hafiza aise
Sun 16 September 2012, 11:41 am GMT +0200
MİNİK KALPLER DUA İSTER
Temmuz 2012 82.SAYI
Dua, Allah (c.c) ile kul arasında kuvvetli bir bağ oluşturur. Efendimiz (s.a.v) duayı “ibadetin özü” olarak tarif eder. (Tirmizi) Çocuklar dua yoluyla Allah (c.c) hakkında pek çok şey öğrenirler. İmanı ve muhabbetleri derinleşir. Nasıl dua edileceği çocuğa öğretilirken duada neler söyleyeceği de belirtilmelidir. Her şeyden önce çocuğun nasıl bir varlığa dua edeceği o yaratıcının üstün özellikleri ve neden dua etmesi gerektiği hususunda bilgilendirilmeye ihtiyacı vardır. Dua çocuğun soyut düşünmesine de katkıda bulunur. Dua öğretirken aileler çocuğun bilişsel gelişimini, onun anlayabileceği kelime ve kavramları dikkate alarak cümle kurmalıdır. Çocuğa sade cümlelerle ve mümkün olduğu kadar erken yaşlarda dua öğretilmelidir. Efendimiz’in (s.a.v) konuşmaya henüz başlamış bir çocuğa, iman esaslarından bahseden İsra suresinin 17-111. ayetini yedi defa okuyarak tekrar ettirdiği bilinir. Bu duada Allah’ın (c.c.) bizlere bildirilen başlıca vasıfları yer almakta, çocuğun tertemiz kalbine ilk Allah sevgisi ve tasavvuru nakşedilmektedir.
DUA ALLAH’A TEŞEKKÜR ETMEKTİR
“İçinde yaşadığımız tabiatın bütün varlıklarıyla yüce Yaratıcımız’a dua ettiğini biliyor musun?” “Nasıl?” diye soracaktır 3-6 yaş arasındaki bir çocuk. Konuyu onun kavram dünyasına göre izah etmek zor olmaz. Nasıl mı? Şu gördüğün ağaçlar, çiçekler dua ederler. Kuşların cıvıl cıvıl ötüşü aslında bir tür duadır. Aslında canlı olan her şey Allah’a dua eder… Dua Allah’a teşekkür etmektir çünkü… 3-4 yaşlarındaki çocuk bu söylenenleri kafasıyla tasdik ederek “Eveet” der. “Neden?” diyerek sorgulamaya girmez. Daha öncesinden Allah’tan bahsetmişseniz, mesela burnumuzu kim yarattı diye öğretmişseniz “Allaah” diyecektir. Duanın bir teşekkür ve istekleri dile getirme olduğunu söylerseniz kolayca anlayabilir. Teşekkür etmeyi de öğrenmiş ve teşekkür etme bilinci de gelişmiştir. 5 yaş ve sonrası için bilişsel gelişimine göre konuyu daha da ayrıntılayabilirsiniz. “Dua ederiz çünkü; yüce Allah’a teşekkürümüzü ancak ona dua ederek yerine getirebiliriz. Rabbimiz dua ve ibadet ederek verdiklerine teşekkür edenleri sever. Allah yüce bir merhamet sahibidir. Her halimizi görür, sesimizi işitir. Dualarımızı da işitir ve kabul eder” denebilir. Çocuklara dua etmenin gereği hakkında bilgi verirken “Rabbimiz her şeyi işitir, görür, merhamet eder…” şeklindeki izahlar yoluyla Allah’ın sıfatları hakkında da pek çok bilgi onların kalbine işlenmiş olur.
YÜREĞİNDEN KOPAN DUYGULARLA DUA ETMEK
Dua kulun Rabbi’yle konuşmasıdır. Kişi hislerini içinden akıp coşan samimiyetle, sıcak ve saygılı bir biçimde dile getirmeli, Rabbi’ne huşu ile yönelmeli ve boynunu saygıyla onun huzurunda bükmelidir. Dua edenin çocuk olması duaya ayrı bir ulvilik katar. Masum bir minik kalbin sevgiyle Allah’a açılması, sıcacık yüreğinden kopan duygularını yaratıcısıyla paylaşması onda eşsiz duygular oluşturur. Yalnız olmadığı, sesinin duyulduğu, isteklerine cevap verileceği hissiyle içi aydınlanır. Muhabbeti derinleşir.
BAŞKALARI İÇİN DUA ETMEK ÇOCUĞU YÜKSEK BİR GAYEYE ULAŞTIRIR
İyi bir davranışa şahit olunduğunda o davranışı yapan kişiye dua edilmesi çocukları güzel davranışlara teşvik eder. “Çocuğum sen de böyle ol” demekten çok daha etkilidir ebeveynin o kişiye dua etmesi. Mesela otobüste ayağa kalkıp birine yer veren bir genci gören ebeveyn çocuğunun kulağına eğilip “Bak o genç nasıl güzel bir şey yaptı. Ayakta duran bir yaşlıya yer verdi. Allah ondan razı olsun. Aferin o gence” demesi çocuğu bu tür davranışlara özendirir. Dolaylı yönlendirme denilen bu tür eğitim şekli direkt olarak “Sen de şöyle ol” demekten çok daha etkili ve doğal bir öğrenme yöntemidir. Sevdirme, merak uyandırma, özendirme gibi olumlu duygular barındırır. Bu duyguları en tatlı şekilde gerçekleştireceğimiz yollardan biridir dua. Hem başkasına dua etmek çok faziletlidir. Ona dua ettiğimizi duyan melekler de bize dua ederler. Başkası için edilen dualar günahsız bir ağız ile yapılmış hükmündedir ve çok makbuldür. Çocuğun benmerkezcilikten çıkıp, ailesinin, çevresinin ve toplumun bir ferdi olduğunu, onların sorunlarına da duyarlı olmasını sağlar. Kimi zaman dua ile kimi zaman elinden gelebilecek bir yardımla diğer insanların meselelerine eğilme şuuru kazandırır.
DUA ÖĞRETMEK GÜNLÜK YAŞANTININ İÇİNDE DOĞAL BİR ŞEKİLDE OLMALI
Dua çocuğun dikkatini çeker ve kolay öğrenir. Özellikle okul öncesi dönemdeki çocuklara ibadetler ve dua çok ilginç gelir, ebeveyni taklit etmeye çalışır, onunla birlikte namaz kılmak, dua etmek isterler. Namaz sonrasına elini Rabb’ine açan ebeveyn yüksek sesle ve çocuğun cümleleriyle dua ettiğinde çocuk da onu tekrarlayacaktır. Dua didaktik bir üslupla “Dua etmeliyiz” tarzında bir zorunluluk ya da bir görev gibi çocuğa dikte edilmemeli. Ebeveynin dua etmesi zaten onun dikkatini çekecek ve o da tıpkı namaz kılmaya eşlik ettiği gibi duaya da eşlik edecektir. Hatta birkaç tekrarda ezberleyecek ve kendisi söylemek isteyecektir. Ebeveynler “Hadi ezberle bakalım” gibi bir yaklaşım yerine çocuğun duyacağı ve ilgileneceği şekilde dualarını tekrar etmeli ve her seferinde aynı duayı dile getirerek çocuğun duyma yönetimiyle ezberlemesini sağlanmalı. Çocuk o an başka bir şeyle ilgilense dahi o duayı duyar ve ezberler. Ezberlemeye de isteklidir çünkü anne babasına kendisini göstermek ve beğeni kazanmak hoşuna gider.
EFENDİMİZ (S.A.V) DUA ETMEYİ SEVERDİ
Her dua öncesi zorunlu sayılmasa da imkan oldukça dua öncesi abdest almak güzel bir davranış olur. Duaya hamd ve salavat ile başlanması, Efendimiz’in (s.a.v) anılması duanın makbul olması için önemlidir. Peygamberimizin hayatında duanın çok önemli bir yeri vardı. Dua etmeyi, yüce Allah’a sığınmayı çok severdi. Her işine dua ile başlar ve bunu öğütlerdi. Yalnızca kendisi için dua etmez, bütün insanlığın kurtuluşu için de dua ederdi. Özellikle namazlardan sonra dua eder, en kıymetli duaların inananların birbirleri için yaptıkları dua olduğunu belirtirdi. Ayrıca evinden çıkarken, mescide girerken, yolculuğa çıkarken, bir işe başlarken, sohbetten önce, alışverişe çıktığında, yemek yerken, yatağa yattığında ve pek çok esnada dua ederdi. Aile fertleri için de bolca dua ederdi. Çocuk doğduğunda Efendimiz’in (s.a.v) yanına getirilir, Efendimiz çocukları kucağına alıp sever ve onlar için dua ederdi. “Allah katında duadan daha değerli bir şey yoktur” derdi. (İbni Mace)
(Kaynak: Dualarımı Öğreniyorum, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları)
Ya Rabbi, Senden kemal isteriz.
Cennet içinde cemal isteriz
En doğru yola ulaştır bizi
Ya Rabbi! Senden mecal isteriz.
Ya Rabbi, cennet bahçelerinde
Sana en yakın mahal isteriz.
Ya Rabbi, bol bol rızık ver bize
Rızıklarını helal isteriz.
Ya Rabbi, affet; bağışla bizi,
Hepimiz Senden visal isteriz.
Sen ihsanda, bizlerse isyandayız,
Ya Rabbi, Senden mehal isteriz.
Yolumuzu aydınlat, ışık ver
Ya Rabbi, Senden meş’al isteriz .
(Ayhan Altınkuşlar)
Hanzade YÜCEL