sidretül münteha
Fri 18 February 2011, 10:12 am GMT +0200
G~7. Kabir Üzerine Namaz:
Cenaze namazına yetişemeyen kimse ölü gömüldükten sonra kabri üzerine namaz kılabilir mi, kılamaz mı diye ihtilâf etmişlerdir:
îmam Mâlik «Kabir üzerinde cenaze namazı kılınamaz» demiştir.
îmam Ebû Hanife de «Ölünün velisinden başkası kılamaz. Ancak eğer ölünün namazı başkası tarafından kılınmış ise velisi kabri üzerine kılabilir» demiştir.
îmam Şafii, imam Ahmed, imam Dâvûd ve bir, kitle ise «Cenaze namazına yetişemeyen adam -kim olursa olsun- kabir üzerine kılabilir» demişlerdir.
Kabir üzerine cenaze namazını kılmanın cevazını söyleyenler, ölünün yeni gömülmüş olduğunu şart koşmakta müttefik olup ancak, bu gömülmenin yenilik süresi hakkında ihtilâf etmiş, en çok «bir aya kadar kılınabilir» demişlerdir.
Bu ihtilâfın sebebi, amelin bu hususta gelen rivayetlerle çelişmesi-dir. Çünkü Îbnü'l-Kasım «İmam Mâlik'e 'Peygamber (s.a.s) Efendimiz'den gelen habere göre Efendimiz (s.a.s) bir kadının mezarı üzerine namaz kılmıştır1 dedim.
îmam Mâlik 'Evet, böyle bir hadis vardır. Fakat amel bu hadise uymamaktadır' dedi» demiştir.
Halbuki Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in kabir üzerine cenaze namazını kıldığı, hadis ulemasının ittifakı ile sabittir.
Nitekim îmam Ahmed b. Hanbel, «Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in kabir üzerine cenaze namazını kıldığı, hepsinin de senedi iyi olan altı yoldan rivayet olunmuştur» demiştir. Hadis ulemasından bazıları üç yol daha ilâve etmişlerdir ki onlarla birlikte dokuz yol olur. Buhâri ile Müslim, Ebû Hürey-re'den getirmişler[63].
îmam Mâlik, mürsel olarak Ebû Umâme b. Sehl'den [64] getirmiştir. îbn Vehb, İmam Mâlik'ten, îmam Şafii gibi dediğini de rivayet etmiştir.
îmam Ebû Hanife ise -zannederim- bu mes'elede de kendi adeti üzere hareket etmiştir. Çünkü îmam Ebû Hanife, halk arasında yaygın olaylar hakkındaki haber-i ahad'ı -halk arasında yayılmadığı ve gereğince amel edilmediği zaman- reddederdi. Zira halk arasında yayılması gereken bir haberin yayılmaması, o haberin kuvvetini gevşetip doğruluğu hakkındaki zannı şüpheye çeviren veyahut uydurma veya mensuh olduğu zannını doğuran bir karinedir.
(Kadı -îbn Rüşd- diyor ki): Yukarıda amel ile istidlal etmekten ve Hanefilerin «umumî belvâ» diye isim verdikleri bu kabil istidlalden bahsedip ikisinin aynı şey olduğunu söyledik. [65]
[63] Buhârî, Cenâiz, 23/66, no: 1337; Müslim, Cenâiz, 11/23, no: 956.
[64] Mâlik, Cenâiz, 16/5, no: 15.
[65] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 1/454-455.