hafiza aise
Sat 27 November 2010, 06:22 pm GMT +0200
Namazın Sıhhat Şartları:
Bunlar, namaza başlamadan oluşturulması gereken şartlardır. Bu şartlardan herhangi biri bulunmadığı zaman namaz batıl olur. Bu şartlar;
1. Namaz Vaktinin Girdiğini Bilmek:
Namaz vakti gir meden namaz geçerli olmaz. Mazeret olmaksızın namaz vakti çıktıktan sonra da geçerli olmaz. Çünkü Yüce Allah; '...Hiç şüphesiz namaz, iman edenlere belirli vakitlere göre farz kılınmıştır.[358] buyurmuştur. Namaz vaktinin girdiği hususunda ağırlıklı kanaatin oluşmasıyla namaz mubah oiur/kılınabilir. Bu konuda âlimler irtifak etmiştir.
2. Küçük ve Büyük Abdestin Olması:
Çünkü, Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) 'Allah, abdestsiz kılman namazı kabul etmez' buyurmuştur. Daha önce de zikredilmişti.
Ebû Hureyre (radiyallâhu anh} anlatıyor; Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem); Abdestsiz olduğunuz sürece hiç birinizin namazını, abdest alıncaya kadar Allah kabul etmez' buyurmuştur.[359]
3. Elbise, Vücut ve Namaz Kılınacak Yerin Temizliği:
Elbise temizliğiyle ilgili olarak Yüce Allah; 'Elbiseni temizle [360] buyurmuştur.
Beden temizliğiyle ilgili olarak, mezi hakkında soran kimseye Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) Abdest al ve organını yıka'; istihâze kanaması olan kadına da; 'üzerinde bulunan kanı yıka ve namaz kıl' buyurmuştur.
Mekân temizliğiyle ilgili olarak, bedevi mescide idrarını yaptığında, Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) üzerine bir kova su dökülmesini emretmiştir.
Bu deliller, elbise, vücut ve mekân temizliğinin namazdan önce gerekliliğini ifade etmektedir. Ancak bu gereklilik şart' anlamında değiîdir. Örneğin, üzerinde necaset bulunduğunu bilen ve bu necaseti temizleme imkânına sahip olan kişinin, necaseti temizlemeden kıldığı namaz 'sahih/geçerli', ancak kendisi günahkârdır.
Namaz kılanın üzerinde bulunan ve ağır necaset sayılan herhangi bir şeyin, katı ise üç gramdan, sıvı ise el ayasından daha fazla olan miktarı, giderilmesi mümkün ise, namazın sıhhatine engel olur ve namaz sahih olmaz. Söz konusu necaset namaz kılınan yerde bulunuyor ise, Ebû Hanîfe'ye göre sahih olmaz; Ebû Yusuf'a göre İse sahih olur. Hafif necaset kabul edilen herhangi bir şeyin namaz kılanın üzerinde bulunması -elbisenin dörtte birinden az olduğu sürece- namaza engel olmaz.[361]
Hatırlatma:
Üzerinde necaset olduğunu bilmeden namaza duran ve namazını bu haliyle tamamlayan kimsenin, namazı 'sahihtir', iade etmesi gerekmez.
Üzerinde necaset olduğunu bilmeden namaza duran ve namaz esnasında bunu fark eden kimse, eğer namazda iken necaseti gidermesi mümkünse giderir; mümkün değilse, o haliyle namazını tamamlar, bunda bir sakınca yoktur. Peygamber (salhliâhu aleyhi ve seüem) namazda iken, Cebrail geldi ve ayakkabısında necaset bulunduğunu bildirdi Bunun üzerine Peygamberimiz (salhliâhu aleyhi ve selîem) ayakkabılarını çıkardı ve namazını tamamladı'. [362]
[358] Nisa, 103.
[359] Buhârî, 135; Müslim, 225.
[360] Müddessir, 4.
[361] Zuhaylî, el-Fıkhu'1-IsIamî, 571-576.
[362] Ebû Dâvûd, 636.
Bunlar, namaza başlamadan oluşturulması gereken şartlardır. Bu şartlardan herhangi biri bulunmadığı zaman namaz batıl olur. Bu şartlar;
1. Namaz Vaktinin Girdiğini Bilmek:
Namaz vakti gir meden namaz geçerli olmaz. Mazeret olmaksızın namaz vakti çıktıktan sonra da geçerli olmaz. Çünkü Yüce Allah; '...Hiç şüphesiz namaz, iman edenlere belirli vakitlere göre farz kılınmıştır.[358] buyurmuştur. Namaz vaktinin girdiği hususunda ağırlıklı kanaatin oluşmasıyla namaz mubah oiur/kılınabilir. Bu konuda âlimler irtifak etmiştir.
2. Küçük ve Büyük Abdestin Olması:
Çünkü, Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) 'Allah, abdestsiz kılman namazı kabul etmez' buyurmuştur. Daha önce de zikredilmişti.
Ebû Hureyre (radiyallâhu anh} anlatıyor; Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem); Abdestsiz olduğunuz sürece hiç birinizin namazını, abdest alıncaya kadar Allah kabul etmez' buyurmuştur.[359]
3. Elbise, Vücut ve Namaz Kılınacak Yerin Temizliği:
Elbise temizliğiyle ilgili olarak Yüce Allah; 'Elbiseni temizle [360] buyurmuştur.
Beden temizliğiyle ilgili olarak, mezi hakkında soran kimseye Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) Abdest al ve organını yıka'; istihâze kanaması olan kadına da; 'üzerinde bulunan kanı yıka ve namaz kıl' buyurmuştur.
Mekân temizliğiyle ilgili olarak, bedevi mescide idrarını yaptığında, Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) üzerine bir kova su dökülmesini emretmiştir.
Bu deliller, elbise, vücut ve mekân temizliğinin namazdan önce gerekliliğini ifade etmektedir. Ancak bu gereklilik şart' anlamında değiîdir. Örneğin, üzerinde necaset bulunduğunu bilen ve bu necaseti temizleme imkânına sahip olan kişinin, necaseti temizlemeden kıldığı namaz 'sahih/geçerli', ancak kendisi günahkârdır.
Namaz kılanın üzerinde bulunan ve ağır necaset sayılan herhangi bir şeyin, katı ise üç gramdan, sıvı ise el ayasından daha fazla olan miktarı, giderilmesi mümkün ise, namazın sıhhatine engel olur ve namaz sahih olmaz. Söz konusu necaset namaz kılınan yerde bulunuyor ise, Ebû Hanîfe'ye göre sahih olmaz; Ebû Yusuf'a göre İse sahih olur. Hafif necaset kabul edilen herhangi bir şeyin namaz kılanın üzerinde bulunması -elbisenin dörtte birinden az olduğu sürece- namaza engel olmaz.[361]
Hatırlatma:
Üzerinde necaset olduğunu bilmeden namaza duran ve namazını bu haliyle tamamlayan kimsenin, namazı 'sahihtir', iade etmesi gerekmez.
Üzerinde necaset olduğunu bilmeden namaza duran ve namaz esnasında bunu fark eden kimse, eğer namazda iken necaseti gidermesi mümkünse giderir; mümkün değilse, o haliyle namazını tamamlar, bunda bir sakınca yoktur. Peygamber (salhliâhu aleyhi ve seüem) namazda iken, Cebrail geldi ve ayakkabısında necaset bulunduğunu bildirdi Bunun üzerine Peygamberimiz (salhliâhu aleyhi ve selîem) ayakkabılarını çıkardı ve namazını tamamladı'. [362]
[358] Nisa, 103.
[359] Buhârî, 135; Müslim, 225.
[360] Müddessir, 4.
[361] Zuhaylî, el-Fıkhu'1-IsIamî, 571-576.
[362] Ebû Dâvûd, 636.