sumeyye
Sat 9 April 2011, 12:47 pm GMT +0200
İSTİHAZE KANI VE ONA BENZEYENLER
Kendisinden istihaze kanı gelen kadın ve sürekli olarak sidiğini tutamayan, içi giden, kendisinden devamlı koku gelen, burnu kanayan, yarasının akıntısı kesilmeyen kimseler her namaz vakti için abdest alır ve o abdestle diledikleri kadar namaz kılarlar (İmam Şâfii): Zira İbn. Ömer (ra) in rivayetine göre Hz. Peygamber (sas) şöyle buyurmuştur:
“İstihazeli kadın her namaz vakti için abdest alır.”
Ben hep istihaze kanı görüyorum, temizlenemiyorum, diyen Fatıma b. ebî Hubeyş'e Rasûlullah (sas) şöyle buyurmuştur:
“Her namaz vakti için abdest al” [68]
Hz. Peygamber (sas) in şu sözü de bu mânayı tefsir edbilir
“İstihazeli kadın her namaz vakti için abdest alır,” Çünkü namaz kelimesiyle namaz vakti kastedilir. Bunu teyiden başka bir hadîs-i şerîfdede şöyle buyurulmuştur:
“Her nerede namaz bana kavuşursa, teyemmüm eder, namaz kılarım.” Bu hadîs-i şerîfdeki 'namaz' kelimesiyle de namaz vakti kastedilmiştir. Meselâ; 'öğle namazında sana gelirim' denildiğinde, 'öğle namazı vaktinde sana gelirim' demek istenir.
Namaz vakti vakti çıktığında abdestleri bâtıl olur. Başka namaz kılmak için yeniden abdest alırlar: Bu hükmü teyid edici rivayetleri naklettik. Özürlünün abdesti Ebû Hanîfe ile İmam Muhammed'e göre namaz vaktinin çıkışıyla; İmam Züfer'e göre vaktin girişiyle, Ebû Yûsuf’a göre ise bunlardan her hangi biriyle bozulur. Bu ihtilafın semeresi iki meselede görülmektedir: Şöyle ki; Özürlü kişi sabah namazı için abdest alır, sonra güneş doğar; yine özürlü kişi güneş doğduktan sonra bayram veya kuşluk namazı için abdest alır, sonra öğle namazının vakti girer. Bu kişinin birinci meselede Ebû Hanîfe ile İmam Muhammed'e göre abdesti bozulur; çünkü güneş doğunca sabah namazının vakti çıkmış olur. İkinci meseledeyse, bozulmaz. Çünkü namaz vakti çıkmış değildir. İmam Züfer'e göre bunun tersi bir hüküm söz konusudur. İmam Ebû Yûsuf’a göre her iki meselede de abdest bozulur. Çünkü bu abdest menfi (olumsuz) bir faktörle yapılmış bir temizliktir ve vakit ile takdir olunur. Vaktin ne öncesinde, ne de sonrasında muteber olmaz.
İmam Züfer dedi ki; eğer abdest vaktin girişiyle bozulmuşsa; bir vakte bir namaz eklenmiş olur ki, bu da nassa aykırıdır. Ebû Hanîfe ile İmam Muhammed'e göre özürlüye tanınan bu ruhsat, ihtiyaç sebebiyle tanınmıştır. Namaz vaktinin çıkışı bu ihtiyacın ortadan kalktığını gösterir. Yeni bir vaktin girişi ise, abdestin yeniden alınması gerektiğini gösterir. Şu halde abdestin bozuluşunu vaktin çıkışına bağlamak daha uygun olur.
Güneşin doğuşundan önce abdest alan kimse misalinde İmam Züfer'e göre yeniden abdest almak gerekir. Buna göre özürlülerin abdestleri namaz vaktinin çıkışı anında ama önceden meydana gelen bir hades hali sebebiyle bozulur. Özürlünün kanamalı olarak namaz kılması bir ruhsattır; çünkü abdest kendisinden sonra meydana gelen hadesi ortadan kaldırmaz.
Özürlü kişi; mübtela olduğu hades hali kendisinde mevcud iken, üzerinden namaz vakti geçen kimsedir: Öyle ki, kan tam bir namaz vakti kesilse, o kişi kesilme vaktinden itibaren özür sahibi olmakdan çıkar.
Kadından on günden fazla kan gelince, kadının belli bir hayız müddeti varsa; bu müddeti aşan kan istihaze kanı olur: Çünkü kanama on günü aşınca, kadının istihazeli olduğu anlaşılır ve âdet günlerine döndürülür. Hz. Peygamber (sas) istihazeli bir kadına şöyle buyurmuştur:
“Hayızlı günlerinde namazı bırak, sonra abdest alıp namaz kıl.” [69]
İstihazeli olarak büluğa erip, kanı kesilmeyen kadının hayzı her aydan on gün olarak takdir edilir (İmam Şâfii): Çünkü bu hayız hali için uygun olan bir müddettir. Bu şüphe ile uygunlukdan çıkmaz.
Geriye kalan yirmi gün ise, istihaze kanı olur: Buna dair bilgi önceden verilmişti. [70]
[68] Bu hadisi şerifi Ebu Davud rivayet etmiştir.
[69] Bu hadisi şerifi Ebu Davud ve Müsned’inde Ahmed b. Hanbel rivayet etmişlerdir.
[70] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 1/58-60.