ezelinur
Sat 1 May 2010, 04:54 pm GMT +0200
Kümbet Camisi
Kümbet Camisi
Kümbet Cami (Havariler Kilisesi, Սուրբ Առաքելոց Եկեղեցի), Kars´ta yer alan tarihi bir camidir. Türkiye´de doğunun Aya Sofyası diye de nitelendirilmektedir.
Tarihi
10. yüzyılda Kars ve civarında hüküm sürmüş Bagratlı Krallığı burada bir Ermeni-Gürcü kilisesi yaptırarak, bu civarda yaşayan Ermenilere ve Gürcülere ibadet imkânı sağlamıştır. Kral Abas´ın yapım emrini verdiği kilise beş yıl içinde bitirilmiştir. Bu yapı bir ibadethaneden ziyade Hristiyanlık için büyük bir kutsallığa sahip olan 12 Havariler´i anma münasebeti ile de yapılmıştır.
Daha sonra 1064 yılında Müslüman egemenliğine geçen yöredeki bu kilise camiye dönüştürülerek Kümbet Cami adını almıştır. Sonraki dönemlerde yine kilise olarak kullanılan bu yapı, 1918 yılında yeniden camiye çevrilmiş, 1964 yılında ise müzeye dönüştürülerek, Kars´ta yapılan kazılardan elde edilen tarihi eserler burada sergilenmiştir. Kars Müzesi adıyla da bilinen bu eski ibadethane, bu işlevini 1981 yılına kadar sürdürdü. Kars Müzesi´nin yeni bir binaya taşınması ile yüzlerce yıl insanların ibadetlerini yaptıkları bu yapı müze/yapı olarak kalmaya devam etmiştir. 1993 yılından bu yana yine cami olarak kullanılmaktadır. Kars Belediyesinin burayı müze yapma girişimi sözkonusudur.
Mimari
Yapı, merkezi planlı dört nişle genişleyen dik açılara sahiptir. Kubbesi konik biçiminde olan yapı, kubbe altındaki nişler içte yuvarlak dışta beş köşeli olarak yapılmıştır. Yapının ana girişi batı tarafındadır. Ayrıca güney ve kuzey taraflarda da iki giriş kapısı mevcuttur. Apsis yarım daire biçimindedir. Bunun yanı sıra apsiside içerisine alan 12 metre çapındaki kubbe altı ana mekanı 8 tane ince uzun tonoz kemerli pencere ile aydınlatılmıştır. Havariler Kilisesi yöreye özgü düzgün kesme bazalt taşından yapılmıştır. Mimari bakımdan Ermeni kiliselerinin tipik bir örneğine sahiptir.
Kaynakça : wikipedia