sumeyye
Fri 18 March 2011, 02:24 pm GMT +0200
KERÂHİYET (YAPILMASI MEKRÜH OLAN İŞLER)
Bu bölümde yapılması mekrüh olan işlerle mekrüh olmayan işler açıklanacaktır. Bu bölüme Kerâhiyet adı verilmiştir. Kendisinden sakınmak vâcib olduğu için mekrühun açıklanması çok mühimdir. Muhtasar adlı eseri ve bu eserinin şerhinde Kudurî bu bölüme; 'El- Hazru ve'l- İbâha' adını vermiştir. Bu doğrudur. Çünkü hazr kelimesi menetmek, ibâha kelimesi de serbest bırakmak mânasındadır. Bu bölümde dinimizin menettiği şeylerle serbest bıraktığı şeyler açıklanacaktır.
Bazıları buna istihsan adını vermişlerdir. Çünkü bu bölümde dinimizin güzel gördüğü şeylerle çirkin gördüğü şeyler açıklanmaktadır. Bu bölümde ad olarak istihsan kelimesinin kullanılması daha güzeldir. Ya da bu bölümdeki mes'elelerin çoğu istihsanî olduklarından ve bunlarda kıyasa yer olmadığından dolayı, bu bölüme bazıları 'istihsan' adını vermişlerdir.
Bazıları da bu bölüme; 'Kitabü'z- Zühd ve'l- Verâ' adını vermişlerdir. Çünkü bu bölümdeki mes'elelerin çoğunu Şeriat serbest bırakmıştır. Ama zühd ve verâ onların yapılmamasını gerektirir. İmam Muhammed'e göre mekrüh, haramdır: Ancak o bu hususda bir nass bulamadığı için, bunun mutlak surette haram olduğunu söylememiştir. Ebû Hanîfe ile Ebû Yûsuf’a göre ise, harama yakın olan şeydir: Zira bu hususdaki deliller birbirleri ile çelişmektedirler ve haramlık tarafı ağır basmaktadır. Bununla alâkalı olarak Peygamber Efendimiz (sas) şöyle buyurmuştur:
“Helâllik ve haramlık delilleri bir araya geldiğinde mutlaka haramlık delili, helâllik delilini alteder.” [1]
Avret Yerine Bakması Haram Olmayanlar:
Tabip, sünnetçi, kadın sünnetçisi ve ebelerin bakması gibi bir zaruret dışında; bir kimsenin avret yerine bakmak haramdır. Biz avreti namaz bahsinde açıklamıştık: Bunun delili şu âyet-i kerîmelerdir:
“(Rasûlüm) mü'min erkeklere; gözlerini (harama) dikmemelerini, ırzlarını da korumalarını söyle.” [2]
“Mümin kadınlara da söyle, (gözlerini (harama bakmaktan) korusunlar. Namus ve iffetlerini esirgesinler).” [3]
Yani avret yerlerini açılmaktan korusunlar ki, başkaları onların avret yerlerine bakmasınlar. [4] Bu mâna müfessirlerden nakledilmiştir. Bu hususda Peygamber Efendimiz (sas) şöyle buyurmuştur:
“Kardeşinin avret yerine bakan mel'ûndur.” [5]
[1] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/119-120.
[2] Nur: 24/30.
[3] Nur: 24/31.
[4] Vücudun rengini gösterecek şekilde naylon veya çok ince bir şey giyerek namaz kılmak ve dışarıda dolaşmanın caiz olup olmadığı hususunda şöyle denilmiştir: 'Vücudun siyah veya beyazlığını gösterecek şekilde naylon veya ince bir kumaşı giyip dışarıda gezmek haramdır. Ahlâkın bozulmasına vesile olduğu gibi, fitne ve fesada da vesiledir. Namus ve şeref mefhûmuna sahip bir kimse erkek olsun kadın olsun böyle bir elbise ile gezemez.
Aynı zamanda böyle bir elbise ile namaz kılmak caiz değildir. Meselâ; kadının saç rengini gösteren ince tülbent ile başını örtüp namaz kılması sahih değildir.' (H. Günenç, Günümüz Mes'elelerine Fetvalar, C: 1, S: 143-144).
[5] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/120-121.