meryem
Fri 18 February 2011, 05:29 pm GMT +0200
KUR'AN'DA TEVHİD KAVRAMI
Peygamber Muhammed aleyhisselâm şirk'i şu sözlerle lânetlemiştir:
“Eğer siz Rabbiniz olan tek Allah'ın birliğine itikad eder, yalnız tapılacak varlık olarak O'na inanırsanız ihlâsla “lâ ilahe illallah” deyin ve bu ebedi gerçeğe göre amel edin. Allah'tan başka kimseye yalvarmayın ve ihtiyaçlarınızı samimiyetle O'ndan isteyin. İster içten, ister dıştan (gizli-açık) olsun bütün ibadetlerinizi sadece O'nun için yapın. Bu samimî yalvarışlar, meselâ dolaşırken, kurban keserken ve bütün işlerinizde kabulüne sebep olabilir. İbadet ederken Allah'tan başka hiç bir şeyi düşünmeyin. Hayatınızın her anında Allah'a muhtaçsınız. Yalnız Allah'a ibadet edin ve bir hayal ürünü olan bütün sahte mabutlardan uzak durun. Onlar size ne zarar, ne de fayda verebilirler. Sizin için yalnız Allah kâfidir.”
Peygamber Efendimizin, bu ifadesinde belirtmek istediği tevhid'in sınırsız ufuklarını ve şirkin dar çerçevesini anlamak için şu hususların bilinmesine ihtiyaç vardır:
1- İlim:
Tevhid kelimesinin anlamına tam olarak iman edenler, öyle sağlam bir bilgiye sahip olurlar ki, bu bilgi onları Allah'tan başka hiç bir yaratığa taptırmaz. Yani her türlü yaratığa tapmaktan onları korur.
2- Yakin (kesin inanç):
Bir mü'min Allah'a inancında bütün şüphelerden uzak olmalıdır.
3- İhlâs:
Müslüman Allah'a ve O'nun emirlerine karşı samimiyetle bağlanmalıdır. Kur'ân-ı Kerîm bu hususu şöyle te'yid eder:
“Ey Muhammed! De ki: “Dini Allah'a hâlis kılarak O'na kulluk etmekle emrolundum.” [97]
4- Sıdk (Doğruluk):
Sıdk, münafıklığın zıddıdır. Tevhid için bu husus esas teşkil eder, zira münafıklar dudak ucuyla tevhid kelimesini söylerler, fakat onun anlamı kalblerine nüfuz etmez. Yani kalben ona inanmazlar. Kur'ân-ı Kerim bu hususu şöyle dile getirmektedir:
“... Kalblerinde olmayanı ağızlarıyla söylerler.” [98]
5- Kabul (Onaylama):
İnkârın zıddıdır. Bir mü'min inandığı şeylerin uygulanmasına olan daveti de kabul etmelidir.
6- İnkıyad (teslimiyet, itaat): İnkıyad, Allah'ın emirlerini teslimiyetle yerine getirmek ve yasaklarından kaçınmakla ancak hâsıl olabilir.
Âlimler, Kur'an'da açıkça belirtilen Allah'ın yedi sıfatının ışığı altında O'nu tarif etmeğe çalışmışlardır.
1- Hayat:
“O, hem evveldir, hem âhirdir, hem zahirdir, hem bâtındır...” [99]
“Allah, O'ndan başka ilâh olmayan, kendisini uyuklama ve uyku tutmayan, diri, her an yaratıklarını gözetip durandır...”[100]
“... O'nun benzeri hiç bir şey yoktur...”[101]
“Gözler O'nu görmez; O, bütün gözleri görür...” [102]
“Allah, göklerin ve yerin nurudur.”[103]
Allah bakidir, O'na şekil, biçim, renk izafe edilemez. O, parçalanmaz, varlığının ne başlangıcı vardır, ne de sonu. O, ne bir madde, ne de elementlerden meydana gelmiş bir varlıktır. O, kazara ne bir vücudun içine girmiştir, ne de başka bir mekânı vardır.
2- İlim:
“O, onların işlediklerini ve işliyeceklerini bilir, dilediğinden başka kimse ilminden hiç bir şeyi kavrıyamaz..,” [104]
“O, göklerin ve yerin Allahı, içinizi dışınızı bilir, kazandıklarınızı da bilir.”[105]
“... Görülmeyeni de görüleni de bilir. O, hakimdir, haberdardır.” [106]
“...Yerde ve gökte hiç bir zerre Rabbinden gizli değildir. Bundan daha küçüğü ve daha büyüğü şüphesiz apaçık bir kitaptadır.”[107]
“And olsun ki, insanı biz yarattık; nefsinin kendisine fısıldadıklarını biliriz. Biz ona şah damarından daha yakınız.” [108]
Allah unutmaktan, ihmal ve hatâdan münezzehtir. İlmi ebedîdir. Varlığının başlangıcı yoktur.
3- Kudret;
“Bir şeyi dilediği zaman, O'nun buyruğu sadece o şeye “Ol!” demektir, hemen olur. Her şeyin hükümranlığı elinde olan ve sizin de kendisine döneceğiniz Allah münezzehtir.” [109]
“Göklerde olanlar da, yerde olanlar da Allah'ındır. Vekil olarak Allah yeter.”[110]
“Allah her şeyin yaratanıdır. O her şeye vekildir.” [111]
“De ki: Allah her şeyin Rabbı iken O'ndan başka bir rabmı arıyayım?”[112]
“O, kendisinden başka ilâh olmayan, hükümran, çok kutsal, esenlik veren, güvenlik veren, görüp gözeten, güçlü, buyruğunu her şeye geçiren, ulu olan Allah'tır. Allah putperestlerin koştuğu eşlerden münezzehtir.”[113]
Allah, sonsuz kudret sahibidir, evveli yoktur.
4- İrâde:
“Yüce Arşın sahibi, çok seven ve bağışlayan O'dur. Her dilediğini mutlaka yapandır.” [114]
“O, yaptığından sorumlu değildir, onlar ise sorumlu tutulacaklardır.” [115]
“Ey Muhammed; de ki: 'Mülkün sahibi olan Allah’ım! Mülkü dilediğine verirsin, dilediğinden çekip alırsın-, dilediğini aziz kılar, dilediğini alçaltırsın, iyilik elindedir. Doğrusu sen her şeye kaadirsin.”[116]
5- İşitme:
“... O, işitendir, bilendir.” [117]
Allah bütün sesleri kulaksız işitir. O'nun işitmesi insanların işitmesine benzemez.
6- Görme:
“Gözler O'nu görmez, O, bütün gözleri görür. O, lâtiftir, haberdardır.” [118]
Allah her şeyi görür. İnsanda olduğu gibi gözleri yoktur.
7 - Kelâm (Konuşma):
“…Allah, Musa'ya hitab etmişti...”[119]
Allah'ın sözleri çeşitli şekillerdedir. Emir, yasaklama, vaad ve tehdit şeklinde sözler söylemiştir. O, konuşur, fakat insanlar gibi dille konuşmaz. O, çeşitli peygamberlerine Cebrail vasıtasıyla konuşmuştur. [120]
[97] Zümer: 39/11.
[98] Âl-i İmran: 3/167
[99] Hadîd: 57/3.
[100] Bakara: 2/255.
[101] Şûra: 42/11.
[102] En'âm: 6/103.
[103] Nur: 24/35.
[104] Bakara: 2/255.
[105] En'âm: 6/3.
[106] En'âm: 6/73.
[107] Yûnus: 10/61.
[108] Kaf: 50/16.
[109] Yasin: 36/82-83.
[110] Nisa: 4/132.
[111] Zümer: 39/62.
[112] En'âm: 6/164.
[113] Haşr: 59/23.
[114] Bürûc: 85/14-15-16.
[115] Enbiyâ: 21/23.
[116] Âl-i İmran: 3/26.
[117] En'âm: 6/13.
[118] En'âm: 6/10.
[119] Nisa: 4/164.
[120] M. İ. Hafız İsmail Surti, Kur’an’da Şirk Kavramı, Akabe Yayınları, İstanbul, 1985: 54-58.