hafiza aise
Sun 12 June 2011, 05:22 pm GMT +0200
F) HZ. PEYGAMBERİN (S.A.) SPOR VE BEDEN EĞİTİMİNDEKİ TUTUMU
Hareket ve sükûn, yani spordaki tutumuna gelince, bu konuda t gun, övgüye değer ve en doğru türlerine uygun düştüğü bilinenlere bir fasıl ayırıyoruz.
Bilindiği gibi beden, devamı için yeme ve içmeye muhtaçtır. Besin, bir bütün olarak bedenin bir parçası olamaz, bilâkis her sindirimde gıda maddesinden bir parça kalması gerekir. Zamanla artınca sayı ve nitelik olarak ondan da bir şey toplanır. Sayısıyla, bedeni kapaması ve ağırlaştırması suretiyle zarar verir ve şişmanlık (ihtibâs) hastalıktan ortaya çıkarır. Boşaltılırsa, ilaçlarla bedene acı verir. Çünkü çoğu zehirlidir. Yararlı ve iyiyi de çıkarır. Niteliğiyle de, bizzat veya bozularak pişirmek, bizzat soğutmak veya sıcaklığından dolayı bol sıcağın zayıflaması suretiyle yine zarar verir.
Fazlalık tıkanıklıkları zararlıdır, terkedilmiş veya boşaltılmıştır. Hareket, bunların doğmasını engellemede en kuvvetli yollardandır. Çünkü organları ısıtır, fazlalıkları akıtır, zamanla bir toplanma olmaz, bedeni hafiflik ve dinçliğe alıştırır, gıdayı kabul edici yapar, mafsalları sertleştirir, pazuları ve bağlan güçlendirir, vaktinde ve normal ölçüde kullanılınca maddî ve mizacî hastalıkların çoğundan emin kılar.
Spor, gıdanın inmesinden ve iyice sindirilmesinden sonra yapılır. Normal spor, derinin kızardığı, bedenin geliştiği ve terlediği spordur. Ter akıtacak derecede spor, aşırıdır. Çok hareket eden organ kuvvetlidir, özellikle de sporun türü bunu etkiler, hatta her küvetin durumu budur. Çünkü çok ezber yapanın hafızası güçlenir. Çok düşünenin düşünme gücü artar. Her organın özel sporu vardır. Gönlün sporu, okumaktır. Okumaya gizliden açığa doğru yavaş yavaş başlamalıdır. Kulağın sporu, sesleri ve sözü duymakla ilgilidir. Hafiften ağıra doğru geçilir. Dilin eğitimi, konuşmakladır. Gözünki de buna benzer. Yürüme eğitimi, yavaş yavaş yapılır.
Ata binme, ok atma, güreş ve koşu, bütün beden için spordur. Cüzzam, istiskâ (hydropisie) ve külanc gibi müzmin hastalıkları söküp atar.
Nefsin eğitimi; ilim ve edep öğrenme, sevinç ve neşe, sabır ve sebat, cesaret ve hoşgörü, iyilik yapma vb. gibi, nefislerin eğitildiği şeylerle olur. En önemli eğitiminden biri, sabır, sevgi, cesaret ve iyiliktir. Benimsenmiş durum ve yerleşmiş melekeler oluncaya kadar bu şekilde eğitime devam edilir.
Hz. Peygamber'in (s.a.) bu konudaki tutumunu incelersen, sıhhat ve kuvvetleri koruyan, dünya ve âhirette yararlı en üstün bir tutum olduğunu görürsün.
Şüphesiz ki bizzat namaz; iman sağlığım, dünya ve âhiret mutluluğunu korumasından ayrı olarak, beden sağlığını koruma ve fazlalıkları eritme konusunda en yararlı eğitimdir. Geceleyin namaz kılmak da sağlığı koruma yollarının en önemliîerindendir, müzmin hastalıkların pek çoğunu engeller ve beden, ruh ve kalp için en etkili şeylerdendir. Nitekim Sahihayn'da Rasülul-lah'ın (s.a.) şöyle buyurduğu rivayet edilir: "Sizden biri gece uyuyunca, şeytan onun boyunköküne üç düğüm bağlar. Her bir düğümle birlikte senin üzerinde uzun bir gece vardır diye (vesvese) vurur. O kimse uyanıp Allah'ı anarsa, bir düğüm çözülür. Abdest alırsa ikinci düğüm de çözülür. Namazı da kılarsa şeytanın düğümlerinin hepsi çözülür. Artık o teheccüd sahibi, düğümü çözük, gönlü hoş ve neşeli bir halde sabahlar. Fakat zikir yapmaz, abdest alıp, namaz kılmazsa gönlü kirli ve uyuşuk bir halde sabahlar."[797]
Şeriata uygun oruçta, sağlığı koruma, bedeni ve nefsi eğitme konusunda sağlam fıtratlı kimselerin reddedemeyeceği durumlar vardır.
Cihada ve ayrıca kuvvet, sağfığr koruma, kalp ve bedeni güçlendirme ve fazlalıklarını atma, üzüntü, gam ve kederi giderme sebeplerinden olan küllî hareketlerin bulunduğu işlere gelince; bunlar ancak nasibi olanların bileceği durumlardır. Hac ve hac işlemlerinin yapılışı da böyledir. At yarışı, mızrak oyunu, ihtiyaçları gidermeye, dostlara, haklarını yerine getirmeye, hastalarını ziyarete ve cenazelerini defnetmeye yürüyüş, cuma ve cemaat namazlarına yürüyüş, abdest ve gusül hareketleri de böyledir.
Bu, sağlığı koruma ve fazlalıkları atma konusunda belirlenen eğitimin en azıdır. Dünya ve âhiret iyiliklerine ulaşmak ve kötülüklerini defetmek konusunda Rasûlullah'a meşru kılınan ise bunun ötesinde bir durumdur.
Bildiğin gibi, Raşûlullah'ın beden ve kalp sağlıklarını koruma ve zararlarını atma tıbbı konusundaki tutumu, her türlü tutumun üstündedir. Anlayan için konuyu daha fazla anlatmaya gerek yok. Başarı, Allah'tandın[798]
[797] Buharı, 3/19, 22; Müslim, 776. Ebu Hureyre'den.
[798] İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 4/453-455.