sidretül münteha
Tue 25 January 2011, 03:58 pm GMT +0200
76. Nikâh'ın Bozulmasını Caiz Kılan Sebebler
Nikâhın bozulmasını caiz kılan sebebler:
1-Kari ve kocadan birinin ayıplı bulunması,
2- Kocanın, kanya mehrini veyahut nafaka ve giyeceğini vermeye gücü yetmemesi,
3- Kocanın kaybolması, ölmüş veyahut sağ olduğunun bilinmemesi,
4- Evü cariyenin azadlanmasi, olmak üzere dört olduğuna göre bu babta dört fasıl bulunmaktadır. [149]
1.Kari île Kocadan Birinin Ayıplı Bulunması:
Ulema bu konuda, «Koca ile kandan birinin ayıplı bulunmasıyla nikâh bozulabilir mi, bozulamaz mı? Şayet bozulabiliyorsa, hangi aybın bulunmasıyla bozulabilir ve bozulduğu taktirde ne lâzım gelir? diye iki mes'elede ihtilâf etmişlerdir. [150]
A- Nikâh'ın Bozulabilrnesi:
îmam Mâlik, imam Şafii ve bu iki imamın tabileri, «Koca ile kandan birinin ayıplı bulunması halinde, diğeri nikâhı bozmak veya kabul etmekte muhayyerdir» demişlerdir. Zahirîler ise, «Ayıp, nikâhın reddi için sebeb olamaz» demişlerdir ki, Ömer b. Abdülaziz de bu görüştedir.
Bu ihtilâfın iki sebebi vardır: 1-Sahabinin sözü hüccet midir, değil midir? 2- Nikâh da satış gibi midir, değil midir? Sahabinin sözü, Hz. Ömer (r.a.)'den dediği rivayet olunan , «Herhangi bir kimse bir kadınla evlendiği zaman, eğer kadında, delilik, cüzzam ya da alaca hastalığı bulursa» bir rivayete göre: «Veyahut ferci cinsi münasebete imkân vermeyecek kadar kapalı ise kocası ona, biçtiği mehrin tamamını verdikten sonra velisine rücu1 eder» sözüdür. Nikâhın da satış gibi olup olmadığına gelince: «Kan ile kocadan birinin ayıplı bulunması halinde diğeri nikâhı bozup bozmamakta muhayyerdir» diyenler, «Nikâh da satış gibidir» demişlerdir. Diğerleri ise, «satış gibi değildir. Zira eğer satış gibi olsaydı, satın alınan malın satıcıya geri verilmesini caiz kılan her ayıb ile nikâh da bozulabilecekti. Halbuki satın alınan malın geri verilmesini caiz kılan her ayıb ile nikâhın bozulamayacağında ittifak vardır» demişlerdir. [151]
[149] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/477.
[150] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/477.
[151] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/477-478.