sidretül münteha
Thu 24 February 2011, 04:01 pm GMT +0200
2. Mest Üzerine Meshetmek:
Bu bab'a giren mes'elelerden biri de mestler üzerine mesh etme mes'ele-sidir. Çünkü bu da abdestin keyfiyeti ile ilgili bir şeydir.
Bu mevzua dair bahsimiz; -meshin cevazı, meshedilen yerin sının, meshedilen şeyin tayini, keyfiyeti, meshin süresi, şartları ve meshi bozan şeyler olmak üzere- yedi mes'elede toplanmaktadır. [40]
A 1. Mest Üzerine Mesh'in Hükmü:
Mestleri meshetmenin caiz olup olmadığı hususunda üç görüş vardır. Birincisi ve meşhur olanı, mutlaka caiz olduğudur. İkincisi, yolculukta caiz olup hazer'de (yerleşik halde) ise, caiz olmadığıdır. Üçüncüsü ve garip olanı, mutlaka caiz olmadığıdır. Bu üç görüş de birinci tabaka (sahabe) dan ve îmam Mâlik'ten rivayet olunmaktadır.
Bu değişik görüşlerin sebebide; caiz olduğunu bildiren hadislerle bu hadislerin vürudundan sonra inen ve ayakların yıkanmasını emreden abdest âyeti arasında görülen çelişkidir. Bu görüş ayrılığı, ta başlangıçta ashab-ı kiram arasında baş göstermiş ve onlardan kimisi, "Hadislerin hükmü âyet ile neshedilrniştir", demiştir. Bu, İbn Abbas'ın görüşüdür. Caiz olduğunu söyleyenlerin delili de -Müslim'in rivayet ettiği üzere- kendilerini çok sevindiren Câbir'in (r.a.) hadisidir. Câbir, Peygamber (s.a.s) Efendimiz'i -mestlerini meshederken- gördüğünü söylemiş, kendisine «Bu, abdestle ilgili âyetin nüzulünden önce olacak» denmiş, o da, "Ben âyetin nüzulünden sonra müslüman. oldum", demiştir.
Meshi caiz gören sonraki müctehidler de, «Âyet-i kerime ile hadisler arasında çelişki yoktur. Çünkü âyetin emri mestleri olmayana mahsustur, mesih ruhsatı mestleri olana verilmiştir» demektedirler. Kimisi de, "Ayet'in ERCÜLÎKÜM şeklindeki kıraati mestlerin meshidir", demiştir.
Yolculukla yolculuk dışındaki zamanlar arasında ayırım yapanlara gelince: Bunlar, «Çünkü Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in mestlerini meshetti-ğine dair sıhhatli rivayetlerin çoğu, bunun yolculuk esnasında olduğunu bildirmektedirler. Yolculuk ise ruhsat ve kolaylık isteyen bir haldir. Mestlerin meshi de mükelleflere gösterilen bir kolaylıktır. Çünkü yolcuya, ikide bir mestlerini çıkarıp giymesi zor gelen bir iştir» diyorlar. [41]
[40] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 1/91-
[41] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 1/91-92.