölmüştü. Resulullah (s.a.v), o koyunun sahiplerine:
Onun derisini soysanız, sonra onu tabaklasanız, sonra da ondan faydalansanız ya!' buyurdu.[622]
Ebu Davud'un konu ile ilgili rivayeti ise şu şekildedir:
Bizim azadlı bir cariyemize, sadaka (olarak toplanmış koyunlar)dan bir koyun hediye edilmişti. (Bir süre sonra) koyun öldü. Derken Peygamber (s.a.v), (ölü olarak yol üzerine atılmış olan) bu koyunun yanından geçerken:
Bu koyunun derisini tabaklayıp ondan yararlansalardı ya!' buyurdu. (Orada bulunan kimseler:)
Ey ALLAH'ın resulü! Bu koyun (kendiliğinden)'ölmüştür' dediler. Resulullah (s.a.v}:
(Ölmüş hayvanın) ancak etini yemek haramdır1 buyurdu [623] Ebu Davud'un konu ile ilgili başka bir rivayetinde, (hadisin ravisi Zührî,) Meymûne'yi zikretmemiş, (fakat) Peygamber (s.a.v): Onun derisinden faydalanmalıydınız" buyurdu, dedifkten sonra bir önceki hadisin) manasını nakletmiş, (fakat orada geçen) tabaklamayı İse rivayet etmemiştir.[624]
Ma'mer der ki: "Zührî, (deri) tabaklama (işini) kabul etmezdi ve dolayısıyla 'deriden her halükar da yararlanılabilir1 derdi.[625]
Nesâî ise ikinci rivayeti, Buhârî'nin naklettiği bir rivayeti ve Tirmizî'nin naklettiği rivayeti nakletmiştir.[626]
Yine Nesâî, Abdullah ibn Abbâs yoluyla Meymûne'den konu ile ilgili bir hadis de rivayet etmiştir.[627]
Yine Nesâî'nin konu ile ilgili Abdullah ibn Abbâs yoluyla Meymûne'den yaptığı rivayet ise şu şekildedir:
Peygamber (s.a.v) (bir gün yolun bir tarafına) atılmış ölmüş bir koyuna rastlamıştı. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v):
Bu, kime aittir?' buyurdu. (Orada bulunanlar:)
Meymûne'nindir' dediler. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v):
Eğer onun derisinden fayda la nsaydı, onun üzerine (hiçbir günah) olmaz1 buyurdu. (Orada bulunanlar:)
Bu koyun (kendiliğinden) ölmüştür' dediler. Resulullah (s.a.v):
Yüce ALLAH (ölmüş hayvanın) ancak etini yemeyi haram kıldı' buyurdu [628]
Yine Nesâî'nin konu ile ilgili Abdullah ibn Abbâs'tan yaptığı rivayet ise şu şekildedir:
Resulullah (s.a.v), hanımı Meymûne'nin azadlı cariyesine (sadaka olarak) vermiş olduğu ölmüş bir koyuna (yolun kenannda) rastladı.
Bunun üzerine Peygamber (s.a.v):
Bu koyunun derisinden faydalanmalıydı!' buyurdu. (Orada bulunanlar:)
Bu koyun (kendiliğinden) ölmüştür' dediler. Resulullah (s.a.v):
(Ölmüş hayvanın) ancak etini yemek haramdır' buyurdu.[629]
[616] Buhârî, Zekât 61Büyû' 101, Sayd 30; Müslim, Hayz 100-102 (363), 103 (364), 104 (364); Ebu Dâvud, Libâs 38 (4120, 4121); Tirmizî, Libâs 7 (1727); Nesâî, Fera' 4; İbn Mâce, Libâs 25 (3610); Ahmed b. Hanbel, 1/262, 266, 372
[617] Buhârî, Büyûr 101, Sayd 30
[618] Hadis; ölmüş bir hayvanın sadece etini yemenin haram olduğunu, derisinin ise tabaklanmak suretiyle helal olduğunu belirtmektedir.
Ayrıca bu hadise hükümce aykırı olan hadisler de rivayetler edilmiştir. Bu iki tür rivayet arasındaki zıtlığı gidermek için; olumlu rivayetler, tabaklandıktan sonra kullanılmasının helal olduğuna ve olumsuz mahiyetteki rivayetlerin ise tabaklanmadan Önce faydalanma ile kullanılmasının yasak olduğu şeklinde yorumlanmıştır.
Ayrıca bu hadis, ölmüş bir hayvanın bütün kısımlarının haram olduğunu ifade eden "Size ölmüş hayvan (leş) haram kılındı" (Bakara: 2/173, Mâide. 5/3, Nahl: 16/115) mealindeki ayetin genel olan hükmünü tahsis ederek tabaklanmış derisini kullanmanın helal olduğunu bildirmektedir.
Ebu Hanîfe'ye göre; domuzdan başka bütün hayvanların leşlerinin derileri tabaklanmak suretiyle temizlenmiş olur. (ç)
[619] Müslim, Hayz 100 (363)
[620] Buhârî, Sayd 30
[621] Müslim, Hayz 103 (364}
[622] Tirmİzî, Libâs 7 (1727)
[623] Ebu Dâvud, übâs 38 (4120)
[624] Ebu Dâvud, Ubâs 38 (4121)
[625] Ebu Dâvud, Libâs 38 (4122}
[626] Nesâî,Fera'4
[627] Nesâî,Fera'4
[628] Nesâî, Fera'4
[629] Nesâî, Fera'4
269. Abdullah ibn Abbâs (r.anhümâ)'dan rivayet edilmiştir: "Resulullah (s.a.v), ölmüş bir koyunun yanından geçerken:
Onun derisinden faydalansanız ya!1 buyurdu. (Oradaki sahabiler:)
Bu koyun (kendiliğinden) ölmüştür' dediler. Resulullah (s.a.v): (Ölmüş hayvanın) ancak etini yemek haramdır' buyurdu. [616] (Birinci rivayet) (Hadisin lafzı, Buhârî'ye aittir.) [617] Konu ile ilgili bir rivayet İse şu şekildedir:
Meymûne'nin azadlı bir cariyesine, bir koyun sadaka (olarak) verilmişti. (Bir süre sonra) koyun öldü. Resulullah (s.a.v), koyunun yanından geçerken:
Onun derisini alsanız da tabaklayıp sonra da ondan faydalansanız ya! [618] buyurdu. (Oradaki sahabiler:)
Bu koyun (kendiliğinden) ölmüştür' dediler. Resulullah (s.a.v):
(Ölmüş hayvanın) ancak etini yemek haramdır' buyurdu.[619] (İkinci rivayet)
Bu hadis(in bu şekildeki metinlerin)i; Buhârî ile Müslim rivayet etmiştir. Yine Buhârî'nin konu ile ilgili bir rivayeti şu şekildedir:
Peygamber (s.a.v), ölmüş bir dişi keçinin yanından geçerken: Eğer bu ölmüş keçinin sahipleri, onun derisi yi e faydalanmalardı, bu keçinin sahipleri üzerine (hiçbir günah) olmaz' buyurdu.[620]
Yine Müslim'in konu ile ilgili rivayetinde, Abdullah ibn Abbâs şöyle der:
Meymûne, Abdullah ibn Abbâs'a şöyle haber verdi: Resulullah (s.a.v)'in hanımlarından birinin bir koyunu vardı. (Bir süre sonra) koyun öldü. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v):
Onun derisini alsanız da, ondan faydalansanız ya!' buyurdu. [621]
Tirmizî'nin konu ile ilgili rivayeti ise şu şekildedir:
"Bir koyun ölmüştü. Resulullah (s.a.v), o koyunun sahiplerine:
Onun derisini soysanız, sonra onu tabaklasanız, sonra da ondan faydalansanız ya!' buyurdu.[622]
Ebu Davud'un konu ile ilgili rivayeti ise şu şekildedir:
Bizim azadlı bir cariyemize, sadaka (olarak toplanmış koyunlar)dan bir koyun hediye edilmişti. (Bir süre sonra) koyun öldü. Derken Peygamber (s.a.v), (ölü olarak yol üzerine atılmış olan) bu koyunun yanından geçerken:
Bu koyunun derisini tabaklayıp ondan yararlansalardı ya!' buyurdu. (Orada bulunan kimseler:)
Ey ALLAH'ın resulü! Bu koyun (kendiliğinden)'ölmüştür' dediler. Resulullah (s.a.v}:
(Ölmüş hayvanın) ancak etini yemek haramdır1 buyurdu [623] Ebu Davud'un konu ile ilgili başka bir rivayetinde, (hadisin ravisi Zührî,) Meymûne'yi zikretmemiş, (fakat) Peygamber (s.a.v): Onun derisinden faydalanmalıydınız" buyurdu, dedifkten sonra bir önceki hadisin) manasını nakletmiş, (fakat orada geçen) tabaklamayı İse rivayet etmemiştir.[624]
Ma'mer der ki: "Zührî, (deri) tabaklama (işini) kabul etmezdi ve dolayısıyla 'deriden her halükar da yararlanılabilir1 derdi.[625]
Nesâî ise ikinci rivayeti, Buhârî'nin naklettiği bir rivayeti ve Tirmizî'nin naklettiği rivayeti nakletmiştir.[626]
Yine Nesâî, Abdullah ibn Abbâs yoluyla Meymûne'den konu ile ilgili bir hadis de rivayet etmiştir.[627]
Yine Nesâî'nin konu ile ilgili Abdullah ibn Abbâs yoluyla Meymûne'den yaptığı rivayet ise şu şekildedir:
Peygamber (s.a.v) (bir gün yolun bir tarafına) atılmış ölmüş bir koyuna rastlamıştı. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v):
Bu, kime aittir?' buyurdu. (Orada bulunanlar:)
Meymûne'nindir' dediler. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v):
Eğer onun derisinden fayda la nsaydı, onun üzerine (hiçbir günah) olmaz1 buyurdu. (Orada bulunanlar:)
Bu koyun (kendiliğinden) ölmüştür' dediler. Resulullah (s.a.v):
Yüce ALLAH (ölmüş hayvanın) ancak etini yemeyi haram kıldı' buyurdu [628]
Yine Nesâî'nin konu ile ilgili Abdullah ibn Abbâs'tan yaptığı rivayet ise şu şekildedir:
Resulullah (s.a.v), hanımı Meymûne'nin azadlı cariyesine (sadaka olarak) vermiş olduğu ölmüş bir koyuna (yolun kenannda) rastladı.
Bunun üzerine Peygamber (s.a.v):
Bu koyunun derisinden faydalanmalıydı!' buyurdu. (Orada bulunanlar:)
Bu koyun (kendiliğinden) ölmüştür' dediler. Resulullah (s.a.v):
(Ölmüş hayvanın) ancak etini yemek haramdır' buyurdu.[629]
[616] Buhârî, Zekât 61Büyû' 101, Sayd 30; Müslim, Hayz 100-102 (363), 103 (364), 104 (364); Ebu Dâvud, Libâs 38 (4120, 4121); Tirmizî, Libâs 7 (1727); Nesâî, Fera' 4; İbn Mâce, Libâs 25 (3610); Ahmed b. Hanbel, 1/262, 266, 372
[617] Buhârî, Büyûr 101, Sayd 30
[618] Hadis; ölmüş bir hayvanın sadece etini yemenin haram olduğunu, derisinin ise tabaklanmak suretiyle helal olduğunu belirtmektedir.
Ayrıca bu hadise hükümce aykırı olan hadisler de rivayetler edilmiştir. Bu iki tür rivayet arasındaki zıtlığı gidermek için; olumlu rivayetler, tabaklandıktan sonra kullanılmasının helal olduğuna ve olumsuz mahiyetteki rivayetlerin ise tabaklanmadan Önce faydalanma ile kullanılmasının yasak olduğu şeklinde yorumlanmıştır.
Ayrıca bu hadis, ölmüş bir hayvanın bütün kısımlarının haram olduğunu ifade eden "Size ölmüş hayvan (leş) haram kılındı" (Bakara: 2/173, Mâide. 5/3, Nahl: 16/115) mealindeki ayetin genel olan hükmünü tahsis ederek tabaklanmış derisini kullanmanın helal olduğunu bildirmektedir.
Ebu Hanîfe'ye göre; domuzdan başka bütün hayvanların leşlerinin derileri tabaklanmak suretiyle temizlenmiş olur. (ç)
[619] Müslim, Hayz 100 (363)
[620] Buhârî, Sayd 30
[621] Müslim, Hayz 103 (364}
[622] Tirmİzî, Libâs 7 (1727)
[623] Ebu Dâvud, übâs 38 (4120)
[624] Ebu Dâvud, Ubâs 38 (4121)
[625] Ebu Dâvud, Libâs 38 (4122}
[626] Nesâî,Fera'4
[627] Nesâî,Fera'4
[628] Nesâî, Fera'4
[629] Nesâî, Fera'4