müzzemmil
Sat 17 September 2011, 05:07 pm GMT +0200
5- Nesh Edilen ve Edilmeyen Ayetler
Kur'ân-ı Kerim'de yer alan altı binin üzerindeki ayet, aynı konuyu işlemez. Konular genel olarak yaratılış,[178] iman esasları,[179] ibadet ve temizlik,[180] dua ve niyaz,[181] tebliğ,[182] ahlak,[183] aile hukuku,[184] ci-had,[185] devlet idaresi,[186] ilim,[187] hukuk sistemi,[188] ekonomi,[189] tarih ve ahıret[190] başlıkları altında toplanabilir. Bu ayetler insanların mutluluğunu hedeflemektedir. Bununla birlikte, insanları muhatap alan ayetlerin, her birini, nesih kapsamında değerlendirmemiz mümkün değildir. Kur'ân ilimleri ve tefsir usulü kitaplarında, neshe konu olan ayetlerde bazı özelliklerin bulunması gerektiği zikredilir. Bunlardan bazıları şöyledir:
a) Allah'ın zat ve sıfatlarından bahseden ayetlerde neshin varlığı mümkün görülmez.[191]
b) İman esasları olarak bilinen, itikadi hükümleri ihtiva eden ayetlerde nesih yoktur. Meselâ: İman ile ilgili konularda, bütün peygamberler aynı şeyleri emretmişlerdir. Bu gibi konularda neshin olması mümkün değildir.[192]
c) Haber ihtiva eden ayetler nesh bulunmaz. Geçmişte, gelecekte ve belirli bir zamanda olacak hadiseleri bildiren ayetler muhkem olarak değerlendirilir.[193]
d) Nesih konusuyla ilgili eser veren alimlerin ileri sürdüklerine göre, emir ve nehiyde nesh olur. Helalin haram, haramın helala değiştirmek ve mubahın yasak, yasağın mubah yapılmasıyla meydana gelmektedir.[194] İslam alimlerinin, Kur'ân ve sünnet ışığında karar verdiği icma, kıyas ve rey gibi konularda nesh söz konusu değildir.[195] Çünkü nesih ayet ve hadiste olmakta, vahiy sona erip, Hz. Peygamber'in vefatından sonra bu konu kapanmıştır.[196]
[178] Bk. Kur'ân-ı Kerim, En'âm, 6/102: Ra'd. 13/16; Hicr, 15/28.
[179] Bk. Kur'ân-ı Kerim., Bakara. 2/3; 177; 285: En'âm. 6/59.
[180] Bk. Kur"ân-ı Kerim, Müddessir, 74/4; Mâide, 5/6; Kehf, 18/110
[181] Bk. Kur'ân-ı Kerim, Araf, 7/55-56; 205-206.
[182] Bk. Kur'ân-ı Kerim, Âl-i İmrân, 3/20. 128; Nisa. 4/84.
[183] Bk. Kur'ân-ı Kerim, İsrâ, 17/84: Ahzap, 21.
[184] Bk. Kur'ân-ı Kerim, Nur, 24/32; Nahl. 16/72; Nisa. 4/24.
[185] Bk. Kur'ân-ı Kerim. Bakara, 2/190, 195: Mâide, 5/142.
[186] Bk. Kur'ân-ı Kerim, Nur, 24/62-64: Şuara. 214-217.
[187] Bk. Kurân-ı Kerim, Bakara, 2/32: Nisa. 113: Mâide, 5/110.
[188] Hacc. 22/67; Nısa, 4/105.
[189] Bk. Kur'ân-ı Kerim, Bakara, 2/212; Âl-i İmrân, 3/27,37.
[190] Bk. Kur ân-ı Kerim, Bakara, 2/3-4. 201; Nisa, 4/145; Necm, 53/25.
[191] Serahsî, 11/59
[192] Bk. Serahsî. 11/59.
[193] Bk. Taberî, Tefsir. 1/475: Serahsî, 11/60
[194] Bk. Taberî. Tefsir. 1/475; Serahsî. 11/60.
[195] Bilmen. Ömer Nasuhi. Hukuki İslâmiyye Ve İstilâhâtı Fıkhıyye Kamusu, 1/99.
[196] Doç. Dr. Remzi Kaya, Kur'ân-ı Kerim'de Nesih, ISBN : 975-97468-1-6, Bursa Nisan 2001: 41-42.