hafiza aise
Fri 6 July 2012, 03:11 pm GMT +0200
Modern sinemanın son kaybı
Ahmet TERZİOĞLU • 60. Sayı / DİĞER YAZILAREleştirmen, gazeteci, romancı, senarist ve öğretmen gibi birçok yöne sahip bir entelektüel olan Eric Rohmer, alışılmışın aksine, çok yönlülüğüyle övünen ve aslında hiçbir şeyi hakkıyla yapamayan günümüz entelektüellerinden ciddi biçimde ayrılan bir sinemacıydı: Yaptıklarının neredeyse hepsini gerçekten de yapabiliyordu Rohmer. Birçok farklı yönüne rağmen Rohmer sinemacıydı, zira Rohmer Fransız Yeni Dalgası'nın Cahiers du Cinema kanadının en önemli, lakin sessiz üyelerinden biriydi.
Rohmer'in sıfatlarının hepsi, onun yönetmenliğinde tek bir noktada buluşmuş gibiydi. Rohmer bir gazeteci hassasiyetiyle içinde bulunduğu toplumsal koşulları değerlendiriyor, bu koşullardan yola çıkarak senaryosunu klasik roman konvansiyonlarına göre kaleme alıyor ve metnini görselleştirirken, metninin dokusunu oluşturduğu sırada benimsediği –klasik roman anlayışı çerçevesinde düşünme- yöntemini, anlatısını görselleştirirken de asla unutmuyordu. Bu nedenle kendi sinemasını romana daha yakın bulduğunu pek çok söyleşide dile getiren Rohmer, sinemasını anlatı sinemasına oldukça yakın bir alanda inşa etmesiyle Godard'ın benimsediği çizginin çok uzağında yer alıyor ve Yeni Dalga’nın içerik ve söylem düzeyinde uçlarda temsil edilmesi görevini farklı bir kanatta üstleniyordu. Rohmer kendi cümleleriyle sinemasını şöyle özetlemekteydi: “Sinema anlayışımın romana daha yakın olduğunu söyleyebilirsiniz. Günümüzde sinemanın aşmaya çalıştığı klasik roman anlayışına yakın bir sinemadan söz ediyorum.”
Rohmer, bu özellikleriyle modern sinemanın önemli son temsilcilerinden biri olan Kieslowski'nin de önemsediği ve uyguladığı “konsept film\öykü” anlayışına odaklanan bir yönetmendi. Mevsimler (Contes des quatre saisons, 1990-1998), atasözleri (Comédies et Proverbes, 1981-1987) ve ahlâk üzerine düşünceler (Contes moraux, 1963-1972) onun anlatısını çerçeveleyen başlıca öğeler olabiliyordu.
Bir kez En İyi Yönetmen dalında, bir kez de En İyi Film dalında Gümüş Ayı’nın, bir kez de Altın Aslan’ın sahibi olan Rohmer, iki kez de En İyi Özgün Senaryo ve En İyi Yabancı Film dallarında Oscar’a aday gösterilmişti. 2001 yılında Venedik Film Festivalinde Eric Rohmer’e Yaşam Boyu Başarı ödülü verilmişti. Daha pek çok başarılara ve sinema tarihi açısından kıymeti tartışılmaz filmlere imza atan Rohmer, modern sinemanın hikâyeyi ihmal etmeyen ve asla hor görmeyen önemli ve az sayıdaki temsilcilerinden biriydi.
20 Nisan 1920’de doğan Eric Rohmer, 11 Ocak 2010’da, 89 yaşında yaşama veda etti.