hafiza aise
Sun 26 August 2012, 12:16 pm GMT +0200
İçki satılan yerden alış veriş yapılır mı
Soru: Yakınımızdaki marketlerden bazıları içki de satıyor.Biz buradan alış veriş de yapıyoruz. Bazıları içki satan yerden alış veriş yapılmaz,alınan şeyler haram olur diyorlar. Bu konuya siz nasıl bakıyorsunuz. İçki satılan yerden aldıklarımız haram olur mu? Hal bu ki biz buradan helal şeyler alıyoruz,içkiyle bir ilgimiz olmuyor.Buna rağmen bizim aldığımız helal gıdalar nasıl haram oluyor?Ben bunu bir türlü anlayamıyorum?
*******
Cevap: Alış verişin iki temel unsuru vardır.Bu iki temel unsur helal olursa alış verişte helal olur,haramlık akla bile gelmez. O iki temel unsur, verilen ile alınan.. Helal para veriliyor, karşılığında da helal madde alınıyorsa alış veriş tamamlanmış demektir. Haramlık söz konusu olamaz. Çünkü siz helal paranızı vermişsiniz karşılığında da helal maddenizi almışsınız. Alış veriş tamamlanmış,konu bitmiştir..
Ancak burada düşünülmesi gereken bir başka şey olsa gerektir. Herhalde haram olur diyenler o şeyi hatırlatmak istiyor olmalılar.
Müşterilerine içki takdim ve teşhir etmeyen yerlerle içki takdim edip,içilmesine yardımcı olanlar karşısında sizin tutum ve tercihiniz. .Şayet sizin nazarınızda içki satanla satmayan eşitse sizde bir takdirsizlik var demektir.İçki satmayan adama da diyorsunuz ki,ne yapayım içki satmadığından dolayı seni tercih etmiyorum,sende müşteri kaybediyorsan sen de içki sat..Çevremizde içki içenlere sende destek ver,içenler çoğalsın demiş oluyorsun..
Bence söylenmek istenen bu olsa gerektir. Alışveriş yaparken haram satana destek verip teşvik etmiş olmak konusu..
Gerçekten de böyle helal alışverişlerde haramı desteklemek de söz konusu oluyor mu?.. Şayet böyle bir durum söz konusu ise, Maide Sûresi'nin ikinci ayetinin ikazı burada bizi düşündürmeli değil mi?:
-İyilikte ve faydalı şeylerde birbirinize destek verip yardımlaşın; fakat kötülükte, zararlı şeylerde birbirinize destek verip yardımlaşmayın.Kötülüğün yaygınlaşmasına sebep olmayın!..
İçki satan yerden alışveriş yapınca gerçekten de buraya destek vermiş olmak söz konusu olur mu? Olursa bu bir bakıma haramın ve zararlı şeylerin yayılmasına destek vermek, yardımcı olmak manasına gelir mi?..
Akla gelebilir ki, bağımlılık yapan haramları satanlardan alışveriş yapmazsanız onlar da sizin bu titizliğinizi bilir, sizi kaybetmekten çekinir, toplumun zararına olan içki gibi haramları satmaktan cayabilirler mi? Böylece siz de bu titizliğinizle haramın yayılmasına yardımcı değil de tam aksine engel olmuş olur musunuz?..
Bir başka misal: Diyelim ki, mülkünüzü kiraya verdiğinizde helal bir anlaşma yapmış olmaktasınız. Şayet burasını haram işte kullanacağını, meyhane yapacağını biliyorsanız, meyhaneyi siz işletmiyorsunuz ama işleyene destek vermiş olmuyor musunuz? Bağdaki üzümünüzü satarken helal mal satıyor, karşılığında helal para alıyorsunuz. Şayet bunu şarap yapana satarsanız şarap yapmış olmazsınız ama yapana yardım edip destek vermiş sayılmaz mısınız?..
Anlaşılan odur ki, helal bir alışveriş yaparken harama da destek vermiş olmak ihtimali de söz konusu mu, buna dikkat etmek gerekiyor...
Yoksa markette helal para verip helal mal almakta bir haramlık söz konusu olmaz elbette. Çünkü verdiğiniz para helal, aldığınız mal helal... Bu tek başına tamam...
Hadisin verdiği şu ölçüyü de hatırlayabiliriz burada:
"Sebep olan yapan gibidir!.." İyiliklere sebep olan onu yapan gibidir. Kötülüklere sebep olan da onu yapan gibidir. Bence asıl incelenip karar verilmesi gereken konu bu olsa gerektir... Doğrudan harama girmek yok, ama dolaylı yoldan haramın yayılmasına destek vermiş olmak var mı? İçki satmama titizliği gösterenleri bırakıp satanları tercih etmenin bir manası olur mu?.. Bence düşünülmesi gereken konu bu olsa gere ....
AHMET ŞAHİN