sidretül münteha
Tue 1 February 2011, 05:09 pm GMT +0200
C- Kesimin Geceleyin Yapılması:
Geceleyin kurban kesmenin hükmü hakkındaki ihtilâfa gelince: îmam Mâlik, meşhur olan kavlinde «Caiz değildir» demiştir. îmam Şafii ile bir cemaat ise; cevazını benimsemiştir.
Bu ihtilâfın sebebi, yevm (gün) kelimesinin müşterek olup iki mânâda kullanılmasıdır. Zira bu kelime Arap dilinde kâh,"Yurdunuzda ancak üç gün daha yaşayacaksınız" [37] âyet-i kerimesinde olduğu gibi, bir gece ile bir gündüz demek olan yirmi dört saat mânâsında kâh
"Allah onların kökünü kesmek için üzerlerine o rüzgârı yedi gün sekiz gece estirdi" [38] âyet-i kerimesinde olduğu gibi yalnız gündüz mânâsında kullanılmaktadır.
Bunun için,
"Ta ki, malum günlerde Allah'ın adını ansınlar" [39] âyet-i kerimesinde geçen bu kelimeyi birinci mânâya yorumlayanlar, «Teşrik günlerinin gecelerinde de kurban kesmek caizdir» demişlerdir, ikinci mânâda anlayanlar ise, «Geceleyin kurban kesmek caizdir» demişlerdir. Şu halde bu meseledeki ictihad, bu kelimenin bu iki mânâdan hangisinde daha zahir olduğu hususundadır. Akla öyle geliyor ki gündüz mânâsında daha zahirdir. Fakat böyle de olsa, geceleyin kurban kesmenin caiz olmayışı, ancak delilü'l-hitab yolu ile anlaşılmış olur ki; bu, zayıf bir istidlaldir. Çünkü bu delilü'l-hitab, kelime medlulüne verilen hükmün zıddını kelime medlulünden zıddına vermektir. Bu tür delilü'l-hitab ise, deliîü'l-hitab çeşitlerinin en zayıfıdır. Hatta derler ki: Dakkâk'tan başka, kelam ulemasından hiçbiri bir delilü'l-hitab'in delaletini benimsememiştir. Meğer birisi, «Asıl, rastgele vakitlerde kurban kesmenin caiz olmadığını söyleyenler değil de caiz olduğunu söyleyenler delil getirmelidir» demiş ola. [40]
2. Kurbanı Kesecek Kişi:
Başkasi tarafindan -kurban sahibinder izin almaksızın- kesilen kurbanın cevazı hakkında ihtilâf etmişlerdir. Kimisi «Caiz değidir» demiştir. Kimisi de «Eğer o başkası, kurban sahibinin dostu veyahut onun gibi bir yakını olursa caizdir, yabancı olursa caiz değildir» demiştir. Kurban sahibinin izni olmaksızın bir yabancı tarafından kesilen kurbanın caiz olmadığında mezheb uleması -kanaatimce- ihtilâf etmemişlerdir. [41]
[37] HÛd, 11/65.
[38] Hakka, 69/7.
[39] Hacc, 22/28.
[40] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/334-335.
[41] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/335.