müzzemmil
Tue 13 September 2011, 12:55 pm GMT +0200
İsraf ve Sür'at
İsraf kelimesi bütün türevleriyle birlikte Kur'an’ı Kerim'de 23 defa tekrarlanmıştır. Şöyle ki, el müsrifîne lafzı şu ayette olduğu gibi 10 Yerde gelmiştir:
"O aşırıların (el-müsrifîn) emrine uymayın." [786]
Müsrifûhe lafzı şu ayet’i kerimede olduğu gibi 3 yerde tekrarlanmıştır:
"Doğrusu siz, israfçı (müsrifine) bir kavimsiniz." [787]
Müsrif lafzı Allah’u tealanın şu sözünde olduğu gibi 2 yerde gelmiştir:
"Şüphesiz Allah aşırı giden, (müsrif), yalancı olan kimseyi doğru yola iletmez." [788]Tüsrifû lafzı ise şu ayette olduğu gibi 2 yerde kullanılmıştır:
"Yeyin, için, fakat israf (tüsrifû) etmeyin." [789]
Aşağıdaki türevlerin her biri de şu ayetlerde birer defa zikredilmiştir:
"İşte israf eden (eşrefe) ve Rabb'inin ayetlerine inanmayanları böyle cezalandırırız." [790]
"(Tarafımdan onlara) de ki: "Ey nefislerine karşı aşırı giden (esrefû) kullarım, Allah'ın rahmetinden ümid .kesmeyin." [791]"öldürmede aşırı gitmesin (yüsrif )." [792]
"Ve onlar ki harcadıkları zaman, ne israf (yüsrifû) ederler, ne de cimrilik ederler."
"Büyüsünler diye alakoyup israf (isrâfen) ile tez elden onların mallarını yemeğe kalkmayın." [793]"Rabb'imiz, bizim günahlarımızı ve işimizde taşkınlığımızı (is-râfenâ) bağışla." [794]
23 defa da sür'at kelimesi ve türevleri zikredilmiştir. Mesela seri' lafzı şu ayette olduğu gibi 10 defa tekrarlanmıştır:
"Bugün zulüm yoktur. Allah, hesabı çabuk (seri’) görendir." [795]
Yüsâriu lafzı ise Allah tebarek ve tealanın şu sözünde olduğu gibi 7 defa kullanılmıştır:
"İnkâra koşanlar (yüsâriu) seni üzmesin, onlar Allah'a hiçbir zarar veremezler." [796]
Seri'en lafzı şu ayet’i kerimede olduğu gibi 2 defa zikredilmiştir:
"O gün (kabirlerden) hızlı hızlı (seri'en) çıkarlar." [797]
Esre' lafzı da şu ayette olduğu gibi 2 defa tekrarlanmıştır:
"O hesap görenlerin en çabuğudur (esre')." [798]
Sözkonusu ıstılahın türevlerinin her biri şu ayetlerde birer defa geçmektedir:
"Onlar öyle mi sanıyorlar ki kendilerine verdiğimiz mal ve oğullar ile onların iyiliklerine koşuyoruz? (nüsâriu)"[799]
Takva sahipleri için hazırlanmış bulunan cennete koşun (sâriu)." [800]
Böylece (Kur'an’ı Kerim'de) bahsedilen israf ve türevleriyle çeşitli yerlerde geçen sürat kelimesi ve türevleri birbirine eşittir.[801]
[786] Şuara: 21/151.
[787] A’raf: 7/81.
[788] Mü'min: 40/28.
[789] A’raf: 7/31.
[790] Tâhâ: 20/127.
[791] Zümer: 39/53.
[792] İsra: 17/33.
[793] Nisa: 4/6.
[794] Al-i İmran: 3/147.
[795] Mü'min: 40/17.
[796] Al-i İmran: 3/176.
[797] Mearic: 70/43.
[798] En'am: 6/62.
[799] Mü'minun: 23/56.
[800] Al-i İmran 3/133.
[801] Abdurrezzak Nevfel, Kur’an’da Ölçü ve Ahenk, İnkilap Yayınları, İstanbul, 1988: 102-104