sidretül münteha
Fri 11 February 2011, 04:49 pm GMT +0200
64. Kesim Âleti
Ulema demir, taş ve ağaç gibi kenarları sivri olup damarları kesip hayvanın kanını boşaltabilen her şeyle hayvan kesmenin caiz olduğunda müttefiktirler. Ancak diş, tırnak ve kemik ile kesmenin caiz olup olmadığında ihtilâf etmişlerdir. 27
Kimisi kemikle kesmeyi caiz görmüş, fakat «Diş ve tırnakla caiz değildir» demiştir. Bunlar da iki gruba ayrılmış olup kimisi «Diş ve tırnakla mutlaka caiz değildir» kimisi «Eğer munfasıl olurlarsa, yani yerlerinden ayrı olurlarsa caizdir» demiştir. Kimisi de «Diş ve tırnakla kesmek haram değil, mekruhtur» demiştir.
Mâliki mezhebinde, damarları kesip kanın dökülmesini sağlayabilen kemiklerle kesmenin caiz olduğunda ihtilâf yoktur. Fakat diş ve tırnak ile kesmenin caiz olup olmadığında ihtilâf edilmiştir. -Yukarıda geçtiği üzere-kimisi «Mutlaka caiz değildir», kimisi «Mutlaka melaaıhtur» demiş, kimisi de «ittisal (yapışıklık) ve infısal (ayrılık) halleri arasında hüküm ayırımı yapmış, yani kesilen ve yerinden çıkarılan tırnak ve dişlerle caizdir, yerlerinde duran diş ve tırnaklarla caiz değildir demiştir.
Bu ihtilâfın sebebi, Rafı b. Hadic, "Ya Rasûlallah, biz yarın düşmanla karşılaşacağız ve hayvan kesmek için bizde biçtik yoktur. Kamışla kesebilir miyiz?' diye sormuş,'Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in buyurduğu,
«Diş ve tırnaktan başka, kanın dökülmesini sağlayan herhangi bir aletle ve Allah'ın adı anılarak kesilen hayvanın etini ye. Diş ve tırnakla kesilen hayvanın haram olduğunun sebebini size söyleyeyim. Çünkü diş kemiktir. Tırnak da Habeslilerin bıçağıdır» 28 mealindeki hadisin mefhumunda ihtilâf etmeleridir.
Kimisi «Tırnak ve dişlerle kesilen hayvanın kanı, ekseriyetle dökülme-diği için bunlarla kesmek yasak edilmiştir» demiş kimisi de bu yasağın taabbüd olduğunu söylemiştir. Taabbüddür diyenler de üç gruba ayrılıp, kimisi bunlarla kesmenin haram, kimisi fasit, kimisi mekruh olduğu mânâsını çıkarmıştır. «Yasağın sebebi, bunlarla kesilen hayvandan ekseriyetle kanın dökülmeyişidir» diyenler, «Hayvan bunlarla kesildiği zaman eğer kanı dö-külürse helâldir» demişlerdir. Bunun içindir ki bazıları, «Eğer diş ve tırnaklar munfasıl olursa caizdir, muttasıl olurlarsa caiz değildir» demişlerdir. Çünkü munfasıl olan diş ve tırnağın bu işi görmesi biraz daha mümkündür. Bu da imam Ebû Hanife'nin görüşüdür. Yasağın taabbüd olduğunu söyleyenler içinde yasak edilen şeyin fasid olduğunu söyleyenler, «Bunlarla kesilen hayvan -kanı dökülse de- haramdır» demişlerdir. Yasak edilen şeyin fasit olmayıp sadece haram olduğunu söyleyenler de, «Bunlarla hayvan kesmek günahtır. Fakat kesilen hayvanın kanı, eğer boşalırsa eti helâlcÜD> demişlerdir.
Yasağı kerahete hamledenler ise, «Bunlarla hayvan kesmek mekruhtur, fakat kesilen hayvanın eti helâldir» demişlerdir. Diş ile diğer kemikler arasında hüküm ayınmı yapanlann görüşü ise manasızdır. Çünkü Peygamber (s.a.s) Efendimiz diş ile hayvan kesmenin caiz olmadığına, dişin kemik olduğunu sebep göstermiştir. Bununla beraber Mâliki mezhebinde demir bulunduğu zaman, başka şeylerle hayvan kesmenin mekruh olduğunda ihtilâf yoktur. Çünkü Peygamber (s.a.s) Efendimiz,
«Şüphe yoktur ki Allahu Teâiâ her şeyi güzel ve uygun bir şekilde yapmayı farz kılmıştır. Şu halde birisini öldürdüğünüz zaman bile onu uygun bir şekilde Öldürünüz ve bir hayvanı kestiğiniz zaman da uygun bir şekilde kesiniz. Herhangi biriniz bir hayvanı kesmek isteyince önce bıçağını bilesin ve hayvanı çabuk keserek ona eza vermesin» 29 buyurmuştur. Bu hadisi Müslim almıştır.
27 İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/353-354.
28 Buhârî, Zebâih, 12116, no: 5543.
29 Müslim, Sayd, 34/H, no: 1955.