seymanur K
Thu 3 November 2011, 05:04 pm GMT +0200
Meselelerin Asıllarıyla İlgili Çözümler
Meselelerin kuruluşu ve kesirsiz olarak her varise düşen hisseyi çözümlerle gösterelim.
Not. A harfi Asabenin hisse nisbetini gösterir.
1- Aslı (2)'dan kurulan mesele. İçinde nısf (1/2) ve geri kalanı olursa meselenin aslı (2)'den kurulur. Mesela,
VARİS PAY NİSPETİ MESELENİN ASLI
(2)
Koca : 1/2 1
Amca : A. 1
Görüldüğü gibi bu meselede kocanın hissesi 1/2 dir. Çünkü ölenin asabe yoluyla amcası vardır. Asabe olduğu için amca da bir pay alır. Başka bir misal verelim.
(2)
Koca : 1/2 1
Ana-baba bir
kızkardeş : 1/2 1
2- Aslı (3)'ten kurulan mesele. İçinde sülüs (1/3) veya sülüsan (2/3) olursa meselenin aslı (3)'ten kurulur.
(3)
Anne : 1/3 1
Amca : A. 2
(3)
İki kız : 2/3 1
Amca : 2/3 1
(3)
Ana bir iki
kız kardeş : 1/3 1
Baba bir
iki kız kardeş : 2/3 2
3- Aslı (4)'ten kurulan mesele. İçinde yalnız rubu' (1/4) veya rubu (1/4) ile nısf (1/2) olursa meselenin aslı (4)'ten kurulur. Buna misal olarak,
(4)
Koca : 1/4 1
Oğul : A. 3
(4)
Koca : 1/4 1
Kız : 1/2 2
Amca : A. 1
4- Aslı (6)'dan kurulan mesele. İçinde südüs (1/6) olan her meselenin aslı (6)'dan kurulur. Buna misal olarak, ölenin annesi, babası ve oğlu olursa,
(6)
Anne : 1/6 1
Baba : 1/6 1
Oğul : A. 4
İkinci bir misal olarak anne, kız ve amca olursa,
(6)
Anne : 1/6 1
Kız : 1/2 3
Amca : A. 2
Diğer bir misal verelim.
(6)
Anne : 1/6 1
İki kız : 2/3 4
Amca : A. 1
Görüldüğü gibi bütün bu meselelerin aslı (6)'dan kurulur.
5- Aslı (8) olarak kurulan mesele. Meselenin içinde yalnız sümün (1/8) veya sümün ile nısf olursa bu mesele (8)'den kurulur.
(8)
Karı : 1/8 1
Kız : 1/2 4
Amca : A. 3
(8)
Karı : 1/8 1
Oğul : A. 3
6- Aslı (12)'dan kurulan mesele. İçinde rubu' ve südüs bulunan mesele (12)'den kurulur.
(12)
Koca : 1/4 3
Anne : 1/6 2
Oğul : A. 7
Görüldüğü gibi koca 1/4 olan 3 payı, anne 1/6 olan 2 payı geri kalan 7 payı da asabe yoluyla oğul alır.
Başka bir misal verelim.
(12)
Karı : 1/4 3
Anne : 1/3 4
Amca : A. 5
Burda da meselenin içinde 1/4, 1/3 ve asabelik olunca dağılım şekli görülmektedir.
7- Aslı (24) olan mesele. İçinde 1/8, 2/3 ve 1/6 olan meseleler (24) ile kurulur. Buna da bir misal verelim.
(24)
Karı : 1/8 3
İki kız : 2/3 16
Anne : 1/6 4
Ana- baba bir
erkek kerdeş : A. 1
Görüldüğü gibi bu meselenin aslı (24)'ten kurulur. Çünkü içinde 1/8. 2/3 ile 1/6 vardır. Karıya 1/8'den 3 pay, iki kıza 2/3'ten 16 pay anneye 1/6'dan 4pay ve kalan 1 pay da asabe yoluyla erkeke kardeşe verilir.[1]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Kadı Ebu Şuca’, Ğayet’ül-İhtisar ve Şerhi , Ravza Yayınları: 399-402.