ayten
Fri 22 October 2010, 12:58 am GMT +0200
7. 3- Maniheizm
Türkçe metinlerde “Üç Odki Nom” ve “İki Yıldız” isimleriyle anılır. Kurucusu Mani (216-277) henüz hayatında iken dünyanın dört bir bucağına misyonerler göndererek dininin yayılmasına itina göstermiştir. Bu arada İran'la komşu durumundaki Türk illerine de misyonerlerin gitmesi tabiidir. Bunların başında Sogdlu tüccarlar geliyordu. Uygurlardan Bögü Kağan (759-779) Maniheizmi devlet dini olarak kabul etmiş, etrafa misyonerler göndermiştir. Uygurların kabul ettiği “Dinâveriye” mezhebi, Maniheizmin hilafet merkezi olarak BabiPi değil, Semarkand'ı kabul ediyordu. Babil'i hilafet merkezi kabul edenlere “Dinderân” deniyordu. “Bia” adı verilen mabetlere Türkler “Tengrilik” veya “Çaydan” diyorlardı. 10. yy. dan itibaren bu dinin mensuplarına Türkistanda “Acarf” deniyordu. [201]