Rüveyha
Mon 23 February 2015, 05:51 pm GMT +0200
Karz (borç verme) akdinde süre belirlenmesi faize (nesie/veresiye faizine) yol açar mı? Şayet süre belirlenmişse, borç veren kişinin, henüz süresi dolmadan alacağını istemesi caiz midir?
Bazı alimler karz akdinde süre belirlemenin nesie (veresiye) faizine yol açacağını söylemektedirler (Kasani, Bedaiu’s-sanai, VII, 396). Ancak karz akdini her yönüyle bir mübadele (alım satım) akdi olarak kabul etmek mümkün değildir. Zira burada gerek borç alanın, gerekse borç verenin parayı değiştirme gibi bir niyetleri yoktur. Ayrıca paranın değiştirilmesinde hem mukriz (borç veren) hem de müstakriz (borç alan) için herhangi bir yarar da mevcut değildir. Bu nedenle akit esnasında bir fazlalık şart koşulmadığı sürece, karz akdinde süre belirlenmesi faize yol açmaz. Fakat belirlenen süre borç veren açısından bağlayıcı değildir.
Borç verme bir yönden teberru akdi olduğu için, mukrizin (borç veren kişinin), şart koşulan süreye riayet etmesi hukuken şart değildir. Ancak söz konusu sürenin bitiminde istemesi ve böylece sözünde durması ahlaki bir görevdir. Zira Müslümanın ahdine vefa göstermesi, sözünde durması en önemli özelliklerdendir. Bu konuda birçok ayet ve hadis mevcuttur (Maide, 5/1; İsra, 17/34). Ayrıca zorda olan bir Müslümanın sıkıntısını gidermek, darda olan borçluya süre vermek dinimizin çok önem verdiği şeylerdendir. Nitekim bir ayet-i kerimde; “Eğer borçlu darlık içinde bulunuyorsa, ona geniş bir zamana kadar süre tanımak vardır. Eğer bilirseniz, alacağı bağışlamanız sizin için daha hayırlıdır.” (Bakara, 2/280) buyurulmaktadır. Rasulüllah da (s.a.s.): “Her kim bir müminin dünya sıkıntılarından bir sıkıntısını giderirse; Allah onun ahiret sıkıntılarından bir sıkıntısını giderir. Her kim darda kalana kolaylık gösterirse, Allah da ona dünya ve ahirette kolaylık gösterir. Kişi din kardeşinin yardımında olduğu sürece, Allah da onun yardımındadır.” (Müslim, Zikr, 38) buyurmuşlardır.
Bazı alimler karz akdinde süre belirlemenin nesie (veresiye) faizine yol açacağını söylemektedirler (Kasani, Bedaiu’s-sanai, VII, 396). Ancak karz akdini her yönüyle bir mübadele (alım satım) akdi olarak kabul etmek mümkün değildir. Zira burada gerek borç alanın, gerekse borç verenin parayı değiştirme gibi bir niyetleri yoktur. Ayrıca paranın değiştirilmesinde hem mukriz (borç veren) hem de müstakriz (borç alan) için herhangi bir yarar da mevcut değildir. Bu nedenle akit esnasında bir fazlalık şart koşulmadığı sürece, karz akdinde süre belirlenmesi faize yol açmaz. Fakat belirlenen süre borç veren açısından bağlayıcı değildir.
Borç verme bir yönden teberru akdi olduğu için, mukrizin (borç veren kişinin), şart koşulan süreye riayet etmesi hukuken şart değildir. Ancak söz konusu sürenin bitiminde istemesi ve böylece sözünde durması ahlaki bir görevdir. Zira Müslümanın ahdine vefa göstermesi, sözünde durması en önemli özelliklerdendir. Bu konuda birçok ayet ve hadis mevcuttur (Maide, 5/1; İsra, 17/34). Ayrıca zorda olan bir Müslümanın sıkıntısını gidermek, darda olan borçluya süre vermek dinimizin çok önem verdiği şeylerdendir. Nitekim bir ayet-i kerimde; “Eğer borçlu darlık içinde bulunuyorsa, ona geniş bir zamana kadar süre tanımak vardır. Eğer bilirseniz, alacağı bağışlamanız sizin için daha hayırlıdır.” (Bakara, 2/280) buyurulmaktadır. Rasulüllah da (s.a.s.): “Her kim bir müminin dünya sıkıntılarından bir sıkıntısını giderirse; Allah onun ahiret sıkıntılarından bir sıkıntısını giderir. Her kim darda kalana kolaylık gösterirse, Allah da ona dünya ve ahirette kolaylık gösterir. Kişi din kardeşinin yardımında olduğu sürece, Allah da onun yardımındadır.” (Müslim, Zikr, 38) buyurmuşlardır.