hafiza aise
Thu 25 November 2010, 10:31 am GMT +0200
Nafile Namazların Kısımları
I. Beş Vakit Namazın Sünnetleri –Revâtip [646] Sünnetler-:
Bunlar, beş vakit farz namazlardan önce ve sonra kılınan nafile namazlardır. Müekked ve gayri müekked olmak üzere iki kısma ayrılırlar.
1. Sabah Namazı:
Sabah Namazının Farzından Önce: İki rekat müekked namaz kılınır. Müekked sünnet olan namazlar arasında en fazla teyit edilen namaz budur.
Âişe fradiyallâhu anhâ) anlatıyor; 'Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) hiçbir nafileye, sabah namazının sünnetine olan şiddetli bağlılığı kadar bağlı olmamıştır. [647]
Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem), 'sabah namazının iki rekâtı dünya ve içindeki her şeyden daha hayırlıdır [648] buyurmuştur.
Bu nedenle Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) yerleşik iken de, yolcu iken de asla sabah namazının sünnetini terk etmemiştir. Bu sünneti herhangi bir şer'î mazereti nedeniyle kaçıran kimsenin, mazeret hali kalktıktan sonra kaza etmesi cai2dir. Çünkü Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) ve sahabeleri uyuya kalıp, sabah namazını geçirdiklerinde, «...abdest aldı, iki secde yaptı (iki rekât sünnet namaz kıldı) sonra (farz) namaz için kamet getirildi ve sabah namazı kıldı» [649] denilmiştir. Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem)'in yaptığı gibi, birinci rekâtta, «Kul Yâ Eyyuhe'l-Kâfirûn» ikinci rekâtta, «Kul Huvallâhu Ahad» okunması müstehaptır.[650]
2. Öğle Namazı:
Öğle Namazının Farzından Önce: Dört rekât.
Âişe (radiyallâhu anhâ) anlatıyor; 'Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) öğle namazından önce dört, sabah namazından Önce iki rekât namazı terk etmezdi.[651]
Öğle Namazının Farzından Sonra: İki rekât.
Âişe (radiyallâhu anhâ) anlatıyor; 'Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) öğle namazı öncesinde dört, sonrasında iki rekât namaz kılardı.[652]
3. İkindi Namazı:
ikindi Namazının Farzından Önce: İki veya dört rekât.
Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve setlem) 'her iki ezan arasında [653] namaz vardır... dileyen kimse için [654] buyurmuştur.
Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) 'İkindi namazindan önce dört rekât namaz kılan kişiye Allah merhamet etsin' [655] buyurmuştur.
İkindi Namazının Farzından Sonra: İki rekât.
Aişe (radiyallâhu anhâ) anlatıyor; 'Peygamber (saliallâhu aleyhi ve sellem) ikindi namazından sonra iki secdeyi (rekât namaz kılmayı) benim yanımda hiç terk etmedi. [656]
Bazı âlimler, ikindi namazından sonra iki rekât namazın Ra-sulullah fsallallâhu aleyhi ve sellem)'e özgü olduğunu söylemişlerdir. Ancak bunu ifade eden herhangi bir delil yoktur. Aksine delil olmadığı sürece, Peygamberimiz (saliallâhu aleyhi ve selle-m)'i bütün fiillerinde örnek almak asıldır.
Hanefî, Şafiî ve Mâliki mezhebine göre, ikindi namazından sonra nafile namaz kılmak mekruhtur. [657]
4. Akşam Namazı:
Akşam Namazının Farzından Önce: İki rekât.
Peygamberimiz (sallailâhu aleyhi ve sellem) 'dileyen kimse akşam namazından önce (iki rekât sünnet) kılsın.[658] buyurmuştur.
Hanefî ve Mâlikî mezhebine göre akşam namazının farzından önce nafile kılmak mekruhtur. Şafiî mezhebine göre müstehap, Hanbelî mezhebine göre caizdir. [659]
Akşam Namazının Farzından Sonra: İki rekât.
Mahmûd bin Lubeyd fradiyallâhu anh) anlatıyor; 'Peygamber (saliallâhu aleyhi ve sellem) onlara namaz kıldırıp selam verdikten sonra «bu iki rekâtı evlerinizde kılınız»[660] buyurmuştur. Yani akşam namazından sonraki iki rekât namazı evlerinizde kılınız buyurmuştur.
Bu iki rekât namazda «Kul Yâ Eyyuhe'i-Kâfirûn» ve «Kul Hu-valiâhu Ahad» okunması müstehaptır.[661]
5. Yatsı Namazı:
Yatsı namazının farzından önce ve sonra ikişer rekât kılmak sünnettir.
Hanefî mezhebine göre yatsı namazının farzından önce dört, farzından sonra iki rekât kılmak sünnettir. Bunların ikişer rekât olarak kılınması da caizdir. [662]
Müekked revâtıp sünnetler -beş vakit namazın sünnetleri-on tanedir. Bunlar İbni Ömer (radiyallâhu anh)'ın rivayet ettiği hadiste belirtilmiştir. İbni Ömer (radiyallâhu anh) anlatıyor; 'Peygamber (saliallâhu aleyhi ve se!lem)'den on rekât ezberledim. Öğleden önce iki rekât, sonrasında iki rekât; akşamdan sonra iki rekât; yatsıdan sonra iki rekât ve sabah namazından önce iki rekât.[663]
Hanefî mezhebine göre, öğle ve yatsı namazının farzından önce dört rekât sünnet kılınır. İkindi namazının farzından sonra, akşam namazının farzından önce sünnet namaz kılınmaz. [664]
[646] Revâtİp, belirli bir düzen ve tertip İçinde devamlı yapılan' demektir. (Ç)
[647] Buhârî, 1093; Müslim, 1191.
[648] Müslim, 725; Tirrnîzî, 416.
[649] Müslim, 1098.
[650] Müslim, 726; vdğ.
[651] Buhârî, 1182; Ebû Dâvûd, 1240; Nesâî, 2/251.
[652] Müslim, 730; Ahmed, 6/30.
[653] Ezan ve kamet arasında. (Çev.)
[654] Buhârî, 627; Müslim, 838.
[655] Tirmîzî, 428; Ebû Dâvûd, 1257; Albânî, 'hasen' olarak derecelendirmiştir.
[656] Buharı, 591.
[657] Zuhaylî, et-Fıkhu'l-İslâmî,l/522-52&. (Çev)
[658] Buhârî, 1128.
[659] Zuhaylî, el-Fıkhu'!-İslâmî, 1/529. (Çev.)
[660] İbni Mâce, 1165. Hasen hadistir.
[661] Tirmîzî, 429. Hasen hadistir.
[662] Bz. El-Mûsilî, el-İhttyâr, 66. (Çev.)
[663] Buhârî, 80; Tirmîzî, 431; vdğ.
[664] Hadisin metninde Vitr' kelimesi, sonu tek rakamla biten 1, 3, 5, 7 gibi her şeyi ifade etmektedir. (Çev.)
I. Beş Vakit Namazın Sünnetleri –Revâtip [646] Sünnetler-:
Bunlar, beş vakit farz namazlardan önce ve sonra kılınan nafile namazlardır. Müekked ve gayri müekked olmak üzere iki kısma ayrılırlar.
1. Sabah Namazı:
Sabah Namazının Farzından Önce: İki rekat müekked namaz kılınır. Müekked sünnet olan namazlar arasında en fazla teyit edilen namaz budur.
Âişe fradiyallâhu anhâ) anlatıyor; 'Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) hiçbir nafileye, sabah namazının sünnetine olan şiddetli bağlılığı kadar bağlı olmamıştır. [647]
Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem), 'sabah namazının iki rekâtı dünya ve içindeki her şeyden daha hayırlıdır [648] buyurmuştur.
Bu nedenle Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) yerleşik iken de, yolcu iken de asla sabah namazının sünnetini terk etmemiştir. Bu sünneti herhangi bir şer'î mazereti nedeniyle kaçıran kimsenin, mazeret hali kalktıktan sonra kaza etmesi cai2dir. Çünkü Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) ve sahabeleri uyuya kalıp, sabah namazını geçirdiklerinde, «...abdest aldı, iki secde yaptı (iki rekât sünnet namaz kıldı) sonra (farz) namaz için kamet getirildi ve sabah namazı kıldı» [649] denilmiştir. Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem)'in yaptığı gibi, birinci rekâtta, «Kul Yâ Eyyuhe'l-Kâfirûn» ikinci rekâtta, «Kul Huvallâhu Ahad» okunması müstehaptır.[650]
2. Öğle Namazı:
Öğle Namazının Farzından Önce: Dört rekât.
Âişe (radiyallâhu anhâ) anlatıyor; 'Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) öğle namazından önce dört, sabah namazından Önce iki rekât namazı terk etmezdi.[651]
Öğle Namazının Farzından Sonra: İki rekât.
Âişe (radiyallâhu anhâ) anlatıyor; 'Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) öğle namazı öncesinde dört, sonrasında iki rekât namaz kılardı.[652]
3. İkindi Namazı:
ikindi Namazının Farzından Önce: İki veya dört rekât.
Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve setlem) 'her iki ezan arasında [653] namaz vardır... dileyen kimse için [654] buyurmuştur.
Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) 'İkindi namazindan önce dört rekât namaz kılan kişiye Allah merhamet etsin' [655] buyurmuştur.
İkindi Namazının Farzından Sonra: İki rekât.
Aişe (radiyallâhu anhâ) anlatıyor; 'Peygamber (saliallâhu aleyhi ve sellem) ikindi namazından sonra iki secdeyi (rekât namaz kılmayı) benim yanımda hiç terk etmedi. [656]
Bazı âlimler, ikindi namazından sonra iki rekât namazın Ra-sulullah fsallallâhu aleyhi ve sellem)'e özgü olduğunu söylemişlerdir. Ancak bunu ifade eden herhangi bir delil yoktur. Aksine delil olmadığı sürece, Peygamberimiz (saliallâhu aleyhi ve selle-m)'i bütün fiillerinde örnek almak asıldır.
Hanefî, Şafiî ve Mâliki mezhebine göre, ikindi namazından sonra nafile namaz kılmak mekruhtur. [657]
4. Akşam Namazı:
Akşam Namazının Farzından Önce: İki rekât.
Peygamberimiz (sallailâhu aleyhi ve sellem) 'dileyen kimse akşam namazından önce (iki rekât sünnet) kılsın.[658] buyurmuştur.
Hanefî ve Mâlikî mezhebine göre akşam namazının farzından önce nafile kılmak mekruhtur. Şafiî mezhebine göre müstehap, Hanbelî mezhebine göre caizdir. [659]
Akşam Namazının Farzından Sonra: İki rekât.
Mahmûd bin Lubeyd fradiyallâhu anh) anlatıyor; 'Peygamber (saliallâhu aleyhi ve sellem) onlara namaz kıldırıp selam verdikten sonra «bu iki rekâtı evlerinizde kılınız»[660] buyurmuştur. Yani akşam namazından sonraki iki rekât namazı evlerinizde kılınız buyurmuştur.
Bu iki rekât namazda «Kul Yâ Eyyuhe'i-Kâfirûn» ve «Kul Hu-valiâhu Ahad» okunması müstehaptır.[661]
5. Yatsı Namazı:
Yatsı namazının farzından önce ve sonra ikişer rekât kılmak sünnettir.
Hanefî mezhebine göre yatsı namazının farzından önce dört, farzından sonra iki rekât kılmak sünnettir. Bunların ikişer rekât olarak kılınması da caizdir. [662]
Müekked revâtıp sünnetler -beş vakit namazın sünnetleri-on tanedir. Bunlar İbni Ömer (radiyallâhu anh)'ın rivayet ettiği hadiste belirtilmiştir. İbni Ömer (radiyallâhu anh) anlatıyor; 'Peygamber (saliallâhu aleyhi ve se!lem)'den on rekât ezberledim. Öğleden önce iki rekât, sonrasında iki rekât; akşamdan sonra iki rekât; yatsıdan sonra iki rekât ve sabah namazından önce iki rekât.[663]
Hanefî mezhebine göre, öğle ve yatsı namazının farzından önce dört rekât sünnet kılınır. İkindi namazının farzından sonra, akşam namazının farzından önce sünnet namaz kılınmaz. [664]
[646] Revâtİp, belirli bir düzen ve tertip İçinde devamlı yapılan' demektir. (Ç)
[647] Buhârî, 1093; Müslim, 1191.
[648] Müslim, 725; Tirrnîzî, 416.
[649] Müslim, 1098.
[650] Müslim, 726; vdğ.
[651] Buhârî, 1182; Ebû Dâvûd, 1240; Nesâî, 2/251.
[652] Müslim, 730; Ahmed, 6/30.
[653] Ezan ve kamet arasında. (Çev.)
[654] Buhârî, 627; Müslim, 838.
[655] Tirmîzî, 428; Ebû Dâvûd, 1257; Albânî, 'hasen' olarak derecelendirmiştir.
[656] Buharı, 591.
[657] Zuhaylî, et-Fıkhu'l-İslâmî,l/522-52&. (Çev)
[658] Buhârî, 1128.
[659] Zuhaylî, el-Fıkhu'!-İslâmî, 1/529. (Çev.)
[660] İbni Mâce, 1165. Hasen hadistir.
[661] Tirmîzî, 429. Hasen hadistir.
[662] Bz. El-Mûsilî, el-İhttyâr, 66. (Çev.)
[663] Buhârî, 80; Tirmîzî, 431; vdğ.
[664] Hadisin metninde Vitr' kelimesi, sonu tek rakamla biten 1, 3, 5, 7 gibi her şeyi ifade etmektedir. (Çev.)