sumeyye
Tue 1 February 2011, 02:09 pm GMT +0200
MENÂKIB
Sahabeye Ait Menâkıb:
Sahabe menkıbelerinin ortaya çıkışı şöyle olur:
1. Rasûlullah (s.a.), insanı cennetlere sokacak bir nefsânî hey'ete muttali olur ve onu bildirir. Nitekim Hz. Ebû Bekir'in (r.a.) kendisinde hiçbir şekilde kibir bulundurmadığını, cennet kapılarına karşılık olan güzel hasletleri tam olarak bulundurduğunu görmüş ve onun hakkında şöyle buyurmuştur:
"Senin onlardan[340]olduğunu umuyorum. [341] Hz. Ömer (r.a.) hakkında da şöyle buyurmuştur:
"Şeytan sana bir caddede rastlamış olsa, mutlaka yolunu değiştirir ve senin tuttuğun caddeden başkasını tutardı[342]
"Sizden öncekiler içerisinde mukaddesler[343] vardı; eğer ümmetim içerisinde biri varsa, o Ömer'dir. [344]
2. Rasûlullah (s.a.), kişinin dinde sabit olduğunu gösterecek bir şeyi rüyasında görür ya da kalbine ilham edilir ve onu bildirir. Cennette iken Biiâl'in (r.a.) kendisinin önü sıra gitmesini görmesi, yine cennette Hz. Ömer'e (r.a.) ait bir saray görmesi, onun geniş ve uzun bir gömlek giydiğini görmesi, rüyasında içtiği sütten arta kalanı ona verdiğini görmesi ve bunu din ve ilimle yorması[345] gibi.
3. Rasûlullah'm (s.a.) onları sevmesi, onlara saygı göstermesi, kendilerini İslâm'a ilk girenlerle birlikte tutması. Bütün bunların, onların kalplerinin iman ile dolu olmasının bir sonucu olduğu açıktır. [346]
Nesillerin Birbirine Olan Üstünlüğü, Her Yönden Değildir:
Bil ki: Bazı nesillerin diğerleri üzerine olan üstünlüğü, her yönden olamaz. Nitekim bu manayı ifade etmek üzere Rasûlullah (s.a.) şöyle buyurmuştur:
"Ümmetim yağmur gibidir; başı mı sonu mu hayırlıdır bilinmez.[347]
"Siz benim ashâbımsmız. Kardeşlerimizse henüz gelmeyenler. [348]
Bir şeyi ele alırken birçok yönden ele almak gerekir ve her bir yön diğerlerinden farklıdır. Bu durumda faziletli nesilden olan herkesin, daha sonra gelen ve böyle bir nitelemeye mazhar olmayan nesillerden olan herkes üzerine tafdili mümkün değildir. Nasıl olabilir ki!? Üstünlüğü belirtilen nesiller içerisinde ittifakla münafıkların, fâsıkların olduğu bellidir. İşte insanları helak eden Haccâc, [349]Yezîd b. Muâvİye, Muhtar es-Sekafî (ö. 67/687), Rasû-lullah'ın (s.a.) kötü hallerini açıklamış olduğu Kureyş gençleri ve daha başkaları hep bu nesildendir. Ancak doğrusu şudur: İlk nesil, genel olarak ele alınması halinde, ikinci nesilden daha üstündür; ikinci nesil de üçüncü nesle nisbetle daha üstündür. [350]
[341] bkz. Buhârî, Fedâilu's-sahâbe, 5.
[342] Müslim, Fedâilu's-sahâbe, 22.
[343] Muhaddeslik hakkında daha önce bilgi verilmişti, bkz. [2/251].(Ç)
[344] Buhârî, Fedâilu's-sahâbe, 6; Müslim, Fedâilu's-sahâbe, 23.
[345] Müslim, Fedâilu's-sahâbe, 20, 16, 15.
[346] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/675.676.
[347] Tirmizî.Edeb, 81; Ahmed, 3/130.
[348] Müslim, Taharet, 39.
[349] Haccâc b. Yusuf es-Sekafi: Abdulmelik b. Mervan'ın komutanlarından birinin maiyyetinde emniyet görevlisi iken, bu halife tarafından Irak valisi yapılmış daha sonra da Hicaz'a, kendisinin Halife olduğunu iddia eden Abdullah b. ez-Zübeyr üzerine göndermiştir. Çok zalim ve kan dökücü idi. H. 95 yılında Ölmüştür.
[350] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/676.