sidretül münteha
Tue 1 February 2011, 05:16 pm GMT +0200
3. Kurbanlığın Yaşı:
Kurbanlarda şart olan yaşa gelince: Ulema bir yaşını doldurmayan keçinin caiz olmadığında müttefiktirler. Çünkü Peygamber (s.a.s) Efendimiz bir oğlağı kurban yapan Ebû Bürde'ye,
«Senin için kâfi gelir, fakat senden başkası için kâfi gelmez» [17]demiştir. Bir yaşını doldurmayan koyunun ise caiz olup olmadığında ihtilâf etmişlerdir. Cumhur cevazını benimser. Kimisi de «Koyun da keçi gibidir» demiştir.
Bu ihtilâfın sebebi, umumun husus ile çelişmesidir. Husus, Müslim'in rivayet ettiği Câbir'in «Rasûlullah (s.a.s),
«Bir yaşını dolduran davardan başkasını (kurban olarak kesmeyin. Meğer onu bulmakta güçlük çektiğiniz için koyundan bir yaşını doldurmayanı kesesiniz» buyurdu» [18] mealindeki hadisidir. Umum da, Peygambei (s.a.s) Efendimiz'in Ebû Bürde hadisindeki «Oğlak senden başka kimseye kâfi gelmez» [19]sözüdür. Bu umumu, Câbir'in hadisindeki hususa tercih edenler -ki bu görüş, bu mes'elede Muhammed b. Hazm'ın görüşüdür. Çünkü Ibn Hazm, Câbir'in hadisini rivayet edenlerderi biri olan Ebû Zübeyr'in mü-dellis olduğunu söylemiştir. Müdellis ise, muhaddislere göre an'anede titiz olmadığı için getirdiği an'ane ile hadis müsnedlik vasfını kazanamayan kimsedir. Ebû Bürde'nin hadisine ise hiç kimse ta'n etmemiştir-, «Bir yaşını doldurmayan keçi nasıl kurban olamıyorsa, bir yaşını doldurmayan koyun da kurban olamaz» demişlerdir. Usûl ulemasının cumhuru arasında meşhur olan görüşe uyarak âmm'ı hâss ile takyid edenler ise, bir yaşını doldurmayan koyunu mezkûr umumdan istisna etmişlerdir. Ebû Bekir b. Saffur, «Bu hadis sahihtir» ve zannedersem- îbn Hazm'ı tenkit ettiği bir sözünde, «îbn Hazm, Ebû Zübeyr'in müdellis olduğu iddiasında yanılmıştır» demiştir. [20]
[17] Buhârî, Edâhî, 73/12, no: 5563.
[18] Müslim, Edâhî, 35/2, no: 1963.
[19] Mâlik, Dahâyâ, 23/3, no: 4.
[20] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/327-328.