sumeyye
Thu 24 March 2011, 05:32 pm GMT +0200
İddet
Iddet; nün masdan olup, saymak mânasmdadır. Hz. Peygamber (sas) e kıyametin ne zaman kopacağı sorulduğunda şu cevabı vermişti; "İki iddet tamamlandığı zaman. "Yani cennetliklerin sayısıyla cehennemliklerin sayısı tamamlandığı zaman kopar.
Boşanmadan ve kocanın ölümünden sonra kadının beklemesi gereken zamana iddet denilmiştir. Çünkü kadın beklemesi gereken müddet içinde günleri sayar ve kendisine vaadedilen genişlik zamanını bekler.
İddet beklemenin vâcib oluşunun delili şu âyet-i kerîmelerdir:
"Boşanmış kadınlar kendi başlarına (evlenmeden) dört ay on gön beklerler. "(Bakara: 228).
"Sizden ölenlerin geride bıraktıkları eşleri kendi başlarına (evlenmeden) dört ay on gün beklerler. "(Bakara: 234).
"Kadınlarınız içinden, âdetten kesilmiş olanlarla âdet görmeyenler hususunda tereddüt ederseniz, onların bekleme süresi üç aydır. Gebe olanların bekleme süresi ise, yüklerini bırakmaları (doğum yapmalaradır. (Talâk:
"Onlann iddetîerini gözeterek boşayın ve iddeti de sayın. "(Talak:
İddetin Şekilleri: İddet üç şekilde olur:
1-Hayzagöre,
2- Ay hesabına göre,
3- Kadının çocuğu doğurmuş olmasına göre.
İddetin Sebepleri:
İddet beklemek de üç sebepden dolayıdır:
1-Boşanma,
2- Kocanın vefatı,
3- Cinsî münasebet. Bu sebepler -inşâallah- ileride açıklanacaktır.
Cinsî münasebetten sonra yapılan boşama ve nikâhın feshinden dolayı hür kadınlar üç hayız iddet beklerler. Hayız görmeyen küçük kızlar ve hayizdan kesilmiş yaşlı kadınlar üç ay iddet beklerler. Kocaları Ölen hür kadınların iddeti dört ay on gün beklemektir:
Çünkü okuduğumuz âyet-i kerîmeler bunu emretmektedirler. Nikâhın feshiyle meydana gelen ayrılık, boşanmayla meydana gelen ayrılık gibidir. İddet beklemenin maksadı rahmin temizlenmesidir ki, bu maksat her ikisini de kapsamaktadır.
Boşanmadan dolayı cariyenin bekleyeceği iddet iki hayızdır:
Bununla alakalı olarak Hz. Peygamber (sas) şöyle buyurmuştur:
"Cariyenin talâkı ikidir, iddeti de iki hayızdır " [81]
Cariyelerden küçük olanların ve yaşlılıkdan dolayı hayızdan kesilmiş olanların iddetleri bir buçuk aydır: Çünkü kölelik yarıya indirir. Ancak hayız bölünemediğinden bir buçuk hayız, ihtiyaten ikiye tamamlanmıştır. Ömer (ra) demiştir ki; 'yapabilseydim, bu iddeti bir buçuk hayız yapardırm.' Ay ikiye bölünemediği için, iddeti ay hesabıyla bir buçuk ay olarak belirlenmiştir. Kocaları ölen cariyeler iki ay beş gün beklerler: Bunun sebeplerini açıklamıştık. [82]
[81] Bu hadîsi Ebû Dâvud, Tirmizî, Dârimî, Beyhakî, îbn. Mâce ve Mâlik rivayet etmiştir
[82] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 3/219-221.