sumeyye
Tue 23 February 2010, 04:22 pm GMT +0200
Iys Seferi
Seferin Mevkii, Tarihi ve Sebebi
Seferin Mevkii, Tarihi ve Sebebi
lys; Süleym oğulları yurdunda bir yerdir.[258] Medine´ye dört gecelik, Zü´l-merveye bir geceliktir.[259] Ağaçlı bir vadidir.[260]
lys seferi, Hicretin 6. yılında Cumâdelûlâ ayında vuku bulmuştur.[261]
Şam´dan Kureyş müşriklerinin bir ticaret kervanının gelmekte olduğu öğrenilmişti.[262]
Kureyş müşrikleri, daha önce de, Ebu Süfyan´ın idaresindeki büyük ticaret kervanının bağışlanan kazancıyla güçlenerek Uhud´a kadar gelip Peygamberimiz Aleyhisselamla çarpışmış bulunuyorlardı. [263] Kureyş müşrikleri iktisaden güçlü durumda bulundukça, Hendek savaşında olduğu gibi, kabileleri yan larına alarak, Medine´ye saldırın aktan;[264] bilakis, Sümame b. Üsal´in Yemâme´den Mekke´ye hububat yüklenmesinde[265] veya Ebu Basîr´in Şam ticaret yollarını kesmesinde[266] olduğu gibi, başlan dara geldikçe de, Peygamberimiz Aleyhisselama yalvarmaktan geri durmuyorlardı.[267]
O halde, Kureyş müşriklerinden selamette kalabilmek için, zaman zaman onları iktisaden zayıflat mak, güç duruma düşürmek gerekiyordu.
Bunun için, Peygamberimiz Aleyhisselam, Şam´dan gelmekte olan Kureyş ticaret kervanına elkoy-mak üzere, Zeyd b. Hârise´nin kumandası altında 170 kişilik bir süvari birliğini yola çıkardı.[268]
Peygamberimiz Aleyhisselamın kızı Hz.Zeyneb´in kocası Ebu´l-Âs b. Rebi´ de ticaret için Şam´a git mişti.
Kendisi, henüz Müslüman olmamakla beraber, güvenilir bir kişi idi.
Ebu´l-Âs´ın yanında Kureyş müşriklerine ait pek çok mal bulunuyor ve kendisi de kafile ile Şam´dan dönüyordu.[269]
İslâm mücahidleri Kureyş ticaret kervanını yakaladılar, kervanda bulunan malları, bilhassa Safvan b. Ümeyye´ye ait pek çok gümüşleri ele geçirdiler.
Kervanda bulunan kimseleri de esir ettiler.[270]
Ebu´l-Âs b. Rebi´ de esir edilenler arasında idi.[271]
İğtinam edilen mallar, mücahidler arasında bölüştürüldü.[272]
[258] Yâkût, Mu´cemu´l-büldân, c. 4, s. 173.
[259] İbn Sa´d, Tabakât, c. 2, s. 87.
[260] Zürkânf, Mevâhibü´l-ledünniye Şerhi, c. 2, s. 156.
[261] Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 5, c. 2, s. 553, İbn Sa´d, Tabakât, c. 2, s. 87, Belâzurî, Ensâbu´l-eşrâf, c. 1, s. 377.
[262] Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 553, İbn Sa´d, Tabakât, c. 2, s. 87.
[263] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 64, Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 199, 200, İbn Sa´d, Tabakât, c. 2, s. 37.
[264] İbn İsfıak, İbn Hişam, c. 3, s. 226, Vâkıdî, c. 2, s. 442, 444, İbn Sa´d, c. 2, s. 66.
[265] İbn İshak, İbn Hişam, c. 4, s. 288, İbn Sa´d, c. 5, s. 550, İbn Abdilberr, İstiâb, c. 1, s. 21 5.
[266] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 338.
[267] İbn İshak, İbn Hişam, c. 4, s. 388, İbn Sa´d, c. 5, s. 550, İbn Abdilberr, c. 1, s. 215.
[268] Vâkıdî, c. 2, s. 553, İbn Sa´d, c. 2, s. 87.
[269] İbn Kayyım, Zâdu´l-mead, c. 2, s. 1 34.
[270] Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 553, İbn Sa´d, Tabakât, c. 2, s. 87.
[271] Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 553.
[272] İbn Kayyım, Zâdu´l-mead, c. 2, s. 1 34.
M. Asım Köksal, İslam Tarihi, Köksal Yayıncılık: 5/209-210.