sumeyye
Tue 31 July 2012, 01:34 pm GMT +0200
İtikadı Küfrü Gerektiren Sözlerle Yemin: [830]
a) Hanefi ve Hanbelî Mezheplerine göre, itikadı küfrü gerektiren özel sözleri yemin olarak söylemek, istihsan yoluyla yemin sayılır ve keffaret gerekli olur:
(1) Hanefi Mezhebine göre, “şunu yaparsam, Allah'tan, Peygamberden, Kur'ân'dan, İslâm, namaz, oruçtan beriyimdir” denerek yemin edilir ve hânis olunursa, keffaret gerekir. Aynı şekilde, şunu yaparsam yahudiyim, hıristiyanım...” deyince, şart yerine geldiğinde, yemin istikbale ait olursa, keffaret gerekir. Böyle bir durumda hâlif, bunun yemin olduğuna inanırsa mürted olmaz, fakat bununla mürted olduğuna inanırsa, -küfre rıza göstermiş olacağından- mürted olur.
“Orucum yahudilerindir” denir ve bununla kurbete niyet edilirse, yemin keffareti ödenir. Böyle bir söz, geçmişe aitse, gamûs yemini olur; Muhammed b. Mukatil er-Razî'ye göre, bu şekilde yemin eden kâfir olur, Ebu Yusuf, İbn Suca ve onların görüşünü sahih olarak nitelendiren Kâsânî'ye göre kâfir olunmaz.
(2) Hanbelî Mezhebine göre, “şunu yaparsa yahudidir, hıristiyandır...” gibi hallerde, mahlûfun aleyh yapılırsa, yemin keffareti ödenir; ancak, bazılarınca keffaret ödenmediği gibi hâlif tekfir de olunmaz, fakat haram işlenmiş olur, tevbe gerekir.
b) Şafiî ve Maliki Mezheplerine göre, bu gibi sözler, kıyas yoluyla yemin olmadıkları için, keffaret ödenmez:
(1) Şafiî Mezhebine göre, bu sözler hükümsüzdür, ancak onlarla küfre rıza gösterilirse mükellef tekfir olunur, diğer durumlarda kelime-i tevhid ve tevbe gerekli olur.
(2) Malikî Mezhebine göre, bu çeşit sözler için kefaret ödenmez, ancak bunlarla yemin haramdır, yemin dışındaki konular için -eğlence yoluyla da olsa- böyle bir söz söylenince- mürted olunur.
[830] Cezîrî, Fame, c, II, s. 77, 78, 78-79; İbn Rüşd, BM, c. I, s. 332; Kâsânî, BS, c III, s. 8; Serahsî, age, c. VIII, s. 134.