sidretül münteha
Tue 14 June 2011, 02:40 pm GMT +0200
Medinelilerin İcmaı:
Leys b. Sa'd'a yazdığı mektupta İmam Mâlik şöyle demektedir:
"İnsanlara onların uygulaya geldikleri ve beldemizdeki tatbikata aykırı tarzda fetva verdiğin bana ulaştı. Halbuki halk Medinelilere tabidir. Zira hicret oraya olmuş, Kur'an orada nazil olmuş, helal ve haram orada açıklanmıştır. Ayrıca Resûlullah (s.a.) hayattayken Medineliler vahye şahid olmuşlar, Resûlullah (s.a.) emretmiş onlar itaat etmişler, sünnetini ortaya koymuş, onlar da Hz. Peygamberce tabi olmuşlardır. Bu, Hz. Peygamber'in vefatına kadar böylece devam etmiştir. Şu halde bir husus Medine'de uygulanmışsa, bir kimsenin, benimsenmesi ve ileri sürülmesi dinen caiz olmayan kendine ait birikimlere dayanarak ona karşı çıkmasını doğru bulmam".[1094]
İmam Mâlik'in bu sözleri, Medinelilerin icmaının esasını teşkil etmektedir, ayrıca bu ifadede Medinelilerin icmaının hüccet olduğuna, ona uymanın vacip, aykırı davranmanın ise caiz olmadığına dair delil de bulunmaktadır.
Bazı âlimler, hadise aykırı olup olmadığına bakmaksızın icma ile istidlalin delillerini genişçe ele almışlardır. Konunun daha iyi anlaşılmasını sağlamak ve delille hareket etmiş olmak için bu deliller hakkında bilgi vermemiz yerinde olacaktır. Ayrıca burada İmam Mâlik'in icma ile sadece Medinelilerin icmaını kastettiğine de dikkat çekmeliyiz.[1095]
[1094] Ebû Zehre, Malik, s. 101 (Kâdı Iyaz, el-Medârik, s. 34'ten naklen).
[1095] Misfir B. Gurmullah Ed-Dümeyni, Hadiste Metin Tenkidi Metodları, Kitabevi Yayınları, İstanbul 1997: 316-317.