Eslemnur
Wed 3 November 2010, 12:41 am GMT +0200
c. Mükâfatların Çocuk Üzerindeki Etkileri
Yukarıda bahsi edilen mükâfat türlerinin çocuk üzerindeki olumlu-olumsuz etkilerini belirlemek amacıyla sorulan soruya, öğrencilerden % 81.48'i "Olumlu etkisi oldu. Öğrenme isteğim ve dine olan ilgim arttı"; % 1.42'si "Olumsuz etkisi oldu. Çünkü mükâfatlar beni şımarttı"; %16.52'si "Olumlu veya olumsuz bir etkisi olduğunu hatırlamıyorum" cevabını vermişler, %0.57'si ise "Başka" seçeneğini işaretleyerek "Az da olsa mükâfatlar beni ikiyüzlülüğe şevketti diyebilirim / Onları memnun ettiğim için çok seviniyordum" gibi cevaplar vermişler veya herhangi bir açıklama yapmamışlardır. [447]
Grafik F: Ailedeki Din Eğitimi ve Öğretiminde Verilen Mükafatların Çocuk Üzerindeki Etkileri
% 29.8
% 16.52
% 1.42
% 0.57
Olumlu
Olumsuz
Hatırlamıyor
Başka
Cevapsız
Öğrencilerin verdikleri bu cevaplar ile, bundan önceki soruda işaretlenen seçenekler arasındaki ilişki, aynı zamanda, ailede gerçekleştirilen din eğitimi-öğretiminde başvurulan mükâfat türlerinden hangisinin olumlu, hangisinin olumsuz etki bıraktığını da ortaya koymaktadır. Bunu belirlemek amacıyla oluşturulan çapraz çizelge ve ardından uygulanan chi-kare testiyle bu iki soru arasında anlamlı bir ilişkinin var olduğu belirlenmiş ve anlamlılık derecesinin de oldukça, yüksek olduğu tesbit edilmiştir. [448]
Tablo- 18: Ailedeki Din Eğitimi ve Öğretiminde Verilen Mükafat Türleri Olumlu-Olumsuz Etkileşim Arasındaki Dağılşımı
SEÇENEKLER
OLUMLU S %
OLUMSUZ S %
HATIRLAM. S %
BAŞKA S %
Katılan
Ce Top lap tam sız.
CHİ-KARE DEĞERLERİ
Güzel sözlerle övmek+takdir
232
85.3
3
1.1
35
12.9
2
0.7
272
272
SD:S0 X!: 31.41 BD: 1033,6 P :.0D0
Sevgive ilgide artma
157
85.8
4
2.2
21
11.5
1
0.5
183
- 183
Arzu ve istekleri olumlu karş.
39
68.4
0
18
31.6
0
57
1 58
Değişik armağan hediye etmek
55
62.5
2
0.2
30
34.1
1
0.1
88
88
Hepsi
89
90.8
1
0.1
8
8.2
0
-
98
- 98
Cevapsız
301
TOPLAM
1000
Bu sonuçlara göre ailede verilen din eğitimi ve öğretimi esnasında gerek özendirmek, gerekse yapılan olumlu davranışlan pekiştirmek amacıyla verilen mükâfatların genellikle çocuk üzerinde olumlu etkiler bıraktığı görülmektedir. Ancak olumlu etki bırakan bu mükâfat türleri arasında bir tasnif yapılacak olursa, bu türlerin hepsini birden ifade eden 5. seçeneğin ilk sırayı aldığı görülmektedir. [449] Frekans dağılımında ikinci sırayı "sevgi ve ilginin artması" ve "güzel sözlerle övmek-takdir ve tebrik etmek" seçenekleri almaktadır. Bunların ardından "arzu ve isteklere olumlu cevap verilmesi" seçeneği gelmekte, en son sırayı ise bir maddî mükâfat türü olan "değişik armağanların hediye edilmesi" almaktadır.[450]
İki soru arasındaki çapraz çizelgedeki değerleri açıklamaya geçmeden önce, denilebilir ki ailede verilen din eğitimininde, mükâfatların çocuk üzerindeki olumlu etkisi oldukça yüksek (% 81.48) buna karşı olumsuz etkisi oldukça düşük(1.42)düzeydedir.[451] Chi-kare değerlerinin desteklediği frekans dağılımının yardımıyla şu sonuçlara ulaşmak mümkündür: Ailede verilen din eğitiminde, başvuruları mükâfatların çocuk üzerinde olumlu etki bırakması isteniyorsa, bu mükâfat türlerinin hepsine birden yeri ve zamanı geldikçe dozu ayarlanarak başvurulmalıdır. Anne-babanın ekonomik gücünün maddî mükâfatlara elvermemesi hiç önemli değildir. Çünkü frekans dağılımında bu seçenek en sonda gelmekle, önem derecesini yitirmektedir. Ancak anne-baba, çocuk üzerinde, ikinci olarak en olumlu etkiyi yapan mükâfat türlerinin "onu güzel sözlerle övmek, takdir ve tebrik etmek ve ona karşı sevgi ve ilgiyi artırmak" olduğunu bilmelidir. Bunlar ise maddî varlığı gerektirmeyen, ancak maddî değeri olan hediyelerden daha çok olumlu etkiye sahip faktörlerdir.
Çocuğa karşı sevgi ve ilginin, özellikle ailede verilen genel ve dinî eğitim ve öğretimde ne derece önemli olduğu, gerek psiko-pedagojik eserlerde, gerekse İslâm eğitim kaynaklarında genişçe ele alınmıştır.[452]
Bu denli önemli görülen bu kavramın istatistikî metodlarla da desteklenmiş olması, konuya ayrı bir önem kazandırmaktadır.
O halde, herşeyde olduğu gibi, ailede gerçekleştirilen din eğitimi ve öğretiminde de anne-babanın yerinde ve zamanında vereceği mükâfatlar çocuğa hayat ve yaşama sevinci, öğrenme isteği ve dine karşı ilgi kazandıracak, ona gösterilen sevgi ve ilgi, söylenen güzel söz, takdir ve tebrikler ise yıllar geçse de unutamayacağı olumlu izler olarak hafızasında yer edecektir diyebiliriz.