sumeyye
Fri 9 December 2011, 09:53 pm GMT +0200
KURBAN KESMEK KİMLERE VACİBTİR?
(VÜCÛBUNUN ŞARTLARI)
(VÜCÛBUNUN ŞARTLARI)
1068 Hanefi fûkahası: "Hür, baliğ, zengin ve mukim olan müslümana; kendisi ve küçük çocukları için kurban bayramında, kurban kesmek vaciptir. Seferi olanlara ve fakirlere vacip değildir"(333) hükmünde ittifak etmiştir. Şurası muhakkaktır ki, kurban kesmek bir ibadettir. Dolayısıyla bir kimseye kurbanın vacip olabilmesi için, o kimsenin müslüman olması şarttır. Zira kâfir ibadete ehil değildir. "Hürriyet" mala tam manasıyla sahip olabilmek için gereklidir. Çünkü köle'nin mülk edinme hakkı yoktur. Esaret altındaki müslümanlara da kurban vacip değildir. Gerek kurbanı elde etme, gerekse hakkı ile edâ etmek için "Mukim" olma şartı aranır. Seferi olan kimse, birçok meşakkatle karşı karşıyadır. "Zenginliğe" gelince!.. Sadaka-i Fıtr'ı vacip kılan zenginlik, kurbanı da vacip kılar. Dolayısıyla Kurban; "Havaic-i asliyesinden fazla, nisab miktarı mala sahip olan hür, müslüman ve mukim olan kimseler üzerine vaciptir."(334)
KURBAN'IN EDASININ ŞARTI VE RÜKNÜ
1069 Hz. Aişe (r.anha) validemizden rivayet edildiğine göre Resûl-i Ekrem (sav) şöyle buyurmuştur: "İnsanoğlu Kurban Bayramında Allah (cc) katında kan akıtmaktan daha sevimli bir ibadet yapamaz. Kurbanlık hayvanlar kıyamet gününde boynuzları, tırnak ve üzerlerindeki kıllarıyla (Allah (cc)'ın huzuruna) geleceklerdir. Mükellef (Kurban keserken veya kesilirken) kan yere düşmeden Allah (cc) katında yüksek bir mevkiye çıkar."(335) Kurbanın sebebi; zilhicce'nin onuncu (nahir) gününün fecrinin doğuşudur.(336) Yani vakit, kurbanın edasının şartıdır. Resûl-i Ekrem (sav)'in: "Kurban bayramı üç gündür. Birinci günü en faziletlisidir"(337) Hadis-i Şerifini esas alan Hanefi fûkahası: "Kurban; zilhicce'nin onuncu günü fecrin doğuşundan itibaren üç gün içerisinde kesilir. Üçüncü günün akşamından sonra kesmek caiz değildir"(338) hükmünde ittifak etmiştir. Bu sürenin dışında vacip olan kurban kesilemez. Kurban'ın rüknü; kesilmesi caiz olan hayvanı kesmektir.(339)
1070 "Bayramın ilk günü, tan yeri ağarmadan önce kurbanların kesilmesi caiz değildir"(340) hükmünde icma hasıl olmuştur. Enes b. Malik (ra)'den rivayet edildiğine göre; "Bir kimse kurban bayramında namaz kılınmadan önce kurban kesmiş. Resûl-i Ekrem (sav) o kimseye, yeniden kurban kesmesini emretmiştir."(341) Yine Cündeb El Beceli, Esved b. Kays'dan aynı mahiyette rivayette bulunmuştur. Hanefi fûkahası; "Kurban kesmenin vakti, bayramın birinci günü fecr-i sadık'ın doğması ile girer. Fakat şehir halkı için; İmam'ın bayram namazını kıldırmasına kadar, kesmek caiz değildir. Bayram namazı kılınmayan yerlerde (Köy'lerde) namaz vaktinden önce (Fecr-i Sadık'tan sonra) kesilmesi caizdir"(342) hükmünde müttefiktir.
(333) Şeyh Abdülgani El Meydani - El Lübab fi şerhi'l Kitab - Beyrut: 1400, C: 3, Sh: 232-233. Ayrıca İmam-ı Kasani - El Bedaiû's Senai - Beyrut: 1974, C: 5, Sh: 64.
(334) İmam-ı Serahsi - El Mebsut - Beyrut: ty C: 12, Sh: 8. Ayrıca İmam-ı Kasani - A.g.e. C: 5, Sh: 64, Şeyh Nizamüddin ve heyet - El Feteva-ı Hindiyye - Beyrut: 1400, C: 5, Sh: 291-292.
(335) Sünen-i İbn-i Mace - C: 2, Sh: 1045. Ayrıca Sünen-i Tirmizi.
(336) İbn-i Hümam - Fethû'l Kadir - Beyrut : 1315 D. Sadr Mtb. C: 8, Sh: 66.
(337) İmam-ı Serahsi - A.g.e. C: 12, Sh: 9.
(338) Şeyh Muhammed İbn-i Süleyman - Mecmuaû'l Enhur fi mülteka El Ebhur (Şerhû Damad) Beyrut: ty D. İhya Yay. C: 2, Sh: 518. Ayrıca İmam-ı Kasani - A.g.e. C: 5, Sh: 65.
(339) Molla Hüsrev - Dürerû'l Hükkam fi şerhû Gureri'l Ahkam - İst: 1307 C: 1, Sh: 266.
(340) Ebû Bekr Muhammed b. İbrahim b. El Münzir - Kitabü'l İcma - ank: 1983, Sh: 40.
(341) Sünen-i İbn-i Mace - İst: 1401, Çağrı Yay. C: 2, Sh: 1053 Had. No: 3151-3152.
(342) Şeyh Abdülgani El Meydani - El Lübab fi Şerhi'l Kitab - Beyrut: 1400, C: 5, Sh: 65.