sidretül münteha
Fri 21 January 2011, 02:26 pm GMT +0200
d- Necaset Karışan Yiyecekler:
Necaset kansan helâl yiyeceklere gelince: Bunun aslı Ebû Hüreyre ile Meymune'nin «Peygamber (s.a.s) Efendimiz'e içine fare düşen yağın hükmü soruldu. Efendimiz (s.a.s),
«Eğer yağ katı ise fareyi ve farenin bulunduğu yerin kenarlarını atın ve gerisini yiyin ve eğer erimiş yağ ise dökün» veyahut «Ona yaklaşmayın» buyurdu» [12] mealindeki hadisleridir.
Necaset kansan helâl yemekler hakkında iki görüş vardır:
Biri, -necaset, karıştığı yiyeceğin renk, koku ve tadından birini değiştirmese faile- yiyeceğin necis olmasıdır ki en meşhur olan ve cumhurun benimsediği görüş budur.
Zahirîler ise, «Yiyeceğin necis olması için kansan necasetin yiyeceğin yukarıda geçen üç vasfından birini değiştirmesi gerekir» demişlerdir. îmam Mâlik'ten gelen iki rivayetten biri de bu yoldadır.
Bu ihtilâfın sebebi de, yukarıda geçen hadisin yorumunda ihtilâf etmeleridir. Hadisi kendisinden umum murad olan hâss'lar kabilinden görenler -ki cumhurdur-, «Hadisten, necaset bir şeye karıştı mı -ister üç vasfından birini değiştirsin, ister değiştirmesin- o şeyin haram olduğu anlaşılmaktadır» demişlerdir.
Ne var ki eğer böyle olursa Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in yağın katısı ile erimişi arasında hüküm ayırımı yapmasının sebebi bilinmez olur. Çünkü her ne kadar necasetin karışması yağın erimiş olduğu zaman daha çoksa da, kan olduğu zamanda da yine vardır. Buna göre karışmanın çok veya az olduğu halleri arasında hüküm ayırımı yapmak lâzım gelir. Cumhur bu aynını yapmadığına göre hadisin bir kısmını zahir olan mânâda bırakmakla yetinmiş, bir kısmında ise ona kıyas etmiştir. Bunun içindir ki zahiriler hadisin hepsini zahir olan mânâsında bırakmışlardır. [13]
[12] Buhârî, Zebâih, 72/34, no: 5538.
[13] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/391-392.