müzzemmil
Sat 17 September 2011, 11:54 am GMT +0200
12- NahI Sûresi'ndeki Ayetler
Nahl Sûresi'nde 67, 82, 106, 125 ve 127. ayetleri neshe konu olmaktadır.[537] Bunlar içinde mensuh kabul edilen en önemlisi 67. ayettir. İbn Abbas bu ayetin içki ayetinden önce nazil olduğunu haber vermektedir. Kurtubî (ö. 671/1273), söz konusu ayeti mensuh olarak değerlendirmenin yanında, muhkem görüşünü savunanlara da yer vermiştir.[538] Öte yandan, ayetin anlamında içkinin helal edildiğini bulmak mümkün değildir. Ayeti geniş olarak tahlil eden Taberi (ö. 310/922), değişik görüş ve nakilleri zikrettikten sonra ayetin muhkem olduğunu belirtir.[539] Müfessîrler arasında benzer görüşte olanlar ağırlıktadır.[540] Ayrıca, nâsihi kabul edilen Mâide Sûresi 90. ayetle bu ayet birbirlerini tamamladıkları anlaşılmaktadır. Mensuh kabul edilen ayette, hurma ve üzümden içki ve güzel rızık elde edildiği belirtilir. İçkinin elde edildiğinin belirtilmiş olması, bunun hela! olduğunu ortaya koyar mı? sorusunu akla getirmektedir. Kur'ân ayetlerine ilaveten, Hz. Peygamber'in hadislerinde de sarhoşluk veren içkinin helal kılındığını bulmak mümkün değildir. Yüce Allah mensuh görülen ayette. İslâm gelişi sırasında Arabların üzüm ve hurmadan yaptıkları İçki ve güzel gıdaları hatırlatarak düşünmeye davet etmektedir. Buradan hareketle, söz konusu meyvelerden iyi ve kötü rızıkların yapılabileceğini anlamamız mümkündür. Mâide Sûresi'ndeki ayette ise, içkinin haram-lığı ve insanlık için oluşturduğu zararlar açıklanmıştır. Bu ayette sarhoşluk veren gıdalar haram edilmişti. Diğer ayetlerde insanların elde ettiği rızıklara dikkat çekilerek, Allah'a şükür hatırlatılmış, şarabın kötülüğü ima edilmiştir. Ayrıca, mensuh kabul edilen ayette emir ve ne-hiy olmadığı gibi, İçkiyle ilgili gelecek emirlere işaret etmektedir. Konuyla ilgili ayetlerin, insanları yanlış inanç ve alışkanlıklardan kurtarmak için, bir tebliğ ve eğitim metodunu ifade edildiğini düşünmemiz mümkündür. Çünkü, Kur'an'da yer alan aynı konudaki dört ayeti müşterek değerlendirdiğimizde bu durum daha iyi anlaşılmaktadır.[541] Bu açıdan bakıldığında, ayetin anlamında haberin olduğu akla gelir. Konuyla İlgili çalışma yapan Mustafa Zeyd'de ayetin anlamında haber olduğunu belirterek muhkem görüşüne katılır.[542] Kanaatimizce, ayette içkinin mubah olduğunu belirten bir emir yoktur. Bunun için neshe konu olmadığını düşünmekteyim.[543]
[537] Bk. Hibetullah. Vrk, 30ab; İbn Hazm. s. 182; Zeyd. s. 894
[538] Kurtubî, Tefsir, X/128.
[539] Bk. Taberi, Tefsir. XIV/138
[540] Bk. İbn Arabî, Tefsir. 111/1151. İbn Kesir. Tefsir, 11/574; Alûsî, X1V/179-18O; Kasımi, Tefsir, X/3824.
[541] Bk. Kur'ân-ı Kerim, Nahk. 67; Bakara. 2/219; Nisa. 4/43: Mâide, 5/90-91.
[542] Bk. Zeyd, s. 450-455.
[543] Doç. Dr. Remzi Kaya, Kur'ân-ı Kerim'de Nesih, ISBN : 975-97468-1-6, Bursa Nisan 2001: 99-100.