Sevdacık
Fri 17 September 2010, 08:21 am GMT +0200
Kuranı Kerim Sabrı Anlatıyor
Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla
“Sizin yanınızda bulunan tükenir Allah’ın yanında bulunan ise bakidir Biz sabredenlerin karşılığını yapmakta olduklarının daha güzeliyle vereceğiz”
Yani O’nun dininin bir temsilcisi olarak Allah adına yaptığımız ahitleşme
Cabir (ra) rivayet eder:
Resûlullah’a imandan soruldu, buyurdular ki:
“İman, sabır ve cömertliktir Sabır, cennet hazinelerinden bir hazinedir”
Bir defasında Resûlullah (sav)’e soruldu:
- İman nedir?
Buyurdular ki:
“Sabırdır”
Allah Resûlu şöyle buyurdu:
“Amellerin en faziletlisi nefislerin ikrah ettiği şeylerdir Allah (cc) Davud (as)’a şöyle vahyetti:
“Benim ahlâkımla ahlâklan Sabırlı olmak, benim ahlâkımdandır Ben muhakkak sabırlıyımdır”
Bir gün Resûlullah (sav) ensardan bir kısım insanların yanına çıkageldi
“İmanınızın alameti nedir?” dedi
Şöyle cevap verdiler:
“Bolluk, genişlik zamanında şükreder, belâlara sabreder ve kazaya rıza gösteririz”
Resûlullah buyurdu
“Siz mü’minlersiniz ve Kabe’nin sahibisiniz”
Allah Resûlü şöyle buyurdular:
“İkrah ettiğiniz şeye sabretmeniz çok hayırlıdır Hz İsa (as) şöyle dedi: Siz ancak ikrah ettiğiniz şeylere sabretmek sûretiyle sevdiklerinize idrak edebilirsiniz”
Hz Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“Eğer sabırlı biri olsaydı, muhakkak birçok güzel hasleti olan biri olurdu”
Allah sabırlıları sever, yüce Allah şöyle buyurdu:
“Sabredenlerin mükâfatını şüphesiz yapmakta olduklarından daha güzeliyle vereceğiz”
Konuya yine Asr sûresiyle açıklık getirelim:
Asr Sûresi
Asr: Yüz yıl, ikindi vakti ve sıkıp suyunu çıkarmak gibi manalara gelir Asr’a yemin ile söze başladığı için bu adı almıştır İnşirah sûresinden sonra Mekke’de inmiştir, üç ayettir
Sûrede, kurtuluşun imana, iyi işler yapmaya, hakkı ve sabrı tavsiye etmeye bağlı olduğu anlatılmıştır
Asr Sûresi’nin meali
Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla
1 Asr’a yemin olsun ki (yani peygamberlik çağına yahut zamana veya ikindi namazına andolsun ki),
2 İnsan ziyan içindedir
3 Ancak inanıp iyi işler yapanlar, birbirlerine hakkı ve sabrı tavsiye edenler müstesna (onlar ziyandan kurtulmuşlardır)
Merhum Mehmet Akif Ersoy bu sûre hakkında şöyle diyor:
“Halikın namütenahi adı var en başı Hakk
Ne büyük şey kul için Hakk’ı tutup kaldırmak
Hani ashâb-ı kirâm ayrılalım derlerken
Mutlaka sûre-i ve’l-Asr’ı okurmuş bu neden ?
Çünkü meknun o büyük sûrede esrârı felâh
Başta iman-ı hakikî geliyor sonra salâh
Sonra Hak, sonra sebat, işte kuzum insanlık
Dördü birleşti mi yoktur sana hüsran artık”
Asr Sûresi Hakkında Açıklama
Rahman ve Rahim olan, haklıyı haksızı birbirinden ayıran Allah’ın adıyla başlıyorum
Bu sûrede “Asr’a yemin edilmesi” insanın hüsranda olduğuna ve bu hüsrandan ancak şu dört özelliği taşıyan kimselerin kurtulacağına dikkat çekmek içindir:
1 İman
2 Salih amel
3 Birbirlerine Hakk’ı tavsiye etmek
4 Birbirlerine sabrı telkin etmek
Şimdi yemini ve yemin edilen bu dört özelliğin her birini ele alarak iyice açıklayalım:
Allah (cc) mahlukattan bir şeye yemin ettiğinde bu yemin o şeyin büyüklüğünü, önemini gösterir Bundan konu edilen meseleyi ispatlamak için yemin edilen şeyin delil olarak öne sürüldüğünü anlamalıyız Burada da yemin, insanın hüsran içinde olduğunu ve ondan ancak geçen dört özellik sahibinin kurtulacağını vurgular
Burada “zaman”, geçmiş zamanı ve pek uzun olmayıp her an geçmişe dahil olan şimdiki zamanı anlatmaktadır
O hâlde, burada bu iki tip zaman kastedilmiştir: Geçmiş zaman kastedilmesinin anlamı, insanlık tarihinin yukarıda adı geçen dört özellikten uzak olan kişilerin hüsrana uğradıklarına şahit olmasıdır Geçmekte olan şimdiki zamana edilen yemini anlamak için, geçmekte olan zamanın her bir insana, her bir millete bu dünyada çalışmak için fırsat olarak verilen zaman olduğunu bilmek gerekir Bunun misali şöyledir: Bir sınav salonunda öğrencilere sorular sorulmuştur Zaman çok hızlı geçmektedir Saatimizin saniyesi zamanın hızlı geçtiğine dair yeterli fikir verebilir Halbuki bir saniyelik zaman da uzun bir süredir Bu bir saniyelik sürede ışık 186000 mil kateder Kainatta bilmediğimiz öyle unsurlar vardır ki bundan daha hızlı yol alabilirler İyi veya kötü herhangi bir işle uğraşırken saatin saniyesine bakarak geçen zamanı düşünürsek, bunların ömür dediğimiz sürenin belli bir kesitinde vuku bulduğunu anlarız Bu süre bize bu dünyada bir fırsat olarak verilmiştir Buradan asıl sermayemizin çok hızlı geçen zaman olduğunu anlayabiliriz
İmam Razi, bir şahsın kavlini naklederek, “Ben bu sözden sonra Asr sûresinin manasını anladım” demiştir Razi şöyle nakleder:
“Buz satan birisi pazarda şöyle bağırıyordu:
- Sermayesi eriyen şahsa merhamet edin!
Onun bu sözünü duyunca, “Bu söz Asr sûresinin anlamıdır” dedim
İnsana verilen ömür bir buz gibi hızla erimektedir Eğer bunu ziyan eder veya yanlış yere harcarsa insanın hüsranına neden olur
Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla
“Sizin yanınızda bulunan tükenir Allah’ın yanında bulunan ise bakidir Biz sabredenlerin karşılığını yapmakta olduklarının daha güzeliyle vereceğiz”
Yani O’nun dininin bir temsilcisi olarak Allah adına yaptığımız ahitleşme
Cabir (ra) rivayet eder:
Resûlullah’a imandan soruldu, buyurdular ki:
“İman, sabır ve cömertliktir Sabır, cennet hazinelerinden bir hazinedir”
Bir defasında Resûlullah (sav)’e soruldu:
- İman nedir?
Buyurdular ki:
“Sabırdır”
Allah Resûlu şöyle buyurdu:
“Amellerin en faziletlisi nefislerin ikrah ettiği şeylerdir Allah (cc) Davud (as)’a şöyle vahyetti:
“Benim ahlâkımla ahlâklan Sabırlı olmak, benim ahlâkımdandır Ben muhakkak sabırlıyımdır”
Bir gün Resûlullah (sav) ensardan bir kısım insanların yanına çıkageldi
“İmanınızın alameti nedir?” dedi
Şöyle cevap verdiler:
“Bolluk, genişlik zamanında şükreder, belâlara sabreder ve kazaya rıza gösteririz”
Resûlullah buyurdu
“Siz mü’minlersiniz ve Kabe’nin sahibisiniz”
Allah Resûlü şöyle buyurdular:
“İkrah ettiğiniz şeye sabretmeniz çok hayırlıdır Hz İsa (as) şöyle dedi: Siz ancak ikrah ettiğiniz şeylere sabretmek sûretiyle sevdiklerinize idrak edebilirsiniz”
Hz Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“Eğer sabırlı biri olsaydı, muhakkak birçok güzel hasleti olan biri olurdu”
Allah sabırlıları sever, yüce Allah şöyle buyurdu:
“Sabredenlerin mükâfatını şüphesiz yapmakta olduklarından daha güzeliyle vereceğiz”
Konuya yine Asr sûresiyle açıklık getirelim:
Asr Sûresi
Asr: Yüz yıl, ikindi vakti ve sıkıp suyunu çıkarmak gibi manalara gelir Asr’a yemin ile söze başladığı için bu adı almıştır İnşirah sûresinden sonra Mekke’de inmiştir, üç ayettir
Sûrede, kurtuluşun imana, iyi işler yapmaya, hakkı ve sabrı tavsiye etmeye bağlı olduğu anlatılmıştır
Asr Sûresi’nin meali
Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla
1 Asr’a yemin olsun ki (yani peygamberlik çağına yahut zamana veya ikindi namazına andolsun ki),
2 İnsan ziyan içindedir
3 Ancak inanıp iyi işler yapanlar, birbirlerine hakkı ve sabrı tavsiye edenler müstesna (onlar ziyandan kurtulmuşlardır)
Merhum Mehmet Akif Ersoy bu sûre hakkında şöyle diyor:
“Halikın namütenahi adı var en başı Hakk
Ne büyük şey kul için Hakk’ı tutup kaldırmak
Hani ashâb-ı kirâm ayrılalım derlerken
Mutlaka sûre-i ve’l-Asr’ı okurmuş bu neden ?
Çünkü meknun o büyük sûrede esrârı felâh
Başta iman-ı hakikî geliyor sonra salâh
Sonra Hak, sonra sebat, işte kuzum insanlık
Dördü birleşti mi yoktur sana hüsran artık”
Asr Sûresi Hakkında Açıklama
Rahman ve Rahim olan, haklıyı haksızı birbirinden ayıran Allah’ın adıyla başlıyorum
Bu sûrede “Asr’a yemin edilmesi” insanın hüsranda olduğuna ve bu hüsrandan ancak şu dört özelliği taşıyan kimselerin kurtulacağına dikkat çekmek içindir:
1 İman
2 Salih amel
3 Birbirlerine Hakk’ı tavsiye etmek
4 Birbirlerine sabrı telkin etmek
Şimdi yemini ve yemin edilen bu dört özelliğin her birini ele alarak iyice açıklayalım:
Allah (cc) mahlukattan bir şeye yemin ettiğinde bu yemin o şeyin büyüklüğünü, önemini gösterir Bundan konu edilen meseleyi ispatlamak için yemin edilen şeyin delil olarak öne sürüldüğünü anlamalıyız Burada da yemin, insanın hüsran içinde olduğunu ve ondan ancak geçen dört özellik sahibinin kurtulacağını vurgular
Burada “zaman”, geçmiş zamanı ve pek uzun olmayıp her an geçmişe dahil olan şimdiki zamanı anlatmaktadır
O hâlde, burada bu iki tip zaman kastedilmiştir: Geçmiş zaman kastedilmesinin anlamı, insanlık tarihinin yukarıda adı geçen dört özellikten uzak olan kişilerin hüsrana uğradıklarına şahit olmasıdır Geçmekte olan şimdiki zamana edilen yemini anlamak için, geçmekte olan zamanın her bir insana, her bir millete bu dünyada çalışmak için fırsat olarak verilen zaman olduğunu bilmek gerekir Bunun misali şöyledir: Bir sınav salonunda öğrencilere sorular sorulmuştur Zaman çok hızlı geçmektedir Saatimizin saniyesi zamanın hızlı geçtiğine dair yeterli fikir verebilir Halbuki bir saniyelik zaman da uzun bir süredir Bu bir saniyelik sürede ışık 186000 mil kateder Kainatta bilmediğimiz öyle unsurlar vardır ki bundan daha hızlı yol alabilirler İyi veya kötü herhangi bir işle uğraşırken saatin saniyesine bakarak geçen zamanı düşünürsek, bunların ömür dediğimiz sürenin belli bir kesitinde vuku bulduğunu anlarız Bu süre bize bu dünyada bir fırsat olarak verilmiştir Buradan asıl sermayemizin çok hızlı geçen zaman olduğunu anlayabiliriz
İmam Razi, bir şahsın kavlini naklederek, “Ben bu sözden sonra Asr sûresinin manasını anladım” demiştir Razi şöyle nakleder:
“Buz satan birisi pazarda şöyle bağırıyordu:
- Sermayesi eriyen şahsa merhamet edin!
Onun bu sözünü duyunca, “Bu söz Asr sûresinin anlamıdır” dedim
İnsana verilen ömür bir buz gibi hızla erimektedir Eğer bunu ziyan eder veya yanlış yere harcarsa insanın hüsranına neden olur