ehlidunya
Tue 13 December 2011, 01:17 am GMT +0200
Hz. Mevlânâ'nın sağlıkla ilgili beyitleri
Aralık ayının on yedinci günü Hz. Mevlânâ'nın Allah'a kavuşma günüdür.
Yüce Mevlânâ, hayatı boyunca beklediği bu kavuşma anı için şöyle buyurur: "Canı sen aldıktan sonra ölüm şeker gibidir; seninle olduktan sonra ölmek tatlı candan da tatlıdır bize." Divan-ı Kebir I-Beyit: 28 54.
Konya, bu ay anma törenleri dışında konferanslarla, sergilerle, konserlerle doludur. Her yerde O'nu görür, düşünür, anar ve O'nunla dolu dolu olursunuz. Konyalı olmak bu açıdan bir şanstır; bu güzellikleri üç-beş gün değil bütün aralık ayı boyunca yaşarsınız; çünkü 17 Aralık'tan sonra da programların anıları yılbaşına kadar sözle, sohbetle sürer gider.
Bu ayda başka bir güzellik de yaşanır. Okul yıllarından bir arkadaşınız veya eski bir dostunuz, törenler için Konya'ya gelir ve sizi bulur. Ne büyük mutluluktur. Yıllar öncesi bir gençlik arkadaşınızla yeniden görüşmek ve eski yıllara dönmek...
Bu hafta yüce Mevlânâ'dan bir hikâye sunacaktım; ama son günlerde televizyon ekranlarında çok kişinin aklını karıştıran, sağlık ve tıp konularına değinen programlar veriliyor. Bu nedenle, onun sağlık, tıp ve perhizle ilgili beyitlerinden örnekler vermek istiyorum. Günümüzde çoğu uzmanlarımızın tavsiyesi olan sirkeli su, 13. yüzyılda balla karıştırılarak nasıl sirkencübin şerbeti olarak sunuluyormuş; safraya, karaciğere nasıl iyi geliyormuş, görelim. Ayrıca 'insanın en iyi ilacı dostudur' sözünün 13. yüzyılda da geçerli olduğunu; dost ziyaretlerinin hastaya en iyi ilaç olduğunu, az yemenin, perhiz yapmanın insanlar için nasıl yararlı olduğunu yine onun beyitleriyle görelim.
Mesnevi'de perhiz, tıp ve sağlık...
"Balla karılmış sirkeye döndüm de ciğer hastalığını iyileştirme yolunu buldum; o derde derman oldum." m1:595-b:3677.
"Perhiz gerçekten de ilacın temelidir; perhiz et de canındaki gücü-kuvveti seyret." m:486-b:2923.
"Bedenine yağlı ballı yiyecekler verdikçe özünde semizlik göremezsin." m2:69-b:265.
"Ekmediğini biçmeyi ummak ham ümittir; ham bir şey yeme ay oğul. Ham yemek insana hastalık verir." m2:126-733.
"Çabayla araz perhizi cevher olur; perhizle acı ağız bala döner." m2:162-b:951.
"Dünyada da balsın sen ahirette de bal. Dünyada da sirkeyiz biz, ahirette de. Bu safraysa ballı sirke şerbetiyle giderilir." m2:285-b:1865.
"O hekimler gıda verirler, meyve sunarlar hastaya; hayvani can onlarla güçlenir, kuvvetlenir." m3:325-b:2704.
"Şu tiksinmek de bildik oluştan doğar, sevgide; hastalık da güzelim yiyecek içecekten meydana gelir, sağlık-esenlik de." m4:420-b:3011.
"İstek doğruysa tez yememek iyidir; böyle yenen yemek boğazda durmaz, mideye oturmaz, iyice siner." m6:396-b:2593.
"Çünkü helva vakitsiz yenince safra yapar." m6:398-b:2607.
"Dostların kalbinde öyle üzüntüler olur ki bu hiçbir ilaçla geçmez. Ne uyumakla, ne gezmekle, ne yemek yemekle iyileşir. Yalnız 'dostun yüzü hastanın şifasıdır', dedikleri gibi, dostun yüzünü görmekle iyileşir." fm:338.
"Perhiz yüzünden hastaya helva vermiyorsun, tatlı bir yüz göstermiyorsun amma hastanı daha da beter ediyorsun, etme." d2:398-b:3330.
Kısaltmalar:
1- m1:595-b: 3677. Mesnevi 595-Beyit:3677 şeklindedir.
2- d2:398-b:3330. Divan-ı Kebir; sayfa 398-Beyit 3330. şeklindedir .
3- fm:338. Fih-i Mafih sayfa 338 şeklindedir.
Zaman
Aralık ayının on yedinci günü Hz. Mevlânâ'nın Allah'a kavuşma günüdür.
Yüce Mevlânâ, hayatı boyunca beklediği bu kavuşma anı için şöyle buyurur: "Canı sen aldıktan sonra ölüm şeker gibidir; seninle olduktan sonra ölmek tatlı candan da tatlıdır bize." Divan-ı Kebir I-Beyit: 28 54.
Konya, bu ay anma törenleri dışında konferanslarla, sergilerle, konserlerle doludur. Her yerde O'nu görür, düşünür, anar ve O'nunla dolu dolu olursunuz. Konyalı olmak bu açıdan bir şanstır; bu güzellikleri üç-beş gün değil bütün aralık ayı boyunca yaşarsınız; çünkü 17 Aralık'tan sonra da programların anıları yılbaşına kadar sözle, sohbetle sürer gider.
Bu ayda başka bir güzellik de yaşanır. Okul yıllarından bir arkadaşınız veya eski bir dostunuz, törenler için Konya'ya gelir ve sizi bulur. Ne büyük mutluluktur. Yıllar öncesi bir gençlik arkadaşınızla yeniden görüşmek ve eski yıllara dönmek...
Bu hafta yüce Mevlânâ'dan bir hikâye sunacaktım; ama son günlerde televizyon ekranlarında çok kişinin aklını karıştıran, sağlık ve tıp konularına değinen programlar veriliyor. Bu nedenle, onun sağlık, tıp ve perhizle ilgili beyitlerinden örnekler vermek istiyorum. Günümüzde çoğu uzmanlarımızın tavsiyesi olan sirkeli su, 13. yüzyılda balla karıştırılarak nasıl sirkencübin şerbeti olarak sunuluyormuş; safraya, karaciğere nasıl iyi geliyormuş, görelim. Ayrıca 'insanın en iyi ilacı dostudur' sözünün 13. yüzyılda da geçerli olduğunu; dost ziyaretlerinin hastaya en iyi ilaç olduğunu, az yemenin, perhiz yapmanın insanlar için nasıl yararlı olduğunu yine onun beyitleriyle görelim.
Mesnevi'de perhiz, tıp ve sağlık...
"Balla karılmış sirkeye döndüm de ciğer hastalığını iyileştirme yolunu buldum; o derde derman oldum." m1:595-b:3677.
"Perhiz gerçekten de ilacın temelidir; perhiz et de canındaki gücü-kuvveti seyret." m:486-b:2923.
"Bedenine yağlı ballı yiyecekler verdikçe özünde semizlik göremezsin." m2:69-b:265.
"Ekmediğini biçmeyi ummak ham ümittir; ham bir şey yeme ay oğul. Ham yemek insana hastalık verir." m2:126-733.
"Çabayla araz perhizi cevher olur; perhizle acı ağız bala döner." m2:162-b:951.
"Dünyada da balsın sen ahirette de bal. Dünyada da sirkeyiz biz, ahirette de. Bu safraysa ballı sirke şerbetiyle giderilir." m2:285-b:1865.
"O hekimler gıda verirler, meyve sunarlar hastaya; hayvani can onlarla güçlenir, kuvvetlenir." m3:325-b:2704.
"Şu tiksinmek de bildik oluştan doğar, sevgide; hastalık da güzelim yiyecek içecekten meydana gelir, sağlık-esenlik de." m4:420-b:3011.
"İstek doğruysa tez yememek iyidir; böyle yenen yemek boğazda durmaz, mideye oturmaz, iyice siner." m6:396-b:2593.
"Çünkü helva vakitsiz yenince safra yapar." m6:398-b:2607.
"Dostların kalbinde öyle üzüntüler olur ki bu hiçbir ilaçla geçmez. Ne uyumakla, ne gezmekle, ne yemek yemekle iyileşir. Yalnız 'dostun yüzü hastanın şifasıdır', dedikleri gibi, dostun yüzünü görmekle iyileşir." fm:338.
"Perhiz yüzünden hastaya helva vermiyorsun, tatlı bir yüz göstermiyorsun amma hastanı daha da beter ediyorsun, etme." d2:398-b:3330.
Kısaltmalar:
1- m1:595-b: 3677. Mesnevi 595-Beyit:3677 şeklindedir.
2- d2:398-b:3330. Divan-ı Kebir; sayfa 398-Beyit 3330. şeklindedir .
3- fm:338. Fih-i Mafih sayfa 338 şeklindedir.
Zaman