sumeyye
Thu 14 April 2011, 12:49 pm GMT +0200
Hicri On Yedinci Yılı
Bu yıl olayları arasında -bazı tarihçilere göre- Celûla savaşı da sayılır. O daha önce anlatılmıştı.[534]
Bu yıl Hz. Ömer (r.a.), Medine'nin başına kendine vekil olarak Zeyd b. Sabit (r.a.)'ı koyarak (Hz. Enes'in tarifine göre Tebük vadisinde bir köy olup) Hicaz topraklanyla Şam toprakları arasındaki hudut sayılan yerde bulunan Serğ köyüne kadar geldi. Maksadı Şam'a gitmekti. Şam'da tam o sıra veba hastalığı ortaya çıkmıştı. Hz. Ömer de Abdurrahman b. Avfin Peygamberinizden naklettiği bir hadisin gereği olarak Medine'ye geri döndü.[535]
Bu yıl, Mescid-i Nebevî dar gelmeye başladığı için, Hz. Ömer mescide ilave yaptı.[536]
Yine bu yıl Hicaz'da müthiş bir kıtlık ortaya çıktı. Bu yıla (arazinin kuraklıktan kül gibi renk almasından ötürü), Ramade yılı adı verildi.[537] Hz. Ömer (r.a.) Peygamberin amcası Abbas (r.a.)'ı öne geçilip onun hürmetine diyerek yağmur duası yaptı.[538]
Bu yıl Ömer bir mektup yazıp Basra valiliğim Ebu Musa el-Eş'ari'ye verdiğini (Muğira'nın azlinden sonra) bildirip, Ebu Musa'ya derhal Ehvaz vilayetine bağlı yerlere sefer yapmasını emretti. Ebu Musa emri alır almaz Basra valiliğine, Imran b. Husayn (r.a.)'ı vekil bırakıp, Ehvaz üzerine yürüdü. Ehvaz'ı bir rivayete göre sulh yaparak, başka bir rivayete göre de harp yaparak zorla fethetti. Hz. Ömer (r.a.) oraya on milyon dört yüz bin dirhem Ödemelerine karar verdi.
Ziyad, Irak genel valiliği döneminde şehrin zapt edilişindeki ikilemden dolayı bu "zorla fetih" meselesini "sulh ile fetihten" ayırmak ve onları cizyeye bağlamak istedi ama buna gücü yetmedi.[539]
Halife b. Hayyat der ki: bu yıl Ebu Bekr (r.a.) ile Nafî -ki ikisi de Haris'in oğullarıdır- Şebl b. Ma'bed ve Ziyad, Muğira b. Şu'be aleyhine "zina etti" diye şahitlikte bulundular. Sonra içlerinden biri şahitlikten çekindi. Ömer (r.a.) da Muğira'yı valilikten azledip yerine Ebu Musa el-Eşari'yi tayin etti.[540]
Yine Halife: Reyhan b. isme, Amr b. Merzûk isnadıyla Ebu Ferkad'dan: "Biz Ehvaz'da Ebu Musa el-Eşarî İleydik. Atlarında zırh gibi giydirilmiş ipekli şeyler vardı." dediğini anlatır.[541]
Bu yıl Ömer (r.a.)', Hz. Ali ve Fatıma (r.a.)'ın kızı Ümmü Kül-süm'le evlendi. Rivayete göre kırk bin dirhem mihir vermiş. [542]
[534] Tarihi Halife s. 136; Taberi, Tarih 2/486
[535] Tarihi Halife s. 136. hadiseyi Buhari Tıb'da 5729 anlatıyor: "Ömer (r.a.) Şam seferine çıkmış ve Serğ'a vardığında komutanlar, Ebu Ubeyde b. Cerrah i!e arkadaşlarıyla karşılaşmıştı. Onlar Şanı topraklarında veba olduğunu söylediler. Hz Ömer Muhacirleri çağırıp konuyu konuştu. Lakin "kimi bir kere çıkıldı dönüşü yok" kimi de "senin yanındakiler Peygamber (s.a.v.)in ashabının son kalanları vebaya gidip onları yok etme" dediler. Ömer (r.a.) da Ensarı çağırıp danıştıysa da onlar da çelişkiye düştüler. Hz Ömer de sadece Mekke fethine katılan Kureyş asıllı yaşlılarla toplandı. Onlar ağız birliği edip: "Bizim görüşümüz senin insanları alıp dönmen, vebanın üstüne gitmemelidir." dediler. Hz Ömer de: "Ben sabah geri dönüyorum!" diye ilan edince, Ebu Ubeyde (r.a.): "Allah'ın kaderinden mi kaçıyorsun?" dedi. Hz Ömer: "Keşke bunu sen değil de bir başkası söyleseydi ya Ebu Ubeyde! Evet, Allah'ın kaderinden bir başka kaderine kaçıyoruz. Ne dersin, senin develerin bir tarafı otlak, karşı tarafı çorak bir vadiye inse develerini otlakta otlatınca Allah'ın kaderiyle değil mi, veya kurak çorak yerde gezdirsen yine Allah'ın kaderiyle değil mi?" dedi. Tam bu sırada Abdurrahman b. Avf gelip: Ben de bu konuda bilgi var, ben Peygamberimizden şöyle işittim:
"Siz bir yerde veba olduğunu duyunca ona gitmeyin. Yine sizin bulunduğunuz bir yerde veba başlamışsa ondan kaçarak başka yere gitmeyin." (Müslim h.no 2219)
[536] Taberi, Tarih 4/68
[537] Halife, Tarih 138; İbnu Sa'd, Tabakat 3/310; Taberi bu olayı 18ci yıl olaylarında verir. 2/507. Bu dokuz ay sürdü.
[538] Buhari, İstiska h.no 1010, 3710. Hz Ömer'in kıtlık yılında Hz. Abbas'ı vesile ederek: "Allah'ım biz sana Peygamberimizle tevessül ederek yağmur isterdik, sen de bizi sulardın. Şimdi Peygamberimizin amcasını vesile ederek istiyoruz bize yağmur ver Allah'ım!" dediğini anlatır.
[539] Halife b. Hayyat s. 135-136; Taberi'de konu çok tafsilatlıdır. Bak: 17cî yıl olayları
[540] Tarihi Halife b. Hayyat s. 135; Taberi 2/492
[541] Halife s. 136
[542] Taberi, Tarih 2/492; İbnu İshak, Siyer ve Meğazi s. 248
İmam Zehebi, Tarihü’l İslam Cantaş Yayınları 5/264-266